Casusluk

Central Intelligence (Merkezi İstihbarat) filmi, uzun bir aradan sonra Facebook aracılığıyla yeniden bir araya gelen bir muhasebecinin, eski bir arkadaşıyla birlikte kendisini uluslararası casusluk dünyasının tam göbeğinde bulmasını konu alır. Okulun popüler ve havalı öğrencisi olan Calvin ile fazla kiloları nedeniyle dalga geçilen Bob, 20 yıl sonra bir araya gelir. Film, hem aksiyon meraklılarını hem de gülmek isteyenleri cezbedecek bir yapım olarak değerlendirilmektedir.

Üç Cisim Problemi (orijinal adı: 三体), Liu Cixin tarafından yazılmış olan ve Dünyanın Geçmişi üçlemesinin ilk kitabıdır. Kitap, bir grup bilim insanının "Fizik kuralları değişmez midir? Bilimin sınırları nelerdir?" gibi soruları tartışmasını ve çok sayıda bilim insanının garip notlar bırakarak intihar etmesini konu alır. Çin'in Kültür Devrimi yıllarına dayanan bir sır ile birlikte uzaylıların varlığı ortaya çıkmak üzeredir. Kitapta ayrıca, Çin’li bir bilim kadınının uzaya iletişim amaçlı ilk dünya mesajını Kızıl Sahil Üssü’nden göndermesi ve uzaydan yanıt alması, dünya dışı canlıların işgali ve ahlaki sorular işlenir. Üç Cisim Problemi adlı dizinin ilk sezonu 2024 yılında yayınlanmıştır.

Evet, Casuslar Köprüsü (Bridge of Spies) gerçek bir hikayeye dayanmaktadır. Film, 1960'taki U-2 krizinde avukat James B. Donovan'ın yaşadıklarını anlatmaktadır.

Mata Hari, I. Dünya Savaşı sırasında Fransız, İngiliz, Rus subay ve devlet adamlarından topladığı bilgileri Almanlara ilettiği için idam edildi. Fransız istihbaratı, Mata Hari'nin evinde yaptığı aramada 30 bin marklık bir senet buldu. Ayrıca, Mata Hari'nin Alman askeri ataşelerine metreslik yaptığı ve bu durumun, Alman denizaltılarının batırdıkları müttefik gemilerinin tonajıyla örtüşmesi, aleyhindeki deliller arasında yer aldı. Mata Hari, 15 Ekim 1917'de Paris'te kurşuna dizilerek idam edildi.

Millî İstihbarat Teşkilatı (MİT), aşağıdaki durumlarda ihbar alabilir: casusluk ve terör faaliyetleri; devletin milli güvenlik politikasına yönelik tehditler; dış istihbarat, milli savunma, terörizm ve uluslararası suçlarla ilgili veriler; siber güvenlik ihlalleri. İhbarlar, MİT'in internet sitesindeki "Nasıl Yardım Edebilirsin?" sekmesi üzerinden veya Cumhuriyet Savcılıklarına başvurularak iletilebilir. MİT'in halka açık özel bir ihbar hattı bulunmamaktadır.

Çiçero, gerçek adıyla Elyesa (İlyas) Bazna, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası adına casusluk yapmış Arnavut asıllı Türk ajandır. 1904 yılında Osmanlı İmparatorluğu’na bağlı Priştine’de doğan Bazna, askeri akademide eğitim almış ve çeşitli büyükelçiliklerde şoför, kapıcı ve koruma görevlisi olarak çalışmıştır. Casusluk faaliyetleri karşılığında 300.000 Sterlin kazanmış, ancak bu paraların sahte olduğunu savaş sonrasında öğrenmiştir.

MİT ajanları, Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal güvenliğini korumak ve kalkınmasını sağlamak amacıyla çeşitli görevler üstlenirler. Bu görevler arasında: İstihbarat toplama ve analiz etme. Terörle mücadele. Yasa dışı faaliyetleri önleme. Ekonomik istihbarat toplama. Siber güvenliği koruma. MİT ajanı olabilmek için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, 35 yaşını doldurmamış olmak, en az ön lisans mezunu olmak ve belirli yabancı dil gereksinimlerini karşılamak gibi şartlar aranmaktadır.

Prof. Dr. Sevil Atasoy'un "Kusursuz Casus Yoktur" kitabı, casusların gizemli dünyasını, istihbarat yöntemlerini ve yakalanma süreçlerini ele alıyor. Kitapta yer alan bazı konular: Soğuk Savaş döneminde İstanbul'un casuslar için bir arena olması; FBI'ın casusları yakalamak için kullandığı sıra dışı yöntemler; Ünlü casus Çiçero'nun hikayesi; Mata Hari'nin bir günah keçisi olup olmadığı; Jeffrey Epstein'ın ölümündeki sır perdesi; Nazilerin genelevleri istihbarat merkezi olarak kullanması. Ayrıca, istihbarat örgütlerinin bilgiye ulaşmak için casusların cinselliğinden yararlanmaları da kitapta işlenen konular arasında yer alıyor.

"Casuslar Köprüsü" filminin sonunda, Rudolf Abel 30 yıl hapis cezasına çarptırılır. Ayrıca, Doğu Almanya'da bir öğrencinin de takas sürecine dahil olması ve hükümetin bu anlaşmayı istemesi, filmin bir diğer hikayesinin de mutlu sonla bitmesine yol açar.

Çiçero (Elyesa veya İlyas Bazna), II. Dünya Savaşı sırasında Alman istihbaratına bilgi sızdıran bir casustu. Gerçek hikayesi: 1904 yılında Priştine'de doğdu. Askerliğinin bir kısmını Atatürk'ün yanında, Çankaya Köşkü'nde yaptı. Ankara'da çeşitli büyükelçiliklerde uşak olarak çalıştı. Britanya'nın Ankara büyükelçisinin uşaklığını yaparken, büyükelçiyle yakınlık kurdu ve gizli belgelerin fotoğraflarını çekmeye başladı. 1943 yılında Alman istihbaratının önemli isimlerinden Ludwig Moyzisch'le iletişime geçerek casusluk yapmaya başladı. Türkiye üzerinden Sovyetler Birliği'ne gönderilen askeri yardımlar ve Britanya'nın Türkiye'yi savaşa çekme çabaları gibi önemli bilgileri Almanlara iletti. İngilizlerin verdiği paraların sahte çıkması nedeniyle Arjantin'de büyük bir hayal kırıklığı yaşadı. 1970 yılında Münih'te yoksul bir gece bekçisi olarak hayatını kaybetti.

U-2 uçaklarının yasaklanmasının nedeni, 1960 yılında yaşanan U-2 Krizi olarak bilinen olaydır. Bu kriz, bir Amerikan Lockheed U-2 casus uçağının Sovyet toprakları üzerinde düşürülmesi sonucu ortaya çıkmıştır. Bu olayın ardından, ABD Başkanı Eisenhower 25 Mayıs 1960'ta U-2 uçuşlarının durdurulmasını emretmiştir. U-2 uçaklarının yasaklanmasının diğer nedenleri arasında, uçuş rotalarının bildirilmemesi ve toplanan istihbaratın paylaşılmaması yer almaktadır.

Casusluk yapan kişiye casus denir.

Eli Cohen, 1960'lı yıllarda İsrail istihbarat teşkilatı Mossad adına Suriye'de casusluk yapan ve 1965 yılında idam edilen bir ajandır. Eli Cohen'in hikayesi, Netflix'in 2019 yılında yayınlanan altı bölümlük The Spy adlı mini dizide anlatılmaktadır. Cohen, Suriyeli bir işadamı kimliğiyle Baas Partisi'ne sızmış, Suriye'nin askeri üslerine erişim sağlamış ve Golan Tepeleri'ndeki Suriye ordusunun karargâhlarını ziyaret ederek İsrail'e kritik istihbarat bilgileri iletmiştir.

"İhanet" (Breach, 2007) filminin sonunda, Eric O'Neill, Robert Hanssen'in aslında Rusya'ya bilgi sızdıran bir vatan haini olduğunu öğrenir. Film, Hanssen'in gerçek hikayesine dayanır; o, 20 yıldan fazla bir süre boyunca ABD'nin istihbarat bilgilerini Sovyetler Birliği'ne satmıştır.

Kara Dul'un (Black Widow) bazı güçleri ve yetenekleri: Kılık değiştirme: Kara Dul, kılık değiştirme konusunda oldukça yeteneklidir. Ajan becerileri: Rus ajanı olarak yüksek teknoloji içeren silahlar ve çeşitli ajanlık ekipmanları kullanır. Dövüş yetenekleri: "Dul’un Sezgisi" gibi yeteneklerle rakiplerin saldırılarındaki zayıf anları tespit edebilir ve şok ile savunma yeteneği isabetini azaltma gibi etkiler uygulayabilir. Sabotaj: Savunma odaklı yeteneklere sahip rakiplere karşı "Sabotaj" yeteneği ile hasar verme potansiyelini artırabilir. Kara Dul'un süper güçleri yoktur, ancak Avengers ekibinin önemli bir üyesidir.

Türkiye'nin en iyi gizli ajanı olarak kabul edilebilecek tek bir kişi yoktur. Ancak, Türk istihbarat tarihinde önemli rol oynamış bazı ajanlar şunlardır: Mebruke Hanım. Sudanlı Zenci Musa. Ayrıca, İlyas Bazna gibi İkinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye'nin lehine casusluk yapmış kişiler de bulunmaktadır. Bu kişilerin başarıları ve etkileri, onları kendi dönemlerinde önemli kılmıştır. Ancak, "en iyi" olarak nitelendirilebilecek bir ajan hakkında kesin bir görüş yoktur.

Merkezi İstihbarat filmi, bir zamanların dalga geçilen inek öğrencisi Bob Stone'un, büyüyünce cesur bir CIA ajanı olmasını ve lisenin popüler çocuğu Calvin Joyner'ın ise 20 yıl sonra muhasebeci olarak kalmasını konu alır. 20 yıl sonra, uluslararası bir dolandırıcılığın peşine düşen Bob Stone, eski dostu Calvin ile birlikte gerçeklerin peşine düşer.

Armin Vambery'nin önemli olmasının bazı nedenleri: Türkolog kimliği: Vambery, Türk kültürünü yakından tanıyan ve bu alanda önemli eserler veren bir Macar Türkologdur. Orta Asya seyahati: Sünni bir derviş kılığında 1861-1864 yılları arasında Ermenistan, İran ve Türkistan'ı gezmiş, bu bölgelerden coğrafya, etnografya ve filoloji alanlarında önemli bulgularla dönmüştür. Casusluk faaliyetleri: Vambery, İngilizler adına istihbarat toplayan bir ajan olarak da görev yapmıştır. Turancılık üzerindeki etkisi: Macaristan'da ve Türk aydınları arasında Turancılık ve Türkçülük akımının doğmasında önemli rol oynamıştır. Ermeni meselesi hakkındaki görüşleri: Vambery, Ermeni meselesi hakkında Osmanlı tezini savunmuş, bu konuda makaleler ve tekzipler yayımlatmıştır.

Argylle: Gizli Casus, kurgusal dünya ile gerçek dünya arasındaki çizginin bulanıklaştığı bir casus hikayesini konu ediniyor. Filmin hikayesi şu şekilde özetlenebilir: Elly Conway. Aidan Wilde. Argylle. Elly’nin kitaplarındaki gizli ajan Argylle’in ve onun küresel bir casus örgütünü çözme görevinin gerçek hayattaki bir casus örgütünün gizli eylemlerini yansıtmaya başlamasıyla, Elly’nin huzurlu akşamları son bulur.

Ninjaların temel amaçları şunlardır: Casusluk. Sabotaj. Suikast. Ayrıca, ninjalar bazen açıktan muharebe de gerçekleştirebilirlerdi.