ElektronDizilimi

3s orbitali, elektron diziliminde 3p orbitalinden büyüktür.

Elektron katman dizilimi, 10. katmana kadar şu şekilde yapılır: 1. İlk katman: En fazla 2 elektron alır. 2. İkinci katman: En fazla 8 elektron alır. 3. Üçüncü katman: En fazla 18 elektron alır. 4. Dördüncü katman: En fazla 32 elektron alır. Bu şekilde devam ederek, 10. katmana kadar her katmanın alabileceği maksimum elektron sayısı belirlenir.

İyotun elektron dizilimi 5s² 4d¹⁰ 5p⁵ şeklindedir. Bu nedenle, iyotun 5p bloğunda olduğu belirtilmektedir.

Uyarılmış hal elektron dizilimi, bir atomun temel hâl elektron diziliminden enerji alarak bir veya daha fazla elektronunu daha yüksek bir enerji seviyesine çıkarması durumunda belirlenir. Bulma yöntemi: 1. Temel hâl elektron dizilimi belirlenir. 2. Elektronlardan biri veya birkaçı, 3s orbitalindeki elektronu 3p orbitaline göndererek ilk uyarılmış hâle geçilir. 3. Bu işlem, elektronun sahip olduğu enerjiye ve atomun yapısına bağlı olarak tekrarlanabilir. Uyarılmış hâl elektron dizilimi, Aufbau kuralına uymaz.

2A ve 3A grubu arasındaki fark, bu grupların elementlerinin sahip olduğu elektron dizilimi ve kimyasal özelliklerdir. - 2A grubu (Toprak Alkali Metaller) elementlerinin son katmanında iki elektron bulunur ve bileşiklerinde +2 değerlik alırlar. - 3A grubu (Toprak Metalleri) elementlerinin ise son katmanında üç elektron bulunur ve bileşiklerinde +3 değerlik alırlar.

Periyot ve gruplarda görülen değişimlerin sebepleri atomların yapısal özellikleri ve elektron dizilimlerine bağlıdır. Periyotlarda görülen değişimler: 1. Atom yarıçapı: Sol taraftan sağa doğru gidildikçe azalır, çünkü çekirdek yükü artar ve elektronlar çekirdeğe daha güçlü çekilir. 2. İyonlaşma enerjisi: Sol taraftan sağa doğru gidildikçe artar, çünkü çekirdek yükü arttıkça elektronların çekirdeğe bağlanması güçlenir. 3. Elektronegatiflik: Sol taraftan sağa doğru gidildikçe artar, çünkü çekirdek yükü elektronları daha güçlü çeker. 4. Metalik karakter: Sol taraftan sağa doğru gidildikçe azalır, çünkü elementler daha az metalik ve daha ametalik özellikler gösterir. Gruplarda görülen değişimler: 1. Atom yarıçapı: Yukarıdan aşağıya doğru gidildikçe artar, çünkü enerji seviyeleri artar ve elektronlar çekirdekten daha uzak bir mesafede yer alır. 2. İyonlaşma enerjisi: Yukarıdan aşağıya doğru gidildikçe azalır, çünkü atom yarıçapı artar ve elektronlar çekirdekten daha zayıf çekilir. 3. Elektron ilgisi: Grup içinde genel bir eğilim yoktur, ancak genellikle yukarıdan aşağıya doğru azalır.

Elektron diziliminden periyodik cetveldeki yeri bulmak için, katman sayısı ve son katmandaki elektron sayısı kullanılır. 1. Katman sayısı, elementin periyodunu belirler. 2. Son katmandaki elektron sayısı ise elementin grubunu belirtir. Örneğin, nötr hâldeki bir elementin elektron diziliminde son katmanında: - 1 elektronu varsa, 1A grubunda yer alır; - 2 elektronu varsa, 2A grubunda yer alır ve böyle devam eder.

Elektron dizilimi kodlama yöntemi, atomdaki elektronların enerji seviyelerine ve orbitallere nasıl yerleştiğini göstermek için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde kullanılan bazı kurallar şunlardır: 1. Aufbau İlkesi: Elektronlar, en düşük enerjili orbitalden başlayarak daha yüksek enerjili orbitallere doğru sırasıyla yerleşir. 2. Pauli Dışarlama İlkesi: Bir orbitalde, zıt spinli olmak koşuluyla en fazla 2 elektron bulunabilir. 3. Hund Kuralı: Aynı enerjili orbitaller önce tek elektron alır, sonra ikinci elektronlar eşleşmeye başlar. Elektron dizilimi, genellikle şu şekilde gösterilir: her bir kabuk, karşılık gelen sayı ve harfle (örneğin, 1s^2, 2s^2 2p^6) temsil edilir.

Elektron dizilimi ve orbital şeması aynı şeyi ifade etmez, ancak birbirleriyle ilişkilidir. Elektron dizilimi, bir atomun elektronlarının enerji seviyelerine ve orbitallere nasıl yerleştiğini gösterir. Orbital şeması ise elektron dizilimini görsel olarak gösteren bir yöntemdir.

H2O ve H2S molekülleri farklı geometrilere sahiptir çünkü elektron çiftlerinin dizilimi ve atomların yapısı farklıdır. - H2O (Su) Molekülü: H2O molekülünün elektron geometrisi tetrahedraldir. - H2S (Hidrojen Sülfür) Molekülü: H2S molekülünün elektron geometrisi de tetrahedraldir.

Cr (Krom) ve Cu (Bakır) atomlarının özel dizilimlerinin nedeni, küresel simetri özelliğidir. Küresel simetri, bir atomun elektron dizilimindeki son orbital türünün tam dolu veya yarı dolu olması durumudur. Cr ve Cu atomlarında, son orbital d4 veya d9 ile sona erdiğinde, bir önceki s2 orbitalinden bir elektron bu orbitallere gönderilir.

Elektron diziliminde soygaz gösterimi, bir elementin elektron dizilimini kısaltmak için kullanılır. Bunun için: 1. Elementten bir önceki soygazın sembolü yazılır. 2. Ardından, elektron dizilimi bu noktadan ileriye doğru devam ettirilir. Örneğin, fosforun elektron dizilimi 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p³ şeklinde iken, soygaz gösterimi [Ne] 3s² 3p³ şeklinde olur.

Değerlik ve elektron dizilimi farklı kavramlardır. Değerlik elektronları, bir atomun en yüksek enerji düzeyindeki elektronlardır ve kimyasal bağların oluşumunda rol oynarlar. Elektron dizilimi ise, bir elementin elektronlarının enerji düzeylerine göre nasıl dağıldığını gösterir ve elementin periyodik tablodaki yerini belirlemek için kullanılır.

2s² 2p⁶ elektron dizilimi, 8A grubunda yer alan soygazlar sınıfına aittir.

Elektron dizilimi ve kuantum modeli, atomların ve moleküllerin yapısını ve elektronların davranışlarını açıklamak için kullanılan temel kavramlardır. Elektron dizilimi, bir atom veya moleküldeki elektronların atomik veya moleküler orbitallerdeki dağılımını ifade eder. Kuantum modeli ise, elektronların çift parçacık-dalga doğasını ve olasılık davranışlarını tanımlayan kuantum mekaniği prensiplerine dayanır. Bu modelde: - Dalga-partikül ikiliği: Elektronlar hem dalga benzeri hem de parçacık benzeri özellikler sergiler. - Heisenberg Belirsizlik İlkesi: Bir elektronun kesin olarak hem konumunu hem de momentumunu aynı anda bilmek mümkün değildir. - Kuantum durumları ve orbitaller: Elektronlar, dalga fonksiyonları tarafından tarif edilen nicelenmiş enerji durumlarında bulunur ve bu durumlar çekirdek etrafındaki olası yerlerini tanımlayan orbitallere karşılık gelir. Kuantum modeli, elektron diziliminin anlaşılmasını ve kimyasal bağların açıklanmasını sağlar.

3d10 elektron dizilimi, çinko (Zn) elementine aittir.

1s² 2s² 3s² elektron dizilimi, 3A grubu elementlerine aittir.

Tam dolu orbital sayısını bulmak için, bir atomun elektron diziliminde son orbitalden önceki orbitallerin tamamen dolu olup olmadığına bakmak gerekir. Örneğin, X27 atomunun elektron dizilimi 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d7 şeklinde ise, 12 tane tam dolu orbital vardır (4s2 orbitaline kadar olan tüm orbitaller tam doludur).

Çekirdek yükü 12 olan atomun elektron dizilimi 2, 8, 2 şeklindedir.

24 elektrona sahip krom (Cr) atomunun elektron dizilimi şu şekildedir: 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s¹ 3d⁵.