Orhun Abideleri'nin özeti şu şekilde yapılabilir: Tarih ve Kültür: Abideler, Türklerin devlet anlayışı, yönetimi, kültürel ögeleri, komşuları ve sosyal yaşantısı hakkında önemli bilgiler içerir. Bilge Kağan ve Kül Tigin: Bilge Kağan Yazıtı, ağabeyi Kül Tigin'in kahramanlıklarını ve ölümünden sonraki olayları anlatır; bu yazıt, Bilge Kağan'ın ağzından yazılmıştır. Tonyukuk Abidesi: En eski Orhun abidesi olan Tonyukuk Abidesi, II. Göktürk Devleti'nde vezir, komutan ve danışman olarak görev yapan Tonyukuk tarafından dikilmiştir. Dil ve Yapı: Abidelerde Türkçe ve Çince metinler bulunur. Orhun Abideleri, 1889 yılında Moğolistan'daki Orhun Vadisi'nde bulunmuş ve 1893 yılında Danimarkalı dilbilimci Vilhelm Thomsen tarafından çözülmüştür.