Embriyoloji

Histoloji ve embriyoloji uzmanları, hücre, doku ve embriyonik gelişimi inceleyerek çeşitli alanlarda çalışabilirler: Üniversiteler ve araştırma merkezleri: Histoloji ve embriyoloji uzmanı, araştırmacı veya öğretim görevlisi olarak görev yapabilirler. Tıp laboratuvarları: Patolog olarak çalışabilirler. Sağlık sektörü: Embriyonik gelişim araştırmaları yapabilir, doku analizi projelerini yönetebilir ve danışmanlık hizmeti verebilirler. Kısırlık merkezleri ve tüp bebek laboratuvarları: Üremeye Yardımcı Tedavi (ÜYTE) merkezlerinde laboratuvar sorumlusu olarak görev alabilirler. Histoloji, hücrelerin ve dokuların yapısını ve işlevini incelerken; embriyoloji, embriyonik gelişim sürecini araştırır.

Sağlık bilimleri için histoloji ve embriyoloji kitabı aşağıdaki yazarlara aittir: Şule Ayla. Berrin Zuhal Altunkaynak. Kolektif. Ayrıca, "Sağlık & Bilim 2024: Histoloji ve Embriyoloji-I" kitabı da bulunmaktadır ve yazarları Salime Pelin ERGÜVEN ile Gulam HEKİMOĞLU'dur.

Evet, "konseptüs" ve "konsepsiyon" aynı anlama gelir. Konseptüs, embriyo ve onu çevreleyen zarları (döllenmenin ürünleri) tanımlar. Bu terimler, felsefede ise bir fikrin ortaya çıkması ve yeni düşüncelerin gelişmesi anlamında da kullanılır.

Kadın ve erkek embriyolojisi farklıdır, çünkü cinsiyetle ilgili 23. kromozom çifti kadın ve erkekte farklılık gösterir. Kadınlarda bu çift "XX" şeklindedir. Erkeklerde ise "XY" şeklindedir; cinsiyeti belirleyen "Y" kromozomudur. Döllenme sırasında, kadından gelen yumurta hücresinde sadece "X" kromozomu bulunurken, erkekten gelen sperm hücreleri "X" veya "Y" kromozomu taşır.

Gelişim biyolojisi ve embriyolojinin birleşmesi ile evrimsel gelişim biyolojisi (evo-devo) oluşur. Bu bilim dalı, canlıların evrimsel bağlamdaki organizmal formları ve çeşitliliğiyle ilgilenir. Ayrıca, embriyoloji ve gelişim biyolojisinin bir alt dalı olarak ontogenez de bulunmaktadır.

Beyin vezikülleri, embriyolojik gelişimin 4. haftasında nöral tüpün kafaya yakın kısmının farklılaşmasıyla oluşan yapılardır. Üç ana beyin vezikülü: 1. Prosefelon (önbeyin). 2. Mesensefelon (ortabeyin). 3. Rombensefalan (ardbeyin). Bu veziküller, beynin ana bölgelerinin ilk adımlarıdır ve 5. haftanın sonunda beşe, 6. haftanın sonunda ise oldukça farklılaşarak gelişimlerini tamamlarlar.

Diferansiyasyon, ayrımlaşma veya farklılaşma anlamına gelir. Tıpta diferansiyasyon terimi şu anlamlara gelebilir: Hücrelerin özelleşmesi. Tümör hücrelerinin farklılaşması. Psikolojide ise diferansiyasyon, "ayrımlaşma" anlamında kullanılır.

Embriyologların bazı görevleri: Tüp bebek uygulamaları: Hastadan alınan yumurta ve sperm örnekleri üzerinde çalışarak embriyoların oluşumunu ve gelişimini sağlamak. Döllenme ve gelişim incelemesi: Zigotun oluşumunu, gelişimini ve transfer süreçlerini incelemek. Laboratuvar yönetimi: Laboratuvar çalışma planlarını hazırlamak, cihazları kontrol etmek ve malzeme stoklarını yönetmek. Test ve tedavi: Yumurta ve sperm testleri yapmak, gerekli tedavileri uygulamak. Hasta bakımı: Hastaları muayene etmek ve güvenlik ile gizliliğin sağlanmasına yardımcı olmak. Embriyologlar, genellikle tüp bebek merkezleri, hastaneler ve sağlık merkezlerinde çalışırlar.

Morfoloji ve embriyoloji arasındaki ilişki, her iki bilim dalının da organizmaların gelişimiyle ilgili olmasından kaynaklanır. Morfoloji, organizmaların yapısını inceler ve bu kapsamda anatomiyi (yalın gözle görülen yapılar) ve histolojiyi (dokular) içerir. Embriyoloji, döllenmiş bir yumurtanın yavru haline gelene kadar geçirdiği safhaları ve bu safhalardaki gelişimi inceler. Bu iki bilim dalı, özellikle homolog yapılar ve evrimsel ilişkiler konusunda birbirini tamamlar. Embriyoloji, türler arasındaki anatomik farklılıkları ve evrimsel değişiklikleri açıklamaya yardımcı olur.

Zigot, döllenmeden yaklaşık 5-6 gün sonra embriyo olur. Bu süreç şu şekilde gerçekleşir: Döllenmeden sonra zigot, fallop tüplerinden rahme doğru ilerlerken hücre bölünmesi başlar. Yaklaşık 3-5 gün sonra, blastosist adı verilen çok hücreli bir yapı oluşur ve rahime ulaşır. Blastosist rahime ulaştığında, rahim iç tabakasına (endometrium) tutunur. Tutunmanın ardından blastosist artık embriyo olarak tanımlanır.

Blastula ve gastrula, embriyonik gelişim sürecinde yer alan evrelerdir. Blastula. Gastrula. Gastrulasyonun başlamasıyla ve ilkel bağırsağın animal kutba doğru ilerlemesiyle ilk bilateral (bakışımlı) simetri oluşur. Blastula ve gastrula evreleri hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklara başvurulabilir: biyolojiportali.com; youtube.com.

İlk hematopoez, rahimdeyken yolk kesesinde (vitellüs kesesi) başlar. Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde hematopoez, kemik iliğine taşınır ve burada devam eder. Doğumdan sonra ise kan hücrelerinin çoğu kemik iliğinde üretilir.

"RVUM" terimi tıpta yaygın olarak kullanılan bir terim değildir. Ancak, "RV" kısaltması farklı bağlamlarda çeşitli anlamlara gelebilir: Ruam Hastalığı: "RV" kısaltması, tıpta "ruam" hastalığı olarak bilinen bir durumu ifade edebilir. Ruam, Burkholderia mallei bakterisinin neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır ve genellikle atları etkiler, ancak insanlar da etkilenebilir. Artık Hacim (Residual Volume): "RV" ayrıca, akciğerlerde derin nefes vermenin sonunda kalan hava hacmini ifade eder. Bebeğin Kalbi: Ultrason raporlarında "RV" terimi, bebeğin kalbinin sağ karıncığını ifade eder. Eğer "RVUM" terimi belirli bir bağlamda kullanılıyorsa, daha fazla bilgi veya bağlam sağlanması gerekebilir.

Primer koryon villusları, gebeliğin 11-12. günlerinde oluşur. Sekonder koryon villusları ise, primer koryon villuslarının içine ekstraembriyonik mezodermin girmesiyle 15-16. günlerde ortaya çıkar.

Histolojinin bazı alt dalları şunlardır: Genel histoloji: Temel dokuların özelliklerini inceler. Özel histoloji: Organ ve sistemleri inceler. Sitoloji: Hücre ve dokuların yapı ve işlevleri arasındaki ilişkiyi inceler. Fizyolojik histoloji (histofizyoloji): Hücre ve dokuların yapı ve işlevleri arasındaki ilişkileri inceler. Kimyasal histoloji: Dokuları kimyasal olarak inceler. Histopatoloji: Dokulardaki hasar ve bozuklukları inceler. Ayrıca, histolojinin diğer alt dalları arasında ultrastrüktürel patoloji, histokimyasal patoloji ve deneysel patoloji gibi alanlar da bulunmaktadır.

Omfalomezenterik kanal açıklığı, ana rahminde gelişmekte olan bir bebekte göbek ile ince bağırsaklar arasında bulunan omfalomezenterik kanalın kaybolmaması sonucu oluşan bir durumdur. Bu kanalın açık kalması şu şekillerde olabilir: Patent omfalomezenterik kanal. Meckel divertikülü. Umbilikal sinüs. Umbilikal kist. Bu durum, göbekten bağırsak içeriğinin gelmesi, sık tekrarlayan göbek enfeksiyonları ve karın ağrısı gibi belirtilere yol açabilir.

Plasental villuslar, plasentanın koryonik plakasından köken alan, ilerleyici bir şekilde ağaç benzeri dallanan ve intervillöz yüzeye uzanan yapılardır. Villusların stroması, fetal damarlar, bağ dokusu hücreleri ve makrofajlardan oluşur. Villuslar beş ana tipte değerlendirilir: 1. Mezenkimal villus (MV). 2. Kök villus (kv). 3. Terminal villus (tv). 4. Matür intermediyet villus (miv). 5. Tersiyer villus. Plasental villuslar, anne kanı ile bebeğin kanı arasında büyük bir temas yüzeyi oluşturarak madde alışverişini maksimum düzeye çıkarır.

Karaciğerin ilk nerede evrimleştiğine dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, karaciğerin evrimsel süreci hakkında şu bilgiler mevcuttur: İlk canlılarda karaciğer yoktu. Evrimsel süreçte karmaşık organlar oluştu. Karaciğer, canlıların fizyolojik işlevlerini düzenlemeleri ve hayatta kalmaları için evrimleşti. Evrimsel adaptasyonlar genetik değişikliklerle gerçekleşti.

Embriyonik dönemin bilimsel sıraya göre evreleri şunlardır: 1. Mitoz bölünmeler (segmentasyon). 2. Hücre göçü (gastrulasyon). 3. Farklılaşma ve organogenez. Bu evreler, zigot oluşumundan başlayarak embriyonun organ taslaklarının oluşmasına kadar olan süreci kapsar.

Evet, döllenme germinal, embriyonik ve fetal dönemler olarak incelenebilir. Germinal dönem. Embriyonik dönem. Fetal dönem.