ElektronDizilimi

Atomda katman sayısı, elementin periyodik tablodaki periyodunu gösterir. Katman sayısını bulmak için şu adımlar izlenir: 1. Elementin nötr haldeki elektron sayısı bulunur. 2. Bu elektron sayısına göre elektron dizilimi yapılır. 3. Elektron diziliminde, katmanların sayısı elementin hangi periyotta olduğunu belirler.

Cu (Bakır) ve Cr (Krom) elementlerinin elektron dizilimi şu şekilde yapılır: 1. Cu (29 proton): - 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s² 3d¹⁰. 2. Cr (24 proton): - 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s¹ 3d⁵. Bu dizilimlerde, son orbitaldeki elektronların dizilimi, d4-d9 kuralı gereği özel bir durumdur.

Elektron dizilim kuralları, atomların elektronlarının enerji seviyelerine göre nasıl düzenlendiğini belirler. İki temel kural şunlardır: 1. Oktet kuralı: Tepkimeye giren bir element, en dış katmanındaki elektron sayısını 8 yaparak asal gaz dizilimine ulaşmaya çalışır. 2. Dublet kuralı: Atom numarası düşük elementler, son katmanlarını 2 elektron yapmaya eğilimlidir.

1-10 arası elementlerin elektron dizilimi şu şekilde yapılır: 1. Elementin temel hâldeki elektron dizilimi yazılır. 2. En yüksek enerji düzeyi (baş kuantum sayısı) belirlenir, bu sayı elementin periyot numarasını verir. 3. Değerlik elektronlarının toplam sayısı bulunur, 10'dan büyükse 10 çıkarılır ve bu sayı elementin grup numarasını verir. 4. Elektron dizilimindeki en son orbital türü belirlenir, bu s, p, d veya f blokunu gösterir. İlk 10 element ve elektron dizilimleri: - Hidrojen (H): 1s¹ (s bloğu, grup 1). - Lityum (Li): 1s² 2s¹ (s bloğu, grup 1). - Berilyum (Be): 1s² 2s² (s bloğu, grup 2). - Bor (B): 1s² 2s² 2p¹ (p bloğu, grup 3). - Karbon (C): 1s² 2s² 2p² (p bloğu, grup 4). - Azot (N): 1s² 2s² 2p³ (p bloğu, grup 5). - Oksijen (O): 1s² 2s² 2p⁴ (p bloğu, grup 6). - Flor (F): 1s² 2s² 2p⁵ (p bloğu, grup 7). - Neon (Ne): 1s² 2s² 2p⁶ (p bloğu, grup 8). - Sodyum (Na): 1s² 2s² 2p⁶ 3s¹ (s bloğu, grup 1).

Helyumun elektron dizilimi 1s² şeklindedir.

Bakırın elektron dizilimi: 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s¹ 3d¹⁰.

1A grubunun (alkali metaller) özellikleri şunlardır: 1. Reaktivite: Periyodik tablonun en reaktif metalleridir, özellikle su ile şiddetli reaksiyon verirler. 2. Elektron Dizilimi: Valans kabuğunda bir elektron bulundururlar (ns1). 3. Yoğunluk ve Sertlik: Genellikle düşük yoğunluklu ve yumuşak metallerdir, bıçakla kesilebilirler. 4. Renk ve Parlaklık: Gümüşümsü beyaz renkte ve parlaktırlar. 5. Kullanım Alanları: Lityum iyon pillerinde ve tıp alanında kullanılırlar.

Elektron diziliminde kararlı yapı, atomların son katmanında belirli sayıda elektron bulunması durumudur. Bu duruma göre: - Tek katmanlı atomlar için kararlı yapı, katmanda iki elektron bulunması ile sağlanır. - İki ve üç katmanlı atomlar için kararlı yapı, son katmanda sekiz elektron bulunması ile elde edilir. Bu kurallara uymayan atomlar, elektron alarak veya vererek kararlı yapıya ulaşırlar.

Geçiş elementlerinin renkleri, elektron dizilimleri ve d-orbitallerindeki elektronların geçişi ile belirlenir. Bu elementlerin kısmen doldurulmuş d-orbitalleri, belirli dalga boylarındaki ışığı absorbe etmelerine ve yaymalarına olanak tanır.

AI elementinin (Alüminyum) elektron dizilimi 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p¹ şeklindedir.

Küresel simetri, atomların kararlılığını şu şekilde sağlar: 1. Tam dolu veya yarı dolu orbitaller: Atomun son enerji seviyesindeki orbitallerin tam dolu veya yarı dolu olması, küresel simetri sağlar. 2. Çekirdeğin çekim gücü: s orbitali gibi küresel şekilli orbitallerde, çekirdeğin çekim gücü bu orbitale dengeli bir şekilde dağılır, bu da kararlılığı artırır. 3. Elektron dizilimi: Elektronların Aufbau ilkesi, Pauli dışlama ilkesi ve Hund kuralına uygun olarak yerleşmesi, küresel simetri ve dolayısıyla kararlılık için gereklidir.

8A grubu elementlerinin iyonlaşma enerjisinin yüksek olmasının nedeni, bu elementlerin soy gaz olması ve kararlı elektron dizilimine sahip olmalarıdır. Soy gazların elektron ilgileri çok düşüktür ve elektron koparmak için daha fazla enerji gerekir.

İlk 20 elementin elektron dizilimleri şu şekildedir: 1. Hidrojen (H): 1s^1. 2. Helyum (He): 1s^2. 3. Lityum (Li): 1s^2 2s^1. 4. Berilyum (Be): 1s^2 2s^2. 5. Bor (B): 1s^2 2s^2 2p^1. 6. Karbon (C): 1s^2 2s^2 2p^2. 7. Azot (N): 1s^2 2s^2 2p^3. 8. Oksijen (O): 1s^2 2s^2 2p^4. 9. Flor (F): 1s^2 2s^2 2p^5. 10. Neon (Ne): 1s^2 2s^2 2p^6. 11. Sodyum (Na): 1s^2 2s^2 2p^6 3s^1. 12. Magnezyum (Mg): 1s^2 2s^2 2p^6 3s^2. 13. Alüminyum (Al): 1s^2 2s^2 2p^6 3s^2 3p^1. 14. Silisyum (Si): 1s^2 2s^2 2p^6 3s^2 3p^2. 15. Fosfor (P): 1s^2 2s^2 2p^6 3s^2 3p^3. 16. Kükürt (S): 1s^2 2s^2 2p^6 3s^2 3p^4. 17. Klor (Cl): 1s^2

1s2 2s2 2p6 elektron dizilimi, neon (Ne) elementine aittir.

35 numaralı elementin elektron dizilimi Brom (Br) için şu şekildedir: 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s² 3d¹⁰ 4p⁵.

26Fe (Demir) atomunun elektron dizilimi şu şekildedir: 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s² 3d⁶.

Tam dolu veya yarı dolu orbitaller daha kararlıdır. Bu durum, elektronların çekirdek çevresinde eşit şekilde dağılmasını sağlayan küresel simetri özelliği ile ilişkilidir.

Alüminyum (AI) elementinin 13 elektron dizilimi şu şekildedir: 1. katman: 2 elektron; 2. katman: 8 elektron; 3. katman: 3 elektron.

9 tam dolu ve 1 yarı dolu orbitali olan elementin elektron dizilimi 29Cu (Bakır) şeklindedir. Atom numarası ise 29'dur.

9. sınıf atom orbitalleri ve atom dizilimi alıştırmaları, aşağıdaki konuları içerir: 1. Orbitallerin Tanımı ve Türleri: Elektronların atom çekirdeği etrafında bulunma olasılığının yüksek olduğu üç boyutlu bölgeler olan orbitallerin tanımı ve s, p, d, f gibi farklı türleri. 2. Kuantum Sayıları: Orbitallerin boyutunu, şeklini ve enerjisini belirleyen baş kuantum sayısı (n), açısal momentum kuantum sayısı (l), manyetik kuantum sayısı (ml) ve spin kuantum sayısı (ms). 3. Elektron Dizilimi Kuralları: Elektronların orbitallere yerleşme kurallarını içeren Aufbau İlkesi, Pauli Dışarlama İlkesi ve Hund Kuralı. 4. Elektron Dizilim Örnekleri: Farklı elementlerin elektron dizilimlerinin yazılması ve yorumlanması. Bu konular, atomların kimyasal özelliklerini ve periyodik tablodaki yerlerini anlamada temel oluşturur.