GSYH

Bölgeler arası GSYH farkının nedenleri arasında sektörler arası büyüme hızları ve istihdam dağılımındaki farklılıklar öne çıkmaktadır. Başlıca nedenler: 1. Hizmetler Sektörü: GSYH'nin sektörel bileşiminde hizmetler sektörünün payının artması, özellikle düşük gelirli bölgelerde daha belirgin olup, bu durum bölgeler arası GSYH farklarını artırır. 2. Teknoloji Yoğunluğu: Sanayi sektörünün alt sektörlerinde teknoloji yoğunluğunun bölgesel dağılımı, kalkınma politikalarını etkileyen önemli bir faktördür. 3. Kayıt Dışı Ekonomi: GSYH hesaplamalarına yasadışı ve kayıt dışı ekonomi de dahil edilir, bu da bölgeler arası gelir farklılıklarını etkileyebilir. 4. Bölgesel Politikalar: Avrupa Birliği ve diğer ülkelerde uygulanan bölgesel gelişme politikaları, az gelişmiş bölgelere yapılan yatırımlar ve ekonomik uyum çabaları da bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmada rol oynar.

İstanbul'un GSYH payının yüksek olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Ekonomik Merkez Olma: İstanbul, Türkiye'nin ekonomik merkezi olarak kabul edilir ve birçok büyük şirketin ve finansal kuruluşun bulunduğu bir şehirdir. 2. Sanayi ve Hizmetler Sektörü: İstanbul, sanayi ve hizmetler sektöründe önemli bir paya sahiptir. Özellikle bilgi ve iletişim, finans ve sigorta faaliyetleri ile mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetlerinde en yüksek payları alır. 3. Nüfus ve Tüketim: Şehrin büyük nüfusu, tüketim ve üretim faaliyetlerini artırarak GSYH'yi yükseltir.

SGK güncelleme katsayısı, bir önceki yılın TÜFE (enflasyon) oranı ile GSYH büyüme oranının yüzde 30’unun toplamından oluşur. Formül şu şekilde hesaplanır: - Güncelleme Katsayısı = TÜFE + (GSYH Büyüme Oranı x 0,30).

İstanbul'un ekonomik yapısı şu şekilde özetlenebilir: 1. Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH): 2023 yılında İstanbul, 8 trilyon 60 milyar 358 milyon TL ile Türkiye'nin en yüksek GSYH'sine ulaştı ve GSYH'den %30,4 pay aldı. 2. Başlıca İş Kolları: İstanbul, tarım, ormancılık, balıkçılık ve diğer hizmet faaliyetleri dışında; bilgi ve iletişim, finans ve sigorta, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetlerinde ilk sırada yer aldı. 3. Çok Uluslu Şirketler: Şehir, birçok multinational corporation, yabancı banka ve uluslararası markaya ev sahipliği yaparak iş dünyası için çekici bir merkezdir. 4. Ticaret ve Finans: İstanbul, Türkiye'nin ihracatının %60'ını ve ithalatının %57'sini gerçekleştirerek ülkenin ticaret ve finans merkezi konumundadır. 5. Gelir Adaletsizliği: İstanbul, gelir adaletsizliğinin en derin yaşandığı şehirlerden biridir; P80/P20 oranında en yüksek orana sahiptir.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan GSYH verilerini almak için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 1. Veri Bülteni ve İstatistiksel Tablolar: GSYH verileri, TÜİK'in resmi web sitesinde yayımlanan haber bültenleri ve istatistiksel tablolar aracılığıyla erişilebilir. 2. Merkezi Veri Dağıtım Sistemi (MEDAS): Veriler, MEDAS üzerinden eş zamanlı olarak tüm ilgililere dağıtılmaktadır. 3. Kamu Borç Yönetimi Raporları (KBYR): Veriler, KBYR'da PDF formatında ve ayrıca basılı olarak devlet kurumları, basın kuruluşları ve piyasa yapıcı bankalara gönderilmektedir. Ayrıca, GSYH verilerinin yayımlanma takvimi her yılın Ocak ayında TÜİK tarafından duyurulmakta ve resmiistatistik.gov.tr adresinden takip edilebilmektedir.

Japonya, dünyanın en büyük 3. ülkesi olarak kabul edilir çünkü 2021 yılı itibarıyla gayrisafi yurt içi hasılası (GSYH) 5,38 trilyon dolar ile üçüncü sırada yer almaktadır.

GBH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla) ve GSH (Gayri Safi Milli Hasıla) arasındaki temel fark, "vatandaşlık" kavramıdır. - GSYH, ülke sınırları dahilinde üretilen tüm mal ve hizmetlerin brüt parasal değerini ifade eder. - GSMH, bir ülkenin vatandaşlarının ülke içinde veya dışında ürettikleri tüm nihai ürün ve hizmetlerin toplam değerini ifade eder.

Çevre vergisinin GSYH oranına hesaplanması için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Çevre Vergisinin Belirlenmesi: Ülkenin hükümeti tarafından çevre faaliyetleri için toplanan vergi gelirlerinin toplam miktarı tespit edilir. 2. GSYH'nin Hesaplanması: Ülkede üretilen nihai mal ve hizmetlerin toplam değeri olan GSYH, üretim, harcama veya gelir yöntemleriyle hesaplanır. 3. Oranın Hesaplanması: Çevre vergisi, GSYH'ye bölünerek çevre vergisinin GSYH oranı elde edilir. Formül: Çevre Vergisi / GSYH.

Covid-19 nedeniyle kaybedilen Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) miktarı, ülkeye ve tahminlere göre değişiklik göstermektedir. Türkiye'de yapılan bir değerlendirmeye göre, pandeminin süresine bağlı olarak GSYH'de yaklaşık 400-675 milyar TL kayıp beklenmektedir. Dünya genelinde ise, Uluslararası Para Fonu'na (IMF) göre, 2020 yılında dünya GSYH'sı %3.4 oranında azalmıştır.

Türkiye'de en güçlü 3 il, ekonomik gelişmişlik ve GSYH açısından şu şekildedir: 1. İstanbul: 4 trilyon 564 milyar 280 milyon TL ile en yüksek GSYH'ye ulaşmıştır ve toplam GSYH'den %30,4 pay almıştır. 2. Ankara: 1 trilyon 329 milyar 810 milyon TL ve %8,9 pay ile ikinci sıradadır. 3. İzmir: 972 milyar 238 milyon TL ve %6,5 pay ile üçüncü ildir.

Türkiye'nin ekonomik olarak en iyi durumda olduğu dönem, 2024 yılının ilk çeyreği olarak belirlenmiştir.

SGP'ye göre kişi başına GSYH değerinin 72 olması, Türkiye'nin 2023 yılı için Satın Alma Gücü Paritesi'ne (SGP) göre kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla endeks değerinin 72 olarak tespit edilmesi anlamına gelir. Bu, Türkiye'nin AB ülkeleri ile yapılan karşılaştırmada ortalama değerin %28 altında kaldığı anlamına gelir.

Kamu kesiminin büyüklüğünün ölçülmesi için aşağıdaki değişkenler kullanılır: 1. Kamu Harcamaları: Kamu kesimini temsil eden kurum ve kuruluşların yapmış oldukları harcamaların gayrisafi milli hasılaya (GSYH) oranlanması. 2. Kamu Gelirleri: Kamu kesiminin gelirlerinin GSYH'ye oranı. 3. Kamu Kesimi İstihdamının Toplam İstihdama Oranı: Kamu kesiminde çalışan personelin toplam istihdama oranı. 4. Kamu Yatırımlarının Toplam Yatırımlara Oranı: Kamu yatırımlarının toplam yatırımlar içindeki payı. 5. Kamu Kesimi Borçlanma Gereği (KKBG): Kamu kesiminin toplam borçlanma ihtiyacını gösteren oran. 6. Kamu Borç Stoku: Kamu kesiminin toplam borç miktarı.

Amerika, Japonya'yı ekonomik açıdan geride bırakmıştır. 2025 yılı itibarıyla, California'nın nominal gayrisafi yurt içi hasılası (GSYH) 4,1 trilyon dolara ulaşarak Japonya'nın 4,02 trilyon dolarlık ekonomisini geride bırakmıştır.

Brüt Katma Değer (GVA) ve Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) kavramları benzer olsa da aynı şeyler değildir. GVA, bir sektör, ülke veya bölge tarafından yaratılan toplam değeri ölçer ve bu değer, dolaylı vergiler ve ara tüketimin iskonto edilmiş halini içerir. GSYH ise, bir ülkenin belirli bir zaman diliminde ürettiği tüm nihai mal ve hizmetlerin parasal değerini ifade eder.

GSYH'nin (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) en büyük bileşeni kişisel tüketim harcamalarıdır.

2006 yılında Türkiye'de savunma harcamalarının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'ya (GSYH) oranı %2,76 idi.

GSMH (Gayri Safi Millî Hasıla), bir ülke vatandaşlarının belirli bir yıl içinde ürettikleri toplam mal ve hizmetlerin, belli bir para birimi karşılığındaki değerinin toplamıdır. Bu ölçüt, ülkenin ekonomik büyüklüğünü, refah seviyesini ve üretim kapasitesini yansıtarak ekonomiyle ilgili stratejik kararların alınmasına yardımcı olur.

Vergi yükü formülü şu şekilde ifade edilir: Toplam Vergi Yükü = Vergi Gelirleri Toplamı / GSYH. Burada: - Vergi Gelirleri Toplamı, dolaylı ve dolaysız vergiler ile sosyal güvenlik primlerini içerir. - GSYH, gayri safi yurtiçi hasıla anlamına gelir.

Enerji tüketimi ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki dört temel hipotezle açıklanmaktadır: 1. Tarafsızlık Hipotezi: Enerji tüketimi ile Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) arasında nedensellik bulunmadığını ifade eder. 2. Koruma Hipotezi: Enerji tüketiminden ekonomik büyümeye tek yönlü nedensellik olduğunu, enerji tasarrufu politikalarının ekonomik büyüme üzerinde olumsuz etki yapmayacağını öngörür. 3. Büyüme Hipotezi: Enerji tüketimindeki artışın reel GSYH'da artışa neden olduğunu, enerji tüketiminin azalmasının ise reel GSYH'yı düşüreceğini savunur. 4. Geri Besleme Hipotezi: Enerji tüketimi ile reel GSYH arasındaki nedenselliğin çift yönlü olduğunu, yani enerji tüketiminin ekonomik büyümeyi, ekonomik büyümenin de enerji tüketimini etkilediğini belirtir. Bu ilişkiler, ampirik çalışmalarla farklı ülkeler ve zaman dilimleri için doğrulanmış veya reddedilmiştir.