Hac

"Tukang Bubur Naik Haji" dizisinin konusu, Sabırlı ve güler yüzlü bir kişi olan Sulam'ın, tavuk çorbası satarak geçimini sağlaması ve perseverance ve tasarruf alışkanlığı sayesinde hacca gidebilmesini anlatır. Dizide, Sulam'ın bu yolculuğu sırasında tavuk çorbası işini genişletmesi ve yaşadığı mahalledeki diğer karakterlerle olan ilişkileri de işlenir.

Lebbeyk ve telbiye aynı kökten türemiş kelimelerdir. Lebbeyk, Arapça kökenli bir kelime olup "buyurun, emredin" anlamına gelir. Telbiye ise hac ve umre sırasında ihrama girildiğinde okunan duanın adıdır ve bu dua "Lebbeyk, Allâhümme Lebbeyk" şeklinde başlar.

Telbiye duası, hac ibadetini yerine getirirken ihrama girildiğinde söylenir.

Telbiyeyi üç kere söylemek müstehaptır.

Safa ile Merve arasındaki yürüyüşe "sa'y" denir.

Şeytanın yeri olarak kabul edilen iki farklı mekan bulunmaktadır: 1. Mina'da Şeytan Taşlama: Hac ibadetinin bir parçası olarak, Müslümanlar kurban bayramı günlerinde Mina'da belirli yerlere (Cemre-i Suğrâ, Cemre-i Vustâ ve Cemre-i Akabe) taş atarak şeytanı taşlarlar. 2. Şeytan Sofrası: Balıkesir'in Ayvalık ilçesinde yer alan bu tepe, şeytanın ayak izinin bulunduğu düşünülen bir çukur nedeniyle bu isimle anılmaktadır.

Kafiledeki kişi sayısı seyahat amacına, organizasyona ve katılımcıların sayısına bağlı olarak değişebilir. Örneğin, tur şirketleri tarafından düzenlenen bir kafilede genellikle 10-50 kişi arasında katılımcı olabilirken, hac ibadeti için kutsal topraklara yapılan kafilelerde binlerce kişi bulunabilir.

Safa ve Merve arasında koşar adım gidilmesinin nedeni, İslam ibadetlerinden say ritüelini yerine getirmektir. Bu ritüel, Hz. Hacer'in oğlu Hz. İsmail için su ararken Safa ile Merve arasında koşmasını sembolize eder ve Müslümanların manevi arınma ve sabır simgeleriyle dolu bir ibadet deneyimi yaşamalarını sağlar.

Tavafta şavt ve kemâl şu anlamlara gelir: 1. Şavt: Tavafın her bir dönüşüne verilen isimdir. 2. Kemal: Bu terim, tavafın doğru ve eksiksiz bir şekilde yapılması için gereken şartları ifade eder.

Ayrılık Çeşmesi'nin hikayesi şu şekilde özetlenebilir: 17. yüzyılın başlarında Kapı Ağası Gazanfer Ağa tarafından yaptırılan çeşme, Osmanlı döneminde askerlerin sefere uğurlandığı yer olarak kullanılmıştır. Ayrıca, hacı adayları da Mekke'ye gitmek üzere Ayrılık Çeşmesi'nde toplanır ve buradan uğurlanırmış. Çeşmenin adı, şehirden ayrılan kafilelerin son olarak buradan uğurlanması nedeniyle "Ayrılık Çeşmesi" olarak halk diline yerleşmiştir.

Hicaz Demiryolu'nun önemi çeşitli açılardan ortaya çıkmaktadır: 1. Dini Açıdan: Hac yolculuğunu kolaylaştırarak daha fazla Müslümanın hacca gitmesini sağladı. 2. Askeri ve Siyasi Amaçlar: Osmanlı Devleti'nin bölgedeki askeri etkinliğini artırdı ve merkezi otoritenin denetimini kolaylaştırdı. 3. Ekonomik Kalkınma: Hattın geçtiği bölgelerin ekonomik kalkınmasına katkıda bulundu, ticareti canlandırdı ve yeni iş imkanları yarattı. 4. Uluslararası Dayanışma: Projenin gerçekleştirilmesi için dünya genelindeki Müslümanlardan bağışlar toplandı, bu da İslam dünyası arasında dayanışma ve birlik duygusunu güçlendirdi.

Şavt kelimesi, iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Fıkıh terimi olarak: Hacerülesved'den başlayıp yine aynı yere gelinceye kadar Kâbe'nin etrafını bir defa dolaşma ve Safâ tepesiyle Merve tepesi arasında gidiş gelişten her biri anlamına gelir. 2. Genel anlamda: Sözlükte tur, bir turluk koşu, işin bir kısmı, gaye, mesafe gibi anlamlara gelir.

1 şavt, Kabe'nin etrafında bir kez dönmek anlamına gelir ve 7 şavt bir tavafı tamamlar.

Hacı yerine, hac ibadetini yerine getiren kişiler için "mutemir" terimi de kullanılabilir.

1 tavaf, Kabe'nin etrafında 7 şavt (tur) dönmek anlamına gelir ve bu da yaklaşık 7 kilometre yürümeye denk gelir.

Müzdelife'de taş toplanmasının nedeni, şeytan taşlama ritüelini yerine getirmek içindir.

Tavafta 1 dönüşe "şavt" denir.

Vakfenin önemi, İslam'da hac ibadetinin en önemli aşamalarından biri olmasından kaynaklanır. Arafat'ta yapılan vakfe özellikle şu nedenlerle büyük manevi değere sahiptir: 1. Allah'a Yönelme: Hacılar, Arafat'ta vakfe yaparak Allah'a yönelir, dua eder ve tövbe ederler. 2. Günahlardan Arınma: Vakfede yapılan ibadetler, geçmiş günahların bağışlanması ve insanın manevi olarak temizlenmesi için bir fırsat sunar. 3. Birlik ve Kardeşlik: Arafat'ta farklı ülkelerden gelen hacılar bir araya gelerek ortak bir ibadetin parçası olurlar, bu da birlik ve kardeşlik duygularını pekiştirir. 4. Peygamberin Hadisi: Peygamber Efendimiz (sav) "Hac, Arafat'tır" diyerek vakfenin önemini vurgulamıştır.

Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, İspanya'da at sırtında hac yolculuğuna çıkan hacı adaylarıyla görüştü. Bu görüşme, yaklaşık 5 ay önce İspanya'nın güneyinden yola çıkan ve Endülüs Müslümanlarının 500 yıl önceki hac yolculuğu geleneğini canlandırmayı hedefleyen Abdellah Hernandez Mancha, Abdelkader Harkassi ve Tariq Rodriguez ile gerçekleşti.

Yaşlı hacı dede ve anne olarak bahsedilen kişiler, 2023 yılı hac organizasyonunda yer alan ve Türkiye'den gelen hacı adaylarıdır. Yaşlı hacı dedenin adı Yasin Sakat'tır ve 99 yaşındadır.