Erime

Erime, bir maddenin ısı alarak katı hâlden sıvı hâle geçmesi olayıdır. Buharlaşma, bir sıvının ısı alarak gaz hâline geçmesi olayıdır. Erime ve buharlaşma, maddelerin hâl değişimlerinden olup, kimyasal yapılarını değiştirmezler ve enerji değişimleriyle birlikte gerçekleşirler.

Cam eritmek için kullanılan bazı cihazlar şunlardır: Cam eritme fırınları. Oksi-yakıt brülörleri. Ayrıca, açık üst ve kapalı üst cam eritme fırınları, rejeneratif ve rekuperatif fırınlar, eğik cam eritme fırınları ve sabit tip fırınlar gibi farklı türleri de bulunmaktadır.

Basınç, erimeyi ve donmayı şu şekillerde etkiler: Erime: Erime sırasında madde genişler ve hacmi artar. Erime noktası, maddenin türüne göre değişir: Su, bizmut ve antimon gibi maddeler: Erime sırasında hacimleri azalır, bu nedenle basınç artışı erime noktasını düşürür. Diğer maddeler: Erime sırasında hacimleri artar, bu nedenle basınç artışı erime noktasını yükseltir. Donma: Donma sırasında madde daralır ve hacmi azalır. Basınç artışı, donma noktasını düşürür. Örnekler: Yüksek dağ zirvelerinde karın erimemesi, düşük basınç nedeniyle erime noktasının yükselmesinden kaynaklanır. Düdüklü tencerede basınç artar, bu da suyun kaynama noktasını yükselterek yemeklerin daha hızlı pişmesini sağlar.

Evet, erime ve kaynama ayırt edici özelliklerdir. Erime noktası, saf bir katı maddenin erimeye başladığı sıcaklık değeridir. Kaynama noktası, saf sıvıların kaynamaya başladığı sıcaklık değeridir. Bir maddenin erime sıcaklığı, donma sıcaklığına eşittir ve bu özellikler, saf maddeleri diğer maddelerden ayırt etmek için kullanılır.

Bakır ateşte eritildiğinde şu olaylar gerçekleşir: Oksitlenme: Bakır, yüksek ısının etkisiyle oksitlenir ve yüzeyinde ince bir oksit tabakası oluşur. Erime: Bakır, 1085°C erime noktasına ulaştığında erimeye başlar ve sıvı hale gelir. Mekanik yapıda bozulma: Çok yüksek sıcaklıklar, bakırın mekanik özelliklerini zayıflatabilir. Ayrıca, bakır eritme işlemleri sırasında sağlık riskleri de ortaya çıkabilir; bu işlemler sırasında gözlerin ve üst solunum yollarının tahriş olması, cilt hastalıkları, dolaşım sorunları ve çeşitli kanser türleri gibi tehlikeler söz konusudur.

Buzulun altında su bulunmasının iki ana nedeni vardır: 1. Yüzeydeki erimenin oluşturduğu suların, buzullardaki yarıklardan aşağıya doğru akması. 2. Karasal alanda hareket eden buz ile yer yüzeyi arasındaki sürtünmenin ortaya çıkardığı ısı. Antarktika’da, buzulların üzerindeki erime oranının düşük olması nedeniyle ikinci yol daha etkili olabilir.

Basınç arttıkça erime noktası düşer çünkü: Moleküller arasındaki bağlar sıklaşır: Basınç, moleküller arasındaki bağları daha sıkı hale getirir ve bu, daha düzenli bir yapı oluşturmalarını sağlar. Erime için gereken enerji azalır: Bu düzenli yapı, erime için daha az enerji gerektirir. Hacim azalır: Eriyen maddeler genellikle hacimlerini azaltır. Su, bizmut ve antimon gibi maddeler bu kuralın istisnasıdır; bu maddeler eridiğinde hacimlerini azaltır, bu nedenle basınç arttıkça erime noktaları düşer.

Buzun sıvı hale gelmesi için gereken ısı miktarına erime ısısı denir. Buzun erime ısısı (Le) 334,4 J/g'dır. Örneğin, 0 °C sıcaklıktaki 1 gram buzun, 0 °C sıcaklıktaki 1 gram su hâline geçmesi için 334,4 joule ısı alması gerekir.

Basınç arttıkça erime ve kaynama noktaları şu şekilde değişir: Erime noktası: Madde erirken hacmi küçülen türden ise (örneğin buz) basıncın artması erime noktasını düşürür. Madde erirken hacmi büyüyen türden ise basıncın artması erime noktasını yükseltir. Kaynama noktası: Basınç arttıkça sıvının gaz hâline geçmesi zorlaşır, bu nedenle kaynama noktası yükselir. Düdüklü tencerede olduğu gibi, kabın ağzı kapalı olduğunda kaynama noktası artar. Su için istisna: Suda, katı (buz) hâline basınç uygulandığında erime noktası düşer.

Erime, katı haldeki bir maddenin ısı alarak sıvı hale geçmesi olayıdır. Çözünme ise, bir maddenin çözücü bir madde içinde gözle görülemeyecek kadar küçük taneciklere homojen olarak ayrışması olayıdır. Erime ve çözünme arasındaki temel fark, erimenin her zaman fiziksel bir olay olması, çözünmenin ise kimi zaman kimyasal bir olay olabilmesidir.

Erime ve kaynama noktası aşağıdaki faktörlere göre artar: Atom boyutu. Elektriksel çekim gücü. Periyodik cetveldeki yer. Aynı karbon sayılı alkanlarda: Molekül büyüdükçe yüzey de büyüyeceği için moleküller arası kuvvetler artar ve erime ile kaynama noktası da artar. Dallanma arttıkça molekül küresel bir yapı kazanır, bu durum molekül yüzeyinin küçülmesine ve London etkileşimlerinin azalmasına neden olur.

Buzun kütlesi, eridiğinde hacmi değiştiği için azalır. Buz eridiğinde, sabit kalması gereken şey kütledir.

"Erime ve Çözünme Konusundaki Kavram Yanılgılarının ve Bilgi Eksikliklerin Giderilmesinde Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımına Dayalı Grup Çalışmalarının Kullanılması" başlıklı makale, Abuzer Akgün ve Murat Aydın tarafından yazılmış ve 2009 yılında Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi'nde yayımlanmıştır. Araştırmanın amacı, yapılandırmacı öğrenme kuramı ve geleneksel öğrenme kuramlarının öğrencilerin erime ve çözünme konusundaki kavram yanılgılarını ve bilgi eksikliklerini gidermedeki etkililiklerini karşılaştırmaktır. Araştırma yöntemi: Araştırma, 2006-2007 öğretim yılı bahar yarıyılında Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı'nda okuyan 49 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Öğrenciler deney (24 kişi) ve kontrol (25 kişi) grubu olarak ikiye ayrılmıştır. Kontrol grubuna geleneksel öğrenme yöntemi, deney grubuna ise yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına dayalı grup çalışması uygulanmıştır. Kavram yanılgılarını ve bilgi eksikliklerini belirlemek için açık uçlu sorular sorulmuştur. Bulgular: Başlangıçta her iki grubun da benzer kavram yanılgıları ve bilgi eksiklikleri olduğu belirlenmiştir. Uygulama sonrasında, deney grubundaki öğrencilerin kavram yanılgıları ve bilgi eksikliklerinin kontrol grubuna göre azaldığı, ancak tamamen giderilemediği görülmüştür. Sonuç: Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının, fen bilgisi öğretiminde geleneksel öğretim yöntemine göre öğrencilerin akademik başarılarını artırmada daha etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Bu durum, yapılandırmacı yaklaşımda öğrencilerin grup içi tartışmalar ve etkinlikler sayesinde öğrenme sürecine daha etkin katılmalarına bağlanmıştır.

Sabit basınçta erime ve kaynama noktası, maddenin cinsine, saflığına ve dış basınca bağlıdır. Maddenin Cinsi: Donarken hacmi büyüyen maddelerde basınç erime noktasını düşürür. Donarken hacmi küçülen maddelerde basınç erime noktasını yükseltir. Safsızlık: Yabancı maddeler, basınç gibi eriyme ve donmaya etki eder. Dış Basınç: Dış basınç artarsa kaynama noktası yükselir, dış basınç azalırsa kaynama noktası düşer. Örneğin, suyun içine antifriz karıştırılması suyun donma noktasını düşürür.

Katıdan sıvıya geçişe erime denir. Erime, bir maddenin ısı alarak katı hâlden sıvı hâle dönüşmesidir.

Doğru. Erime ve buharlaşma, maddelerin ısı alarak veya ısı vererek bir halden diğerine geçmesidir. Erime, katı maddelerin ısı alarak sıvı hale geçmesidir. Buharlaşma, sıvı maddelerin ısı alarak gaz hale geçmesidir.

Katıdan sıvıya geçiş (erime) sırasında grafik, soldan sağa doğru ısı artışı gösterir. Örnek bir grafik: Zaman ilerledikçe. 4. ve 6. dakikalarda. 6. ve 9. dakikalar arasında. Erime noktası, her madde için farklıdır.

Evet, erime ve kaynama birer hal değişimidir. Erime, katı maddelerin ısı alarak sıvı hale geçmesine denir. Kaynama, sıvı maddelerin ısı alarak gaz hale geçmesine denir.

Hayır, basıncın artması erimeyi kolaylaştırmaz; aksine, erime noktasını yükseltir. Erime sırasında maddenin hacmi artar, bu nedenle basıncın artması erimeyi zorlaştırır. Ancak, erime sırasında hacmi azalan maddelerde basıncın artması erimeyi kolaylaştırır ve erime noktası düşer.

Buzun buharlaşması sırasında şu olaylar gerçekleşir: Erime: Buzun (katı suyun) buharlaşması için ısı alması gerekir. Moleküllerin Hareketi: Buzun sıcaklığı artar ve moleküller arasındaki bağlar zayıflar. Akışkanlık: Moleküller daha serbest hareket etmeye başlar ve buz, sıvı hâle dönüşür. Buharlaşma: Sıvı hâldeki su, 100°C'de kaynama noktasına ulaşır ve buhar (gaz) hâline geçer. Bu süreçte, buzun sıcaklığı sabit kalır ve sadece enerji değişimi gerçekleşir; kimyasal yapısı değişmez.