Fıkra

"Nasrettin Hoca Kazan Doğurdu" fıkrası, TRT ortak yapımı "Nasreddin Hoca Zaman Yolcusu: Kadim Medeniyetler" adlı çizgi filmde yer almaktadır. Ayrıca, "Nasrettin Hoca Zaman Yolcusu" adlı başka bir animasyon filmi de bulunmaktadır. Bu filmde de Nasrettin Hoca'nın kazanı doğurması hikayesi işlenebilir.

Nasrettin Hoca'nın fıkralarının konuları genellikle gündelik hayat, idari işleyiş, ahlak ve terbiye gibi toplumsal meselelerle ilgilidir. Fıkraların bazı konuları: Dini hayat: İnançlar ve muamelatla ilgili konular. İçtimai hayat: İdari işleyiş, ahlak, terbiye ve gündelik hayatla ilgili konular. Bazı fıkra konuları ve örnekleri: Parayı veren düdüğü çalar: Çocuklar Nasrettin Hoca'dan düdük ister, sadece biri para verir, Hoca parayı veren çocuğa düdük alır. Eşeğe ters binmek: Hoca, eşeğine ters biner ve bunun sebebini açıklar. Bindiği dalı kesmek: Hoca, vaaz verirken insanların dünyevi zevklere düşkünlüğünü eleştirir. Su dediğin böyle olur: Hoca, tuzlu bir gölden su içer, sonra tatlı su bulan bir çeşmeden su içer ve gölün yüzüne su savurur.

Nasreddin Hoca, fıkralarında hırsızları toplumun ekonomik sıkıntılarını dile getirmek, hırsızları imalı ve acımasız bir şekilde eleştirmek, hırsızlık yapanların er ya da geç cezalarını çekeceğini vurgulamak ve suçluluk psikolojisi ile hırsızların kendilerini ele vermelerini sağlamak gibi nedenlerle suçlamaktadır. Örneğin, "Hırsızın Hiç mi Suçu Yok?" fıkrasında, evine hırsız giren Hoca, komşularının kendisini suçlamasına dayanamayarak "Evet, bütün bunlar benim suçum! Ama siz de insaf edin, hırsızın hiç mi suçu yok!" diyerek hırsızların da sorumluluk taşıdığını belirtir. Nasreddin Hoca, bu fıkralarında gerçek hayatı ve kimliğini değil, toplumun sıkıntılarını dile getiren bir sözcü rolünü üstlenir.

Fıkra ve makale arasındaki temel farklar şunlardır: Uzunluk: Fıkra, makaleye göre daha kısa bir yazı türüdür. Amaç: Makalede belli görüşleri kanıtlama amacı vardır, fıkrada ise böyle bir amaç güdülmez. Anlatım: Makalede ciddi ve bilimsel bir anlatım varken, fıkrada açık, sade ve anlaşılır bir dil kullanılır. Öznellik: Makalede nesnel nitelikler ağır basarken, fıkrada öznel nitelikler öne çıkar. Esprili Anlatım: Fıkrada yer yer esprili ve hoşa giden bir anlatım öne çıkar. Ayrıca, fıkralar günübirlik yazı türü olup yarına kalırlığı yokken, makalede böyle bir durum söz konusu değildir.

Yetişkinler için uygun fıkralar arasında şunlar sayılabilir: Üç Rahibe. Ferdinand Porsche. Prezervatif. 3 Bit. Papağan. Bu fıkralar, 18 yaşından küçükler için uygun olmayabilir.

Yeni evli çift fıkralarından bazıları şunlardır: Kapı açılınca. Agop ile Eleni. Ayakların neden bu kadar büyük?. Bara gitmek. Bahçeye ağaç dikmek. Fıkralar, +18 içerik barındırabilir.

Azerbaycan fıkralarından bazıları şunlardır: Tazı ile Ceylan. Eşek ile Bülbül. Gurd, Tilki ve Aslan. Azerbaycan fıkraları ayrıca şu şekilde sınıflandırılır: Behlül Danende fıkraları; Nasreddin Hoca fıkraları; Yöresel fıkralar (Şeki fıkraları, Karabağ ve Abdal Kasım fıkraları, Ayrım fıkraları, Lezgi fıkraları ve çeşitli içerikli fıkralar).

Hülya Polat'ın fıkraları arasında "Süper Fıkra: Gülmek Serbest" adlı bir fıkra bulunmaktadır.

"Yorgan gitti, kavga bitti" fıkrası, anlaşmazlık sebebi olan şey ortadan kalktığında anlaşmazlığın da sona ereceğini anlatmak istemektedir.

"Amlı" kelimesi farklı anlamlara gelebilir: Kadın için argo kullanım. Öküz dilinde kadın. Arapça kelime. Ayrıca, "amlı" kelimesi halk arasında bazen olumsuz bir anlam taşıyarak "geri zekâlı", "düşük zeka seviyesine sahip" veya "aptal" gibi anlamlarla da ilişkilendirilebilir.

"İpe Un Sermek" hikayesi, Nasreddin Hoca fıkralarından biridir. Olay şöyle gelişir: Nasreddin Hoca'nın komşuları, ondan sürekli olarak bir şeyler istedikleri için Hoca, bu isteklerden bıkar ve bir bahane bulmaya çalışır.

M. Ali Ayyıldız'ın fıkraları "İtalik Yayınları" tarafından yayınlanan "Fıkralar" adlı kitapta yer almaktadır.

Nasrettin Hoca'nın mescide tükürdüğü rezil fıkrası şu şekildedir: Nasreddin Hoca, bir gün vaaz dinlemek üzere mahalle mescidine gider. Vaaz başlamadan önce, mescidin imamı kürsüye çıkar ve bir süre düşündükten sonra şöyle der: "Ey cemaat, benim size söyleyecek bir şeyim yok. Bugün aklıma bir şey gelmiyor, konuşacak bir şey bulamıyorum". Bunun üzerine, kürsünün hemen yakınında bulunan Nasreddin Hoca ayağa kalkar ve şöyle cevap verir: "Aklına bir şey gelmiyorsa, kürsüden inmek de mi gelmiyor be mübarek adam?".

"Parayı veren düdüğü çalar" fıkrası, Nasrettin Hoca'ya aittir.

Nasrettin Hoca'nın kavuk fıkrası şu şekildedir: Bir gün Nasrettin Hoca, dostunun gece yatısına gitmiş ve ona kocaman bir gecelik ve kavuk vermişler. Sabah olunca, kavuğu ortadan ikiye bölünmüş halde gören dostu merakla sormuş: "Hocam kavuğu niçin bozdun?".

Amerikan fıkralarına bazı örnekler: Öğretmen ve öğrenci: Öğretmen, Maria'ya haritada Amerika'yı göstermesini söyler. Maria, Amerika'nın yerini gösterir ve öğretmen "Aferin. Şimdi, Amerika'yı kim keşfetti?" diye sorar. Sınıf, "Maria keşfetti, öğretmen" diye yanıt verir. Düğün ve cenaze: Gençken düğünlere gitmek istemeyen bir çocuk, büyükannesinin "Sıradaki sensin" demesinden bıkar ve aynı sözleri cenazelerde söylemeye başlar. Köpek ve ısırık: Bir adam, esnafa "Köpeğiniz ısırır mı?" diye sorar. Esnaf, "Hayır, köpeğim ısırmaz" der. Adam, köpeği sevmeye çalışır ve köpek adamı ısırır. Adam, "Siz 'köpeğim ısırmaz' demiştiniz!" der. Esnaf, "O köpek benim değil!" diye yanıt verir. Deli dana hastalığı: Bir alanda iki inek durur ve biri diğerine "Deli dana hastalığı için endişeleniyor musun?" diye sorar. Diğeri, "Hayır, beni endişelendirmiyor, ben bir atım!" der. Amerikan fıkraları genellikle zeka ürünü olup, kadın-erkek ilişkileri ve toplumsal klişeler üzerine kuruludur.

En komik gurbetçi fıkralarından biri şu şekildedir: Temel, pilot olmaya karar vermiş ve uçuş okuluna yazılmış. Eğitmen Temel'e demiş ki: - Tamam Temel, hadi bakalım, uçağı kaldır. Temel uçağı kaldırmış, gayet güzel uçuruyormuş. Eğitmen devam etmiş: - Şimdi bir motor arızası veriyorum, ne yaparsın? - Hiç sorun değil hocam, irtifayı koruyup en yakın havalimanına inmeye çalışırım. Eğitmen tekrar sormuş: - Peki iki motor da arızalanırsa ne yaparsın? - Soğukkanlılığımı korur, süzülerek iniş yaparım hocam. Eğitmen bu kez iyice zorlamak istemiş: - Diyelim ki üç motor da bozuldu? Temel gülümseyerek: - Paraşütü takarım, atlarım hocam. Eğitmen son darbeyi vurmuş: - Diyelim ki paraşüt açılmadı, o zaman ne yaparsın? Temel düşünmüş, düşünmüş, sonra sevinçle bağırmış: - Bu kadar şanssız adamı Allah havada bırakmaz, kesin yere indirir!

Nasrettin Hoca'nın fıkralarının komik olmasının birkaç nedeni vardır: Alışılmışın dışında bir karakter olması. Herkesin kendinden bir şeyler bulabilmesi. Çeşitli konuları ele alması. Sıradan olayları sıra dışı bir zekayla ele alması. Ayrıca, Nasrettin Hoca fıkralarında yer alan bazı replikler, günlük dilde kullanılan ifadeler haline gelmiştir.

Nasrettin Hoca'nın fıkralarında aşağıdaki değerler öne çıkmaktadır: 1. Hoşgörü ve Alay: Fıkralarda genellikle alaycı bir üslup kullanılır ve insanlar gülünç duruma düşürülerek eleştirilir. 2. Toplumsal Eleştiri: Hoca, toplumun aksak yönlerini ve olumsuz taraflarını mizahi bir dille eleştirir. 3. Zekâ ve Nükte: Fıkraların temelinde zekâ ve nükte yatar, Hoca hazırcevap bir karakter olarak tasvir edilir. 4. Din ve İnsan İlişkileri: Din ile çelişkiye düşmeyen ince bir nükte ve hoşgörü sıkça işlenir. 5. Halk Deyişleri: Fıkralarda halkın kullandığı deyimler ve atasözleri yer alır.

Süperman'in uçamaması ile ilgili bir fıkra, teknolojinin gelişmesi ve sıradan insanların da uçabilir hale gelmesi nedeniyle uçma gücünün ona verilmesi hikayesine dayanmaktadır. Bu hikayeye göre, Süperman ilk zamanlarda çok güçlü, hızlı ve yükseğe zıplayabilen ama uçamayan bir karakterdi.