MaddeDurumları

Katlar, bir doğal sayının 1, 2, 3 gibi doğal sayılarla çarpılması sonucu elde edilir ve her doğal sayının sonsuz sayıda katı vardır. Örneğin, 3'ün katları: 3, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27, 30, ... şeklinde devam eder. Ayrıca, katlar iki ana kategoriye ayrılır: 1. Amorf katılar: Rastgele parçacıklardan oluşur ve belirli bir düzenli yapıya sahip değildir. 2. Kristal katılar: Atom, iyon veya moleküllerden oluşur ve düzenli bir yapıya sahiptir.

Katı ve sıvı maddeler arasındaki temel farklar şunlardır: Şekil: Katıların belirli bir şekli vardır, sıvılar ise bulundukları kabın şeklini alır. Hacim: Katıların belirli bir hacmi vardır, sıvıların hacmi bellidir. Akışkanlık: Katılar akışkan değildir, sıvılar akışkandır. Sıkıştırılabilirlik: Katılar sıkıştırılamaz, sıvılar çok az sıkıştırılabilir. Tanecikler arasındaki boşluk: Katılarda tanecikler arasındaki boşluk yok denecek kadar azdır, sıvılarda ise katılara göre daha fazladır. Çekim kuvveti: Katılardaki tanecikler arasındaki çekim kuvveti çok fazladır, sıvılarda ise katılardakine göre daha azdır.

Gaz, katı ve sıvı maddeler şu özellikleriyle ayırt edilebilir: Katılar: Belirli bir şekil ve hacme sahiptirler. Moleküller arası boşluk yok denecek kadar azdır. Sıkıştırılamazlar. Sıvılar: Belirli bir hacme sahiptirler, ancak bulundukları kabın şeklini alırlar. Moleküller arasındaki çekim kuvveti, katılara göre daha azdır. Sıkıştırılmaları çok azdır, neredeyse sıkıştırılamaz kabul edilirler. Gazlar: Belirli bir şekil ve hacimleri yoktur, bulundukları kabın şeklini ve hacmini alırlar. Moleküller arasındaki çekim kuvveti çok azdır. Rahatlıkla sıkıştırılabilirler.

"Donma Noktası" (Bajocero), 2021 yapımı bir İspanyol suç-dram filmidir. Görevli olduğu mahkûm nakil aracı saldırıya uğrayan polis memuru, şiddetli soğukla mücadele ederken, araç içindeki ve dışındaki zorluklarla da yüzleşmek zorunda kalır.

Gazlarda yoğunluğun katı ve sıvılara göre daha az olmasının nedeni, tanecikler arasındaki boşluğun daha fazla olmasıdır. Gaz halindeki maddelerde tanecikler birbirinden oldukça uzaktır ve tamamen özgürce hareket ederler.

Katı, sıvı ve gazların özellikleri: Katılar: Belirli bir şekil ve hacme sahiptirler. Tanecikleri arasındaki boşluklar çok azdır ve çekim kuvvetleri yüksektir. Sıkıştırılamazlar. Sıvılar: Belirli bir şekilleri yoktur, konuldukları kabın şeklini alırlar. Tanecikleri arasındaki boşluklar katılara göre daha fazladır ve çekim kuvvetleri daha azdır. Akışkandırlar ve çok az sıkıştırılabilirler. Gazlar: Belirli bir şekilleri ve hacimleri yoktur, bulundukları kabın şekil ve hacmini alırlar. Tanecikleri arasındaki boşluklar çok fazladır ve çekim kuvvetleri azdır. Uçucudurlar ve sıkıştırılabilirler.

Katı maddelerin beş özelliği: 1. Belirli şekil ve hacim: Katıların belirli bir şekli ve hacmi vardır. 2. Akışkan olmama: Katılar akışkan değildir. 3. Sıkıştırılamama: Katılar sıkıştırılamaz. 4. Taneciklerin titreşim hareketi: Katı tanecikleri sadece titreşim hareketi yapar, öteleme ve dönme hareketi yapmaz. 5. Yüksek çekim kuvveti: Katı tanecikleri arasındaki çekim kuvveti çok fazladır.

Yarı saydam maddelere örnek olarak şunlar verilebilir: Buzlu cam; Yağlı kağıt; Tül; Sisli hava; Bulut; Bazı plastikler; İnce deri; Zümrüt; Yakut; Oto cam filmi. Yarı saydam maddeler, ışığın bir kısmını geçirir, bir kısmını geçirmez.

Donmuş buzun oda sıcaklığında erimesi, sıcaklık artışı nedeniyle buzun katı halinden sıvı hale geçmesi sonucu gerçekleşir. Buzun erimesi için gerekli koşullar: Sıcaklık: Buzun erimesi için sıcaklığın 0°C veya daha yüksek olması gerekir. Basınç: Basınç arttığında, buzun erime noktası düşer. Tuz: Tuz, buzun erime noktasını düşürür.

Faz çeşitleri şu şekilde sınıflandırılabilir: Maddenin halleri: gaz, sıvı, katı, plazma veya Bose-Einstein yoğuşması. Çözünürlüğe dayalı: polar (hidrofil) veya polar olmayan (hidrofobik). Elektrik devreleri: Faz: Enerjinin taşındığı ve dönüşümlerinin gerçekleştiği iletken. Nötr: Elektrik potansiyeli sıfır olan, enerjinin taşınmadığı iletken. Toprak: Güvenlik amacıyla kullanılan iletken. Ayrıca, fazlar makroskobik olarak kendiliğinden ayrılmayabilir; emülsiyon ve kolloidler, fiziksel olarak ayrılmayan eriyebilen faz karışımlarına örnektir.

Sıvı ve katı maddelerin özellikleri: Katı Maddeler: Belirli bir şekil ve hacme sahiptirler. Tanecikler arası çekim kuvveti çok güçlüdür. Tanecikler sadece titreşim hareketi yapar. Sıkıştırılamazlar. Dayanıklıdırlar ve dışarıdan uygulanan kuvvetlere karşı direnç gösterirler. Sıvı Maddeler: Belirli bir hacimleri vardır ancak belirli bir şekilleri yoktur; bulundukları kabın şeklini alırlar. Tanecikler arası çekim kuvveti katılardan daha zayıftır. Tanecikler birbirleri üzerinde kayarak hareket eder. Hafifçe sıkıştırılabilirler. Yüzey gerilimi ve adezyon gibi özellikler gösterirler.

Erime, katı bir maddenin ısı alarak sıvı hâle geçmesi sürecidir. Erime, donmanın tersi olarak da ifade edilebilir; zira donma olayında madde ısı verir, erime olayında ise madde ısı alır. Erime olayı şu şekilde gerçekleşir: Maddenin katı halden sıvı hale geçmesini sağlamak için maddeye ısı verilir. Her maddenin aldığı ısı değeri farklı olabilir, çünkü her madde aynı ısı seviyesinde sıvı hâle geçmeyebilir. Maddenin ısı alarak eridiği sıcaklık, erime noktası veya erime sıcaklığı olarak tanımlanır. Erime sırasında maddenin sıcaklığı sabit kalırken ısı artışı devam eder.

Hayır, erime ve donma aynı şey değildir. Erime, bir maddenin katı halden sıvı hale geçişidir. Erime ve donma noktaları, maddenin hal değişimi sırasında gözlemlenen belirli sıcaklık değerleridir ve genellikle aynı değere sahiptir.

Donma, bir maddenin sıvı halden katı hale geçmesine denir. Donma ayrıca, aşırı soğuk nedeniyle soğuğa maruz kalan doku ve organlara yeterli miktarda kan gitmemesi sonucunda kanın pıhtılaşması ile gerçekleşen doku hasarını ifade eder. Donalma hakkında ise bilgi bulunmamaktadır.

Katı ve sıvı maddelerin ortak özellikleri: Kütle: Her iki madde türü de belirli bir kütleye sahiptir. Hacim: Katı ve sıvı maddelerin her ikisi de uzayda yer kaplar ve hacimlerine sahiptir. Eylemsizlik: Hareket durumunu koruma isteği, yani hareketsizse hareketsiz kalmaya, hareket ediyorsa hareket etmeye devam etme eğilimi vardır. Tanecikli yapı: Atom ve moleküllerden oluşurlar. Boşluklu yapı: Atomlar arasında boşluklar bulunur. Ek olarak, sadece sıvı maddeler için ortak özellik: Akışkanlık: Bulundukları kabın şeklini alırlar. Ek olarak, sadece katı maddeler için ortak özellik: Sıkıştırılamama: Dışarıdan bir etki olmadığı sürece şekilleri değişmez.

Fiziksel değişim, maddelerin sadece dış görünüşünde meydana gelen değişimlerle gözlemlenebilir. Bazı fiziksel değişim örnekleri: Buzun erimesi; Kağıdın yırtılması; Mumun erimesi; Şekerin suda çözünmesi; Suyun buharlaşması. Fiziksel değişimler genellikle geri dönüştürülebilir ve yeni maddeler oluşmaz.

Plazma ve gaz, düzensiz olarak kabul edilir çünkü tanecikleri arasındaki çekim kuvveti çok azdır veya neredeyse hiç yoktur. Gazlar. Plazma.

Buz, suyun üstünde yüzer çünkü buzun hacmi, eşit kütleli suyun hacminden daha büyüktür. Su donduğunda hacmi artar ve yoğunluğu azalır, bu da buzun su yüzeyinde yüzmesini sağlar.

Süblime olan bazı maddeler: Karbondioksit (CO2). Arsenik. İyot. Naftalin. Ayrıca, kamfor gibi maddeler de süblimleşme özelliğine sahiptir.

Hayır, süblimleşme ve kırağılaşma aynı şey değildir; bunlar birbirinin tam tersi olan iki farklı hal değişimidir. Süblimleşme, katı bir maddenin ısı alarak sıvı hale geçmeden direkt olarak gaz haline dönüşmesidir. Kırağılaşma ise gaz halindeki bir maddenin, ısı kaybederek sıvı hale uğramadan doğrudan katı hale geçmesidir.