Haciz

6183 sayılı Kanun'un 79. maddesi uyarınca, menfi tespit davası açmak zorunlu değildir. Ancak, haciz bildirisine itiraz süresini kaçıran üçüncü şahıslar, haciz bildirisinin tebliğinden itibaren bir yıl içinde genel mahkemelerde menfi tespit davası açarak, haciz bildirisinin tebliğ edildiği tarih itibarıyla amme borçlusuna borçlu olmadıklarını veya malın ellerinde bulunmadığını ispat edebilirler. Menfi tespit davası açılması halinde mahkemece, 6183 sayılı Kanunun 10. maddesinde sayılan türden teminat karşılığında takip işlemlerinin durdurulmasına karar verilebilir. Önemli olan, amme alacağının itiraz süresi geçtikten sonra geri istenebilmesi açısından tam yargı davasının ilave bir hukuki çare sunmasıdır.

İcra müdürünün konutta haciz kararının onaylanması, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'na 7445 sayılı kanunla eklenen 79/a maddesi kapsamında, haciz yapılması talep edilen yerin konut olduğunun icra müdürü tarafından tespit edilmesi ve bu kararın derhal icra mahkemesinin onayına sunulması anlamına gelir. İcra mahkemesinin onaylama kararı üzerine, hacze gidilen yerin konut olmadığının anlaşılması halinde hacze devam edilir. Bu madde, konutta haciz işlemlerini özel bir prosedüre bağlayarak, borçluların özel hayatlarının mahremiyetini ve barınma haklarını korumayı amaçlar.

Emekli maaşına kredi haczi gelmesi durumunda, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 93. maddesi gereği, emekli maaşlarının tamamının haczedilmesi mümkün değildir; genellikle maaşın bir kısmı (örneğin, dörtte biri) hacze konu olabilir ve emeklinin asgari geçim hakkı korunur. 2025 tarihli Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu kararına göre, emekli maaşı, borcun teminatı amacıyla bankaya verilen açık rıza sonucu bloke edilebilir. Bu rızanın geçerli sayılabilmesi için: Açık rıza. Belgelendirme. Sınırlılık. Emekliler, haklarını korumak için borç yapılandırma, itiraz veya hukuki destek gibi adımları değerlendirebilir.

SGK'nın koyduğu haczin ne zaman kalkacağı, haczin türüne ve borcun ödeme durumuna bağlıdır: Borcun tamamen ödenmesi durumunda, haciz genellikle birkaç iş günü içinde kalkar. 74/A maddesi kapsamında (7103 sayılı kanunla düzenlenen), hacizli malın değeri ve %10 fazlasının SGK'ya ödenmesi, takip masraflarının karşılanması ve açılan davalardan feragat edilmesi halinde haciz kaldırılır. Yapılandırma durumunda, peşin ödeme yapıldığında borcun tamamının ödenmesiyle, taksitle ödeme yapıldığında ise ilk taksitin ödenmesiyle haciz kalkar. Zamanaşımı nedeniyle, alacaklının yasal süreler içinde satış talep etmemesi halinde haciz düşer. Haciz kaldırma işlemleri için SGK'ya veya ilgili kamu kurumuna başvuru yapılması gerekebilir.

Meskeniyet şikayet süresi, borçlunun haczi öğrendiği tarihten itibaren 7 gündür ve bu süre hak düşürücüdür. Şikayet süresinin durması mümkün değildir. Süre aşımı durumunda meskeniyet iddiası kullanılamaz. İcra mahkemesinin şikayeti durdurduğuna dair bir karar vermesi durumunda, şikayet süresi durur. Ancak bu, icra mahkemesinin kararına bağlıdır ve kendiliğinden süre durmaz.

Taşıtlar üzerindeki haciz, hacze sebep olan borcun ödenmesi veya borçlu ile alacaklı arasında yapılan anlaşma sonucunda kaldırılabilir. Borcun ödenmesi: Borç ödendikten sonra, haciz şerhini koyan icra dairesine başvurularak araç üzerindeki haciz kaldırılabilir. Anlaşma: Borçlu, alacaklı ile borcun bir kısmının veya tamamının ödenmesi konusunda anlaşabilir ve bu anlaşma icra dairesine bildirildiğinde haciz kaldırılır. Zaman aşımı: İcra ve İflas Kanunu'na göre, taşınır malların haczinden itibaren alacaklının 6 ay içinde satış talebinde bulunması gerekir. Haciz kaldırma işlemleri için bir avukattan destek alınması önerilir.

Avukatın haciz için ne zaman geleceğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, haciz işlemlerinin başlatılması için alacaklının, ödeme emrinin tebliğinden itibaren bir yıl içinde haciz talebinde bulunması gerektiği bilinmektedir. Haciz işlemi, icra takibi başlatıldıktan sonra, borçluya ödeme emri gönderilip bu emre itiraz edilmemesi veya borcun ödenmemesi durumunda icra memurları tarafından gerçekleştirilir.

Haciz satışında öncelik, alacaklıların hukuki statülerine ve İcra ve İflas Kanunu'na göre belirlenir. Öncelikli alacaklılar şunlardır: Rehinli alacaklılar. Konkordato geçici mühlet kararından sonra komiserin izniyle doğmuş alacaklar. Malın aynından doğan kamu alacakları. İmtiyazlı adi alacaklar. İmtiyazsız adi alacaklar. Haciz satışında öncelik sıralaması, satıştan elde edilen gelirin bu alacaklılara hukuki önceliklerine göre ödenmesini sağlar.

Seyhan Belediyesi'ne, 5 müteahhit firmaya olan borçlarını ödemediği için haciz geldi. Haciz işleminin bazı nedenleri: Önceki dönemin mali politikaları. Toplu İş Sözleşmesi (TİS). Merkezi hükümetin etkisi. Seyhan Belediye Başkanı Oya Tekin, bu durumun CHP’li belediyelerin merkezi hükümet tarafından zor duruma düşürülmesinin bir sonucu olduğunu belirtmiş ve haciz işlemini sembolik olarak değerlendirmiştir.

İcra ve İflas Kanunu (İİK) madde 89'a göre birinci haciz ihbarnamesi tebliğ edilen üçüncü kişi, 7 gün içinde cevap vermelidir. Üçüncü kişi, bu süre içinde: Borçlu ile arasında bir borç ilişkisi bulunmadığını icra dairesine yazılı olarak bildirebilir. Borçlu kişiye borcu olmadığını veya haczedilen malın kendisinde bulunmadığını beyan edebilir. Eğer üçüncü kişi 7 gün içinde borcu kabul ettiğini beyan eder, elindeki varlıkları açıkça belirtir ve borcunu icra dairesine öderse, kendisine ikinci haciz ihbarnamesi gönderilmez.

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) hesabında biriken paranın tamamı haczedilemez, ancak belirli koşullar altında haczedilebilir. Haczedilemeyen tutarlar: Katılımcının sistemde bulunduğu ay sayısı ile asgari ücret tutarının çarpımına karşılık gelen birikim tutarı. Bireysel emeklilik sisteminden emekli olanlara yapılan yıllık gelir sigortası ödemelerinin, nafaka borçları hariç, asgari ücret tutarına kadar olan kısmı. Devlet katkısı ve getirileri. Haczedilebilen tutar: Asgari ücreti aşan birikim. Nafaka borçları için asgari ücret sınırı geçerli değildir; asgari ücretin altındaki birikimler de haczedilebilir. Haciz işlemleri, 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu'nun 17. maddesi ve Bireysel Emeklilik Sistemi Yönetmeliği'nin 26. maddesi hükümlerine göre yapılır.

İcra dairesi, SGK'dan genellikle iki tür bilgi veya belge ister: 1. Borçlunun aylık veya alacağına haciz konulması için: - Borçlunun aylık alıp almadığını veya kimlik bilgilerini içeren bir yazı. 2. Tecil ve taksitlendirme talepleri için: - Borçlunun "çok zor durumda" olup olmadığını gösteren belgeler (Mali Durum Bildirim Formu veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavir raporları). Ayrıca, icra daireleri, SGK'ya haciz işlemleri için elektronik ortamda da talepte bulunabilir.

Promosyonun haczedilip haczedilemeyeceği konusunda farklı görüşler bulunmaktadır: Bazı hukukçular, promosyonun maaş eklentisi olduğu için haczedilemeyeceğini savunmaktadır. Diğer bir görüşe göre, promosyon maaştan ayrı bir kazanç olduğu için haczedilebilir. Yargıtay'ın yerleşik içtihadına göre, promosyon ödemesi, bankanın maaş müşterisini kendi bünyesinde tutmak için yaptığı bir "ek ödeme" veya "hediye" olarak kabul edilmektedir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 93. maddesi ise gelir, aylık ve ödeneklerin; 88. maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemeyeceğini belirtmektedir. Promosyona haciz konulması durumunda, alacaklının yasal bir icra takibi başlatması ve promosyonun banka tarafından yapıldığı dönemi takip etmesi gerekmektedir. Promosyonun hukuki statüsü ve icra süreçleri karmaşık olabileceğinden, bir avukattan destek almak en doğru adım olacaktır.

Reddedilen miras emekli maaşına haciz uygulanamaz. Mirası reddeden kişiler, mirasçılık sıfatından sıyrılır ancak sosyal güvenlik hakları çerçevesinde hak sahipliğinden vazgeçilemez. Ayrıca, miras bırakanın borçları nedeniyle hem aylıklara hem de ikramiyeye haciz konulamaz.

Kambiyo senetlerine yönelik yenileme itirazı, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 5 gün içinde yapılmalıdır. Bu süre, hak düşürücü olup, itirazın yazılı olarak yapılması gereklidir.

Uçaklara haciz konulmasının birkaç nedeni olabilir: Mali yükümlülüklerin yerine getirilmemesi. Vergi borçları. Haciz işlemi, genellikle bir alacaklının talebi üzerine, mahkeme veya icra dairesinin kararıyla gerçekleştirilir.

89/2 haciz ihbarnamesi 35'e göre tebligat, İcra ve İflas Kanunu'nun 89/2 maddesi kapsamında gönderilen haciz ihbarnamesinin, Tebligat Kanunu'nun 35. maddesine göre yapılması anlamına gelir. Tebligat Kanunu'nun 35. maddesi, muhatabın adres kayıt sisteminde adresinin tespit edilememesi ve daha önce bilinen son adresine usulüne uygun bir tebligat çıkarılmış olması ve iade dönmüş olması durumunda uygulanır. 89/2 haciz ihbarnamesi, birinci haciz ihbarnamesine verilen yanıtın yetersiz veya eksik olması halinde gönderilir.

Babanın borcu için anneye haciz gelmez. Borçlu kişinin anne ve babasının mal varlığına haciz uygulanabilmesi için, borcun teminatı olarak aile bireylerinin mal varlığının gösterilmiş olması veya borç için kefalet verilmiş olması gerekir. Ancak, ölen babanın borcu, miras yoluyla mirasçılara geçer ve mirasçılar bu borçlardan müteselsilen sorumlu olur.

İşçinin maaşına haciz gelmesi, işverene doğrudan işten çıkarma hakkı vermez. Ancak, bazı istisnai durumlarda bu mümkün olabilir: İşyerinde olumsuz etki: İşçinin maaşına sık sık haciz gelmesi, işverenin muhasebe veya hukuk servisinde önemli zaman kaybına neden olacak şekilde çalışma sürecinin veya işyeri organizasyonunun olumsuz yönde etkilenmesi durumunda. İhtar şartı: Bu olumsuzluğun işçiye yazılı ihtar ile bildirilmesi ve işçinin borçlarını ödemekte ısrar etmesi veya haczin kaldırılması için gerekli işlemleri yapmaması. Bu şartlar sağlandığında, işveren 17. madde hükümlerine göre işçiyi işten çıkarabilir. Konu ile ilgili en doğru bilgiyi, Yargıtay kararları verebilir.

SGK haciz işlemi, prim ve idari para cezası borçlarının süresi içinde ödenmemesi durumunda Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından başlatılır. Haciz işleminin aşamaları: 1. Ödeme Emri: SGK, borçlulara borçlarını 7 gün içinde ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları gerektiğini ödeme emri ile tebliğ eder. 2. Haciz Başlangıcı: Ödeme emrine rağmen borç ödenmezse, haciz işlemleri başlar. 3. Mallara El Koyma: Haciz sırasında, borçluların bankalardaki mevduatları, araçları, gayrimenkulleri ve işyerindeki makine, bilgisayar gibi menkul mallarına el konulur. SGK haciz sorgulama işlemleri, e-Devlet üzerinden yapılabilir.