Fabl

Fablda kişileştirme (teşhis), insan dışı varlıkların (hayvanlar, nesneler vb.) insan özelliklerine sahipmiş gibi gösterilmesi yoluyla yapılır. Kişileştirme adımları: 1. Varlığın seçilmesi: İlk olarak, kişileştirilecek olan hayvan veya nesne belirlenir. 2. İnsan özelliklerinin belirlenmesi: Seçilen varlığa hangi insan özelliklerinin verileceği karar verilir. 3. Dilin kullanımı: Kişileştirme, dilin gücünden yararlanarak daha anlamlı ve duygusal bir ifade yaratır. 4. Metne uyum: Kişileştirme, metnin bütünlüğünü bozmadan, anlamı güçlendirecek şekilde yapılmalıdır. Örneğin, bir fablda açgözlü bir tilki ve cömert bir tavşan yer alabilir; tilki tavşanın yiyeceğini çalmaya çalışırken, tavşan ona yiyeceğinin bir kısmını verebilir. Bu şekilde, fablın mesajı, açgözlülüğün kötü, cömertliğin ise iyi bir şey olduğu şeklinde yorumlanabilir.

Fabllerde hayvanlar genellikle kahraman olarak yer alır.

6. sınıf Türkçe ders kitabı 119, 120, 121 ve 122. sayfalarda aşağıdaki içerikler bulunmaktadır: 1. Sayfa 119: "Aslan ile Fare" adlı fabl metni ve bu metinle ilgili sorular. 2. Sayfa 120: "Gümüş Kanat" metni ve bu metinde geçen bazı kelimelerin anlamlarının tahmin edilmesi ve cümlelerde kullanılması. 3. Sayfa 121: Metne hazırlık çalışmaları, iyilik yapmanın önemi ve bir iyilik yapıldığında hissedilen duygularla ilgili konuşma. 4. Sayfa 122: Metinde geçen altı çizili kelimelerin anlamlarını bulduracak sorular ve bu kelimelerin cümlelerde kullanılması.

Kısa ve öz bir fabl yazmak için aşağıdaki adımları izlemek gerekmektedir: 1. Konu Seçimi: Fablın ana fikrini ve mesajını belirlemek için bir konu seçin. 2. Karakterlerin Belirlenmesi: Genellikle hayvanlar veya nesneler üzerinden karakterler oluşturun. 3. Hikayenin Oluşturulması: Karakterlerinizi ve konunuzu kullanarak bir plot oluşturun. 4. Dil ve Üslup: Sade ve anlaşılır bir dil kullanarak akıcı ve akılda kalıcı bir üslup benimseyin. 5. Ders Çıkarma: Fablın sonunda, okuyuculara bir ders veya ahlaki bir mesaj verin.

Serim, düğüm ve çözüm bölümleri, hikaye edici metinlerde bulunur.

Kibir ve kendini üstün görme ile ilgili iki fabl örneği: 1. Tavşan ile Kaplumbağa. 2. Kaplan ile Sincap.

Alegori ve fabl kavramları birbirine yakın olsa da aynı değildir. Alegori, bir hikayenin veya anlatının, yüzeydeki anlamının ötesinde, soyut fikirleri veya kavramları simgeleyen unsurlar aracılığıyla daha derin bir mesaj iletmesi olarak tanımlanır. Fabl ise, genellikle hayvanlar veya cansız nesneler gibi insan özellikleri taşıyan karakterlerin yer aldığı kısa bir hikayedir ve bu hikayeler bir ders veya ahlaki bir kural öğretir.

Jean de La Fontaine, fabl türündeki eserlerinde hayvanlara insan özellikleri vererek toplumsal ve ahlaki eleştirileri dile getirir. La Fontaine'in masalları, genellikle çalışmanın ve tasarrufun önemi, kandırma ve hilekârlık gibi temaları işler. Yazarın eserleri, Fransız edebiyatının klasikleri olarak kabul edilir ve dünya dillerine çevrilmiştir.

Kibir ve kendini üstün görme ile ilgili bir fabl örneği: Kaplan ile Sincap: Kaplan, güneşli bir günde ormanda gezinirken ağaç kovuğundan kafasını çıkartan Sincap’ı görür. Kaplan: -Nasılsın kaplan kardeş? der. Sincap: -İyiyim, teşekkür ederim. Kaplan: -Kötüyüm desem ne yapacaksın ki? Senin bana ne yararın olur ki, sen küçücük bir sincapsın! Sincap: -Öyle deme kaplan kardeş. Kaplan: -Ben güçlü ve büyük bir kaplanım! Sincap bu sözlerin üzerine susmayı tercih eder ve ağaçtaki kovuğuna giriverir. Aradan uzun bir zaman geçtikten sonra bir gün kaplanın ayağına küçücük bir diken batar. Kaplan, sincapla karşılaştığında ondan yardım ister. Kaplan, daha önce sincaba söylediği sözlerden dolayı utanır ve ondan özür diler.

"La Cigale et la Fourmi" (Türkçe karşılığı: Çekirge ve Karınca) Jean de La Fontaine'in bir fablesini anlatır. Fabl, tembel bir çekirge ve çalışkan bir karıncanın hikayesini işler. Bu fabl, sorumluluk ve çalışmanın önemi gibi temaları işler.

"Konuşan Hayvanlar" iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. 2019 yapımı film: Bu film, hayvanları duyabilen ve onlarla konuşabilen 9 yaşındaki Can'ın hikayesini anlatır. 2. Kitap: Joni Murphy'nin "Konuşan Hayvanlar" adlı kitabı, modern zamanı eleştiren bir fabl olarak tanımlanmaktadır.

Fablın beş özelliği şunlardır: 1. Hayvan veya insan karakterler: Fabllarda genellikle hayvanlar veya insan dışı karakterler yer alır ve bu karakterler insan özellikleri taşır. 2. Öğretici mesaj: Fablların temel amacı, bir ahlaki ders veya öğretici mesaj vermektir. 3. Basit dil: Fabllar, her yaştan okuyucunun anlayabileceği basit bir dil kullanır. 4. Kısa ve öz: Fabllar, kısa öyküler veya şiirler olarak yazılır ve hızlı bir şekilde okunabilir. 5. Farklı kültürlerde yer alması: Fabllar, farklı kültürlerde ve dillerde bulunabilir.

Kuzular ve kurtlar, doğaları gereği düşman olarak kabul edilirler çünkü kurtlar, besin zincirinin bir parçası olarak kuzuları avlarlar. Ayrıca, kurtlarla kuzular arasındaki ilişki, La Fontaine'in kurt ve kuzu fabl'inde de görüldüğü gibi, güç dengesizliği ve farklı çıkarlar nedeniyle de çatışmalı olabilir.

"Kaplan postu giyinen eşek" anlatısı, La Fontaine'in fablında yer almaktadır.

En kısa fabl örneklerinden biri, "Kaplumbağa ile Tavşan" hikayesidir.

Bitki kişileştirmesi, bitkilere insan özellikleri veya eylemleri yüklenerek anlatılması sanatıdır. Bu sanat, edebiyatta ve özellikle fabl türünde sıkça kullanılır.

Fablın ana fikrini bulmak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Konu ve Tema Analizi: Fablın konusunu ve temasını belirlemek, ana fikri anlamanın ilk adımıdır. 2. Karakterlerin Motivasyonları: Karakterlerin hedefleri ve motivasyonları, hikayenin ana fikrini ortaya çıkarabilir. 3. Olayların Sıralaması: Hikayenin olay örgüsü, ana fikrin nasıl sunulduğunu ve okuyucuya nasıl iletildiğini gösterir. 4. Mesajın Netliği: Ana fikir, fablın sonunda açık ve net bir şekilde ortaya konmalıdır. 5. Öğüt Bölümü: Fabllarda ana fikir, genellikle "öğüt" bölümünde doğrudan verilir.

Karınca ile ağustos böceği, Ezop'un "Ağustos Böceği ile Karınca" adlı fablında düşman değil, farklı karakterlerdir. Bu hikayede, karınca tüm yaz boyunca çalışıp yiyecek biriktirirken, ağustos böceği saz çalıp şarkı söylemiş ve kışın aç kalmıştır. Bu durum, karıncaya göre ağustos böceğinin doğasını ve neden öyle davrandığını anlamadan onu yargılaması ve yardım etmemesi nedeniyle bir haksızlık olarak değerlendirilebilir.

La Fontaine'in en iyi kitabı konusunda kesin bir görüş yoktur, ancak bazı popüler ve beğenilen eserleri şunlardır: 1. "La Fontaine'den Masallar": La Fontaine'in en bilinen ve geniş kitlelerce okunan eserlerinden biridir. 2. "Ağustos Böceği ile Karınca": Hem çocuklar hem de yetişkinler tarafından sevilen ve sıkça okunan bir fabldır. 3. "Tilki ile Leylek": Mizahi ve düşündürücü bir dille yazılmış, toplumsal eleştirileri içeren bir hikayedir.

9. sınıf edebiyat ders kitabı sayfa 129'da "Fabllarda Verilen Mesajların Genelgeçer Olması" konusu ele alınmaktadır. Ayrıca, bu sayfada "Herkesin Dostu" adlı metinden hareketle Anton karakterinin analizi de yapılmaktadır.