EleştirelDüşünme

Sosyal bilimler performans ödevlerinden bazıları şunlardır: Dünyamızı ve ülkemizi etkileyen bir olayı araştırmak (kuş gribi, küresel ısınma, kene ısırması vb.). Bilimsel araştırmada dikkat edilmesi gereken kuralları belirlemek. Hak ve sorumlulukların neler olduğunu araştırmak. Çocuk hakları hakkında araştırma yapmak. Dilekçe ve bilgi edinme hakkının neden kullanıldığını araştırmak. Türk Tarih Kurumu hakkında bilgi vermek. Türk Dil Kurumu hakkında bilgi vermek. Haritalar üzerindeki işaretleri tanıtmak. Paralel ve meridyen daireleri hakkında şekil çizerek bilgi vermek. Türkiye’de görülen iklim tiplerinden birini (karasal, Akdeniz, Karadeniz iklimi) araştırmak. Ayrıca, 6. sınıf sosyal bilgiler dersi için performans ödevi konularından bazıları şunlardır: Çevre kirliliği ve önlenmesi. Küresel ısınma ve ülkemize etkileri. Anadolu uygarlıklarından birini (Frigler, Lidyalılar, Urartular, Hititler) tanıtmak. Orta Asya Türk devletlerinden birini (Hun, Göktürk, Uygur, Karahanlı, Gazneliler) tanıtmak. Kavimler Göçü ve sonuçlarını araştırmak. Türk ordusunun görevlerini araştırmak. İpek Yolu’nun tarihteki yeri ve önemi. Göktürk yazıtları ve önemi. İslamiyetin Türkler arasında yayılma nedenlerini araştırmak. Türk büyüklerinden birini (Kaşgarlı Mahmut, Yusuf Has Hacip, Alp Arslan) tanıtmak. Daha fazla sosyal bilimler performans ödevi konusu için aşağıdaki kaynaklara başvurulabilir: cokbilgi.com; sosyalbilgiler.biz; sosyalbilgiler.org.

Hemşirelikte eleştirel düşünme, hemşirelik sürecinin ilkelerine ve bilimsel yönteme dayalı, amaçlı ve sonuca yönelik düşünme olarak tanımlanır. Eleştirel düşünen hemşireler, aşağıdaki özelliklere sahiptir: Güven: Kendi düşünce sistemlerinin farkındadırlar. Bağlamsal perspektif: Her olay ve olgudan anlam ve sonuç çıkarırlar. Üreticilik: Farklı alternatifleri düşünürler. Esneklik: Belleklerinde bilgi ve deneyim birikiminden yararlanırlar. Merak: Meraklı olup o konuyla ilgili geniş bilgi edinirler. Entelektüel bütünlük: Veriler, kanıtlar ve deneyimlerinden yararlanırlar. Sezgi: Sezgisel yaklaşımlar kullanırlar. Açık fikirlilik: Alternatif düşünce ve görüşlere karşı açık olurlar. Azim: Azimli ve yansıtıcıdırlar. Hemşirelikte eleştirel düşünme, etkili klinik karar vermek, kanıta dayalı uygulamaları gerçekleştirmek ve bakım sürecini yönetmek için gereklidir.

Eleştirel düşünmenin beş temel ilkesi şunlardır: 1. Tutarlılık: Düşüncedeki tezatlıkları ortadan kaldırabilme. 2. Birleştirme: Düşüncenin tüm boyutlarını ele alabilme. 3. Uygulanabilme: Anladıklarını bir modele uygulayabilme. 4. Yeterlilik: Deneyimleri ve sonuçları sağlam bir şekilde oturtabilme. 5. İletişim Kurabilme: Düşünceleri anlaşılır bir şekilde iletebilme.

"Stranger Things" ders programı, genellikle aşağıdaki ana bölümleri içerir: 1. Isınma Tartışması: Dizinin özeti ve ana karakterlerin tanıtımı yapılır, öğrencilerin dizi hakkında ilk izlenimleri paylaşılır. 2. Dinleme Etkinliği: Diziden bir klip izlenir ve öğrenciler, karakterlerin yaşadığı gizemli olayları ve aralarındaki ilişkileri anlamaya çalışır. 3. Rol-Play Egzersizi: Öğrenciler, "kasaba toplantısı" formatında bir araya gelerek, gizemli olayların çözümü ve güvenlik önlemleri hakkında tartışır. 4. Kültürel ve Tarihi Referanslar: Dizinin 1980'lerde geçmesi nedeniyle, o dönemin popüler kültürü ve tarihi unsurları üzerine konuşmalar yapılır. 5. Eğitici Değerler: Dostluk, sadakat, cesaret gibi temalar üzerinde durulur.

Eleştirel düşünme eğilimi, çeşitli ölçekler ve testler aracılığıyla ölçülebilir. İşte bazı yaygın kullanılan araçlar: Kaliforniya Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği (CCTDI). UF/EMI Eleştirel Düşünme Eğilim Ölçeği. Eleştirel Düşünme Eğilimi (EDE) Ölçeği. Ayrıca, Watson-Glaser Eleştirel Düşünme Ölçeği ve Cornell Eleştirel Düşünme Testi gibi daha spesifik testler de eleştirel düşünme becerilerini ölçmek için kullanılır.

Şair ve yazarları anlamanın önemli olmasının bazı nedenleri: Eserlerin Bağlamını Anlamak: Şairin veya yazarın hayatını ve kişiliğini bilmek, eserlerinin nasıl ve ne şartlarda, hangi amaçlarla ortaya koyulduğunu anlamaya yardımcı olur. Edebiyatı Geliştirmek: Edebiyat okumak, yazma becerilerini güçlendirir ve geliştirir. Kültürel ve Tarihsel Bilgi: Edebiyat, tarih, din, gelenek ve görenekler hakkında bilgi verir; farklı yaşam sistemlerini anlamaya yardımcı olur. İnsan Psikolojisini Anlamak: Edebiyat, farklı karakterler üzerinden insan psikolojisini inceler ve okuyucunun kendini daha iyi tanımasına yardımcı olur.

Eleştirel dinleme ve empatik dinleme arasındaki temel farklar şunlardır: Eleştirel Dinleme: Dinleyicinin, konuşmacının söylediklerini dikkatle analiz ettiği ve değerlendirdiği bir dinleme şeklidir. Dinleyici, söylenenlerin doğruluğunu sorgular, mantıklı olup olmadığını değerlendirir ve gerekirse karşı argümanlar geliştirir. Bu tür dinleme, özellikle tartışmalar, müzakereler ve karar verme süreçlerinde önemlidir. Empatik Dinleme: Dinleyicinin, konuşmacının duygularını anlamaya ve onlarla bağ kurmaya yönelik bir dinleme düzeyidir. Empatik dinleyici, konuşmacının sadece ne dediğine değil, aynı zamanda ne hissettiğine de odaklanır. Bu tür dinlemede amaç, konuşmacının duygusal dünyasına empati ile yaklaşarak ona destek olmaktır. Özetle, eleştirel dinleme daha çok analiz ve değerlendirme odaklıyken, empatik dinleme daha çok duygusal anlayış ve destek odaklıdır.

Eleştirel okumanın ilk aşaması, konuya hakimiyet sağlamaktır. Bu aşamada: Metnin genel konusu ve bağlamı hakkında ön bilgi edinilir. Metinde ele alınan konu, yazarın niyeti ve hedef kitlesi gibi detaylar anlaşılır. Anahtar kelimeler ve cümlelere dikkat edilir. Bu adımlar, metni doğru bir şekilde değerlendirmek için gerekli bir zemin hazırlar.

Eleştirel düşünme ve okuma değerlendirme ölçekleri, bireylerin metinleri eleştirel bir şekilde okuma ve değerlendirme becerilerini ölçmek için geliştirilmiş araçlardır. Bazı eleştirel düşünme ve okuma değerlendirme ölçekleri: Eleştirel Okuma Özyeterlilik Algısı Ölçeği. Öğretmen Adayları İçin Eleştirel Okuma Ölçeği. Ortaokul Öğrencileri İçin Eleştirel Okuma Ölçeği. Bu ölçekler, eleştirel okuma becerisinin sorgulama, analiz, değerlendirme gibi alt becerilerini değerlendirmeye odaklanır.

Örnek olaylar, çeşitli nedenlerle kullanılır: Gerçek hayata hazırlık: Öğrencilere gerçek hayatta karşılaşabilecekleri problem durumlarını sunarak onları bu durumlara hazırlar. Öğrenme ve kalıcılık: Öğrenilen bilgi ve becerilerin uygulanmasını sağlar, bu sayede öğrenmelerin kalıcılığı artar. Becerilerin gelişimi: Eleştirel düşünme, problem çözme, analiz etme, empati kurma ve karar verme gibi becerilerin gelişmesine katkı sağlar. Motivasyon ve katılım: Öğrenci merkezli bir yöntem olduğu için öğrencilerin derse etkin katılımını ve motivasyonunu artırır. Farklı bakış açıları: Bir olay veya durumun farklı açılardan yorumlanabileceğini gösterir ve farklı görüşleri ortaya koyar.

Felsefe atölyeleri, katılımcılara çeşitli beceriler kazandırır ve kişisel gelişimlerine katkı sağlar: Eleştirel ve yaratıcı düşünme: Atölyeler, eleştirel olmayı ve yaratıcı düşünmeyi teşvik eder. İletişim ve sosyal beceriler: Katılımcılar, farklı fikirleri öfke duymadan tartışmayı ve topluluk içinde kendilerini ifade etmeyi öğrenir. Bilişsel gelişim: Mantık ve akıl yürütme becerileri gelişir. Duygusal farkındalık: Kendi düşüncelerini tanıma ve sorgulama bilinci oluşur. Akademik başarı: Akıl yürütme, okuduğunu anlama ve yorumlama gibi beceriler gelişir. Felsefe atölyeleri, her yaş grubundan ilgilinin katılabileceği şekilde düzenlenir.

4. sınıf rehberlik konuları, akademik gelişim, kariyer gelişimi, sosyal duygusal gelişim, okula ve okulun çevresine uyum, eğitsel planlama ve başarı, akademik anlayış ve sorumluluk, kariyer farkındalığı, kariyer hazırlığı, kariyer planlaması, kişisel güvenliğini sağlama, benlik farkındalığı ve kişiler arası beceriler gibi alanları kapsar. Bazı spesifik konular: Duyguları anlama ve yönetme. Kişisel güvenlik. Hak savunuculuğu. Kariyer farkındalığı. Öğrenme stilleri.

Sorgulamaya dayalı öğrenme yöntemi, öğrencilerin aktif olarak sorular sorarak, araştırarak ve bilgileri analiz ederek öğrenme verilerini yararlı bilgiler haline dönüştürme sürecidir. Bu yöntemde genel olarak şu aşamalar izlenir: 1. Konu Saptama: Öğrenilecek konu belirlenir. 2. Genel Bilgi Edinme: Konu hakkında temel bilgiler toplanır. 3. Detaylı Araştırma: Daha derinlemesine araştırmalar yapılır. 4. Soru Oluşturma: Konuya dair sorular üretilir. 5. Çözüm Arama: Üretilen sorulara çözümler aranır. 6. Gözlem Yapma: Gerekirse gözlemler gerçekleştirilir. 7. Bilgi Oluşturma: Bulunan çözümler, yapılan araştırmalarla harmanlanarak öz bilgi oluşturulur. Bu yöntem, öğrencilerin eleştirel düşünme, yansıtıcı düşünme ve problem çözme becerilerini geliştirir.

Münazaranın toplumsal yararları şunlardır: 1. Eleştirel Düşünme Becerisi: Münazara, katılımcıların konuları hem olumlu hem de olumsuz yönleriyle ele almalarını sağlayarak eleştirel düşünme yeteneklerini geliştirir. 2. İletişim Becerileri: Farklı fikirleri ifade etme ve bunları etkili bir şekilde sunma gerekliliği, iletişim becerilerini artırır. 3. Empati Kurma: Karşı tarafın argümanlarını dinleyerek empati kurmayı öğretir. 4. Ortak Çalışma ve İşbirliği: Takım halinde çalışma, işbirliği ve görev dağılımı becerilerini geliştirir. 5. Gerçek Hayata Hazırlık: Öğrencileri, gelecekte fikirlerini tutarlı bir şekilde savunmaları gereken durumlara hazırlar. Ayrıca, münazara toplumsal bir diyalog ortamı oluşturarak farklı görüşlerin saygı çerçevesinde ifade edilmesine olanak tanır.

Felsefe baş etme dersleri, öğrencilere eleştirel düşünme, sorgulama ve mantıklı argümanlar oluşturma yeteneğini geliştirmeyi hedefler. Bu derslerde genellikle aşağıdaki konular işlenir: Felsefi kavramlar: Bilgi, gerçeklik, ahlak, varlık, zihin gibi temel kavramlar. Felsefi düşünce tarihi: Antik dönemden günümüze kadar olan önemli felsefi akımlar ve düşünürler. Mantık: Mantık kuralları ve argümanların yapısı. Etik: Doğru ve yanlış, iyi ve kötü kavramları, ahlaki teoriler. Epistemoloji: Bilginin doğası, sınırları ve kaynakları. Metafizik: Gerçeklik, varlık ve varoluşun doğası. Siyasi felsefe: Toplum, adalet, haklar ve devletin rolü. Ayrıca, felsefe dersleri öğrencilerin farklı perspektifleri anlamalarına ve kendi düşüncelerini oluşturmalarına teşvik eder.

Zihinsel olgunluk, ortalama bir yetişkinin tam gelişmiş zihinsel işleyişini ifade eder. Bu kavram, bireyin yaşamı boyunca karşılaştığı deneyimlerin birikimi sonucunda ortaya çıkar ve aşağıdaki boyutlarla karakterize edilir: Duygusal olgunlaşma: Bireyin duygularını tanıma, anlama ve düzenleme yeteneği. Eleştirel düşünme: Problem çözme ve karar verme becerilerinin gelişimi. Empati kurma: Başkalarının duygularına ve deneyimlerine karşı anlayış geliştirme. Sosyal ilişkilerde sağlıklı iletişim: Diğer bireylerle sağlıklı ilişkiler kurma ve sürdürme kapasitesi. Zihinsel olgunluk, sadece yaşla değil, aynı zamanda bireyin öğrenme ve deneyim kazanma süreçleriyle de yakından ilişkilidir.

"İpuçlu eğlenceli öğretici" kitaplar, öğrencilerin dikkat ve odaklanmalarını artırarak bilgileri daha etkili bir şekilde edinmelerine, analiz etmelerine ve sentezlemelerine yardımcı olur. Bu tür kitaplar ayrıca: Eleştirel düşünme becerilerini geliştirir ve öğrencilerin duydukları, okudukları ve gördükleri kavramları farklı açılardan değerlendirmelerini sağlar; Sosyal yaşama aktarım imkanı sunarak öğrenilenlerin gerçek hayatta kullanılmasını teşvik eder; Tekrar yaparak bilginin kalıcı hale gelmesini sağlar.

Felsefede "yarar" kavramı genellikle pragmatizm ile ilişkilendirilir ve bilginin veya bir fikrin doğruluğunu, sağladığı faydaya göre ölçer. Felsefenin insana sağladığı bazı yararlar şunlardır: - Entelektüel haz: Felsefe, insana entelektüel bir keyif ve manevi bir haz verir. - Eleştirel düşünme: Felsefi düşünce, insana eleştirel düşünme alışkanlığı kazandırır ve ön yargılardan uzak durmayı öğretir. - Yaşama anlamı: Felsefe, insanın yaşamını anlamlandırma ve erdemli bir şekilde mutlu olma arayışına cevap verir. - Toplumsal işlev: Ortak kültürün oluşmasına, farklı toplulukların bir arada yaşamasına ve demokrasi bilincinin gelişmesine katkıda bulunur.

Felsefi düşüncenin günlük hayata katkıları şunlardır: 1. Düşünsel Derinlik: Felsefe, bireylerin düşünsel derinlik kazanmasına yardımcı olur ve eleştirel düşünme yeteneklerini artırır. 2. Değerler ve Ahlak: Kişisel değerlerin ve ahlaki prensiplerin şekillenmesinde rol oynar. 3. Hayat Anlamı: Hayatın anlamı, mutluluk ve amaç gibi derin konular üzerine düşünmeyi sağlar. 4. Eleştirel Kararlar: Bilgiye dayalı ve mantıklı kararlar alma yeteneğini geliştirir. 5. Empati ve Anlayış: Başkalarının bakış açısını anlama ve empati geliştirme imkanı sunar. 6. Kültür ve Sanat: Sanatın ve kültürün anlamını ve değerini etkiler.

Sokratik yöntem ve bilgi anlayışı arasındaki ilişki, Sokratik yöntemin bilginin keşfine ve kişinin kendi düşüncelerini sorgulamasına dayanmasından kaynaklanır. Sokratik yöntem, Yunan filozof Sokrates'in öğretme ve tartışma yöntemidir. Bilgi anlayışı açısından ise Sokrates, gerçek bilgiye ulaşmanın tek yolunun eleştirel sorgulama olduğunu savunurdu.