Buharlaşma

Buhar basıncı, kapalı bir sistemdeki katı ya da sıvı fazdaki maddelerin termodinamik denge durumundaki buharının, belirli bir sıcaklıkta uyguladığı basınçtır. Buhar basıncı, sıvının cinsi, sıcaklık ve sıvının saflığı gibi faktörlere bağlıdır: Sıvının cinsi: Moleküller arası çekim kuvveti zayıf olan sıvılar daha kolay buharlaşır ve bu durum buhar basıncını doğrudan etkiler. Sıcaklık: Sıcaklık arttıkça buharlaşma artar ve buhar basıncı yükselir. Sıvının saflığı: Çözeltilerde, sıvıda daha az uçucu maddeler bulunduğunda buhar basıncı artar. Buhar basıncının açık hava basıncına eşit olduğu durumlarda kaynama gerçekleşir.

Buharlaşma ve buhar basıncı arasındaki fark şu şekilde açıklanabilir: Buharlaşma. Buhar basıncı. Buhar basıncı, buharlaşma hızıyla doğru orantılıdır.

Su buharlaşırken geçtiği aşamalar: 1. Buharlaşma (Evapotranspirasyon). 2. Terleme (Transpirasyon). 3. Yoğunlaşma (Kondenzasyon). 4. Yağış (Presipitasyon). Bu aşamalar sırasında su, defalarca filtrelenir ve arınır.

Su döngüsünde buharlaşma ve yoğuşma şu şekilde gerçekleşir: Buharlaşma. Yoğuşma. Bu süreç boyunca su döngüsü; sızmalarla beraber toprağın nemlenmesi, suların yeraltında hareket etmesi, bitkilerin terlemeyle su bırakması gibi birçok aşamadan geçer.

Soğutma çevrimi, termodinamik bir süreç olup, soğutucu akışkanın ısıyı bir ortamdan alıp başka bir ortama aktarmasıyla çalışır. Bu süreç, sürekli tekrar eden bir döngüden oluşur ve şu adımlardan meydana gelir: 1. Kompresör: Soğutucu akışkan sıkıştırılarak sıcaklığı ve basıncı artırılır. 2. Kondenser: Sıcak gaz halindeki soğutucu akışkan, ısısını dış ortama bırakarak sıvı hale geçer. 3. Genleşme Valfi: Soğutucu akışkanın basıncı düşürülerek düşük sıcaklıkta buharlaşması sağlanır. 4. Evaporatör: Sıvı halindeki soğutucu akışkan, ortamdan ısı alarak tekrar buharlaşır ve döngü devam eder. Bu süreç sayesinde ortamın sıcaklığı düşer ve soğutma işlemi gerçekleştirilmiş olur. Soğutma çevrimi, buhar sıkıştırmalı, absorpsiyonlu ve evaporatif gibi farklı türlerde uygulanabilir.

Günlük hayatta buharlaşmanın görüldüğü bazı yerler: Islak çamaşırların kuruması. Terleme. Deniz suyunun buharlaşması. Su birikintilerinin kaybolması. Parfüm ve kolonya kullanımı. Yiyeceklerin kurutulması.

Sıvıdan gaza geçişe buharlaşma denir. Daha spesifik olarak, belirli bir sıcaklıkta, sıvı kütlesinin içinden kabarcıklar çıkarak hızla gaza dönüşüyorsa bu kaynama olarak adlandırılır. Buharlaşma, sıvının yüzeyinde ve her sıcaklıkta az veya çok oranda devam eder.

Açık havada mazotun buharlaşmasının nedeni, yüksek sıcaklıklara maruz kalmasıdır. Mazot, düşük buharlaşma özelliğine sahip olsa da, içindeki hafif uçucu bileşenler yüksek sıcaklıklarda ve düşük basınç altında buharlaşabilir.

Yağlar, yüksek sıcaklıklara maruz kaldıklarında buharlaşırlar. Yağların buharlaşmasına neden olan bazı faktörler şunlardır: Makine yüzeylerinin ısınması. Yağlama ve soğutma. Uzun süreli çalışma.

Viskositesi yüksek olan sıvılar, moleküller arası çekim kuvvetlerinin güçlü olması nedeniyle yavaş buharlaşır. Ayrıca, sıcaklık arttıkça viskozite azalır ve buharlaşma hızı artar.

Buharlaşmanın en hızlı olduğu durum, kaynama olarak adlandırılır. Kaynama, sıvının iç basıncının dış basınca eşitlendiği belirli bir sıcaklıkta gerçekleşir ve sıvının her tarafında gözlemlenir.

Buharlaşma, bir sıvının gaz haline geçme sürecidir. Bu süreç, sıvının yüzeyindeki moleküllerin yeterli kinetik enerjiye sahip olduklarında, moleküller arası bağları kırarak gaz fazına geçmesiyle gerçekleşir.

Hayır, nem arttıkça buharlaşma azalmaz, aksine buharlaşma hızı azalır. Bu durumun sebebi, nem oranı yüksek olduğunda buharlaşan su buharının havada asılı kalması ve kendilerine yer bulamamasıdır.

Basınç, buharlaşma ve yoğuşmayı şu şekillerde etkiler: Buharlaşma: Yüksek basınç, buharlaşmayı zorlaştırır. Açık hava basıncının azalması, buharlaşma hızını artırır. Yoğuşma: Yüksek basınç, yoğunlaşmayı kolaylaştırır. 10. sınıf düzeyinde, bu etkiler şu şekilde açıklanabilir: Buharlaşma: Bir sıvının buharlaşması için, buhar basıncının dış basınca eşit olması gerekir. Yoğuşma: Basınç artışı, gazların yoğunlaşma eğilimini artırır. Örnekler: Düdüklü tencerede, kabın ağzı kapalı olduğu için basınç artar ve suyun kaynama noktası yükselir, bu da yemeklerin daha hızlı pişmesini sağlar. Yüksek rakımlarda atmosfer basıncı deniz seviyesine göre daha düşüktür, bu da suyun daha düşük bir sıcaklıkta kaynamasına neden olur.

Mazotun buharlaşmamasının birkaç nedeni vardır: Düşük buharlaşma eğilimi: Mazotun kaynama noktası oldukça yüksektir. Viskozitesinin yüksek olması: Viskozite, sıvının akmaya karşı gösterdiği dirençtir ve mazotun molekülleri arası çekim kuvvetleri güçlü olduğu için buharlaşması yavaş gerçekleşir. Katkı maddeleri: Mazota eklenen katkı maddeleri, özellikle parafin çözücüler ve dağıtıcılar, mazotun donmasını önler ancak buharlaşmayı da azaltır.

Evet, viskozite arttıkça buharlaşma azalır. Viskozitesi yüksek olan sıvılar, molekülleri birbirine daha sıkı bağlı olduğu için buharlaşmaları daha zordur.

Sıcaklık arttıkça buharlaşma artar çünkü: Moleküllerin kinetik enerjisi yükselir. Yüzeysel gerilim azalır. Doymuş havadaki nem miktarı artar. Buharlaşma, sıvının kaynama noktasına ulaşmadan önce de gerçekleşebilir, ancak bu noktada daha fazla molekül gaz hâline geçer.

Demir, yüksek sıcaklıklarda hem erir hem de buharlaşır. Erime: Demir, katı halden sıvı hale geçer ve bu süreç, standart atmosfer koşullarında yaklaşık 1538 °C (2800 °F) sıcaklıkta gerçekleşir. Buharlaşma: Demirin buharlaşma noktası ise 2861 °C'dir.

Mazot, yüksek kaynama noktasına rağmen yavaş yavaş buharlaşır. Mazotun buharlaşması için gerekli koşullar şunlardır: Hava ile karışması. Yanıcı bir karışım oluşturması. Ayrıca, mazotun buharlaşmasını etkileyen bazı faktörler: Sıcaklık: Mazot, yüksek sıcaklıklara maruz kaldığında buharlaşır. Depo kapağı: Depo kapağında kaçak yoksa mazot buharlaşmaz.

Topraktan buhar çıkmasının birkaç nedeni vardır: Güneş ışınları: Güneş ışınları toprağı ısıttığında, toprak yüzeyindeki su molekülleri enerji kazanarak buharlaşır. Yer altı sıcak su kaynakları veya volkanik aktiviteler: Yer altındaki yüksek sıcaklık nedeniyle toprakta bulunan su buharlaşarak yüzeye çıkabilir. Gece-gündüz sıcaklık farkı: Çok soğuk bir gecenin ardından, ertesi sabah güneş toprağı ısıtmaya başladığında, toprakta donan ve yoğuşan su buharlaşır ve soğuk havada tekrar yoğuşarak görünür hale gelir. Ayrıca, Rize'de Bozkale köyünde yeraltından çıkan buharın, yapılan ilk tespitlere göre tehlike sınırı altındaki amonyak buharı olduğu belirlenmiştir.