Ekler

Tarz eylem, eylemin oluş tarzını bildiren ve -iş ekiyle kurulan bir eylem türüdür. Örnekler: gülüş (gül-üş), yürüyüş (yürü-y-üş), gidiş (git-iş).

Saygı sözlerine getirilen ekler, kesme işareti (') ile ayrılır. Örnekler: - Yusuf Bey'e. - Şerife Hanım'dan. - Türk Dil Kurumu Başkanı'na.

"Dan" eki, yapım eki olup olmadığını anlamak için şu kriterlere bakılır: 1. Anlam Değişikliği: Eklendiği kelimenin anlamını değiştiriyorsa yapım ekidir. 2. Sıralama: Çekim eklerinden önce geliyorsa yapım ekidir. "Dan" eki, Türkçede genellikle ayrılma (çıkma) durumu eki olarak kullanılır ve cümlede dolaylı tümleç yapar.

+ka eki, Orhun Türkçesinde yönelme (verme-bulunma, datif) durumu eki olarak kullanılır.

-cı eki alan kelimeleri bulmak için aşağıdaki yöntemleri kullanabilirsiniz: 1. Meslek Adları: "-cı" eki, meslek isimlerine eklenerek o mesleği yapan kişilerin isimlerini oluşturur. 2. Fiillerden Türetilen Kelimeler: "-cı" eki, fiillerden mastar eki yapılmış biçimler üzerine de getirilebilir. 3. Çeşitli Anlamlar: Bu ek, bir işi çok yapan insanları, bir görüşü savunan kişileri veya bir şeye düşkün olanları belirtmek için de kullanılır. Ayrıca, argo sözlüklerinde de "-cı" eki ile kurulmuş birçok kelime bulunmaktadır.

Sıfatlar, yapılarına göre üç ana ek grubu alır: 1. Basit yapılı sıfatlar: Herhangi bir yapım eki almazlar ve genellikle kök halinde bulunurlar. 2. Türemiş yapılı sıfatlar: İsim veya fiil soylu sözcüklerden türemiş sözcüklerdir ve en az bir yapım eki alırlar. 3. Birleşik yapılı sıfatlar: İki sözcüğün birleşiminden meydana gelmiş sıfatlardır. Ayrıca, sıfatlar küçültme ve pekiştirme ekleri de alabilirler: - Küçültme: "-ce, -cik, -imsi, -mtrak" ekleri ile yapılır. - Pekiştirme: Sıfatın ilk hecesinden sonra "m, p, r, s" harflerinden biri getirilerek veya sıfatın tekrarlanması ile yapılır.

Türk boylarına gelen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz.

"Yığın", "çıkın" ve "yayın" kelimeleri aşağıdaki ekleri almıştır: 1. "Yığın" kelimesi, "-ın" çokluk ekini almıştır. 2. "Çıkın" kelimesi, yapım eki olan "-ın" ekini almıştır. 3. "Yayın" kelimesi, "-an" vasıta ekini almıştır. "Akıl" kelimesi ise ek almamış, kök hâlindedir.

"Yap" ile fiil yapan ek, fiilden fiil yapım eki olarak adlandırılan -mak ekidir.

İngilizce ekler, üç ana kategoriye ayrılır: 1. Prefix (Ön ek): Kelimenin başına gelir ve anlamını değiştirir. 2. Suffix (Son ek): Kelimenin sonuna gelir ve anlamını veya türünü değiştirir. 3. Infix (Orta ek): Kelimenin ortasına gelir ve nadir kullanılır.

"Bul" kelimesine getirilebilecek ekler şunlardır: 1. Yapım ekleri: "buluş" ve "buluntu" gibi yeni kelimeler türetmek için kullanılır. 2. Çekim ekleri: Fiil çekim ekleri arasında "-di" (görülen geçmiş zaman) ve "-miş" (öğrenilen geçmiş zaman) gibi ekler bulunur. Ayrıca, "-e" hal eki de "bul" fiilinin köküne eklenerek "yola çıkmak" gibi ifadelerde kullanılabilir.

Özel isimlere gelen "-lar/-ler" eki, Zehralarla derken ayrılmaz.

Yaklaşma durum eki, isimlere eklenen "-e, -a" ekidir ve cümleye yaklaşma ve yönelme anlamı katar.

Bildirme eki ve "dir" eki aynı kavramı ifade eder. "Dir" eki, Türkçede yükleme kesinlik, belirsizlik, ihtimal gibi anlamlar katan bir ek-fiildir.

En güzel ekler, muhallebi kıvamında bir krema ile yapılır. Malzemeler: - 2 su bardağı süt; - 1 adet yumurta sarısı; - 1 su bardağından 1 parmak eksik şeker (115 gr); - Yarım su bardağından 1 parmak fazla un (70 gr); - 4 yemek kaşığı nişasta (40 gr); - 2 yemek kaşığı tepeleme tereyağı; - 1 paket vanilya. Hazırlanışı: 1. Bir tencereye yumurta sarısı, şeker, un, nişasta eklenir ve karıştırılır. 2. İçine süt de eklenerek ocağın altı yakılır ve karıştırılarak muhallebi kıvamı alıncaya kadar pişirilir. 3. Pişen ekler kremasının altı kapatılır. 4. Henüz sıcakken içine tereyağı ve vanilya eklenerek her ikisi de eriyinceye kadar karıştırılır. 5. Oda sıcaklığında ılımaya bırakılan krema soğuyunca, üzerine streç kapatılarak buzdolabında birkaç saat dinlenmeye bırakılır.

"Görünce" kelimesinde "-ince" eki kullanılmıştır.

Ettirgen fiiller, geçişli fiillere "-dir, -t, -r" eklerinin getirilmesiyle oluşturulur.

TYT'de ekler ve kökler konusu yapım ekleri ve çekim ekleri olarak ele alınır ve bu konulardan yaklaşık 2-3 soru çıkar.

Yalın halde bulunan isimlerde hiçbir hâl eki bulunmaz.

Büyük ünlü uyumunu bozan ekler şunlardır: 1. -yor (şimdiki zaman eki). 2. -ken (zarf-fiil eki). 3. -leyin (isimden zarf yapan ek). 4. -mtırak (sıfattan sıfat yapan ek). 5. -ki (aitlik eki, ilgi zamiri ve sıfat yapan ek). 6. -daş/-taş (isimden isim yapan ek). 7. -gil (aile bildirir).