Özelİsimler

TDK'ya göre özel isimlerde kısaltma yapılırken şu kurallara dikkat edilir: Büyük harflerle yapılan kısaltmalarda nokta kullanılmaz. Özel ad, unvan veya rütbe olan kısaltmalarda ilk harf büyük yazılır. Cins isim olan kısaltmalarda ilk harf küçük yazılır. Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğunda, yer adının ilk harfi büyük yazılır. Örnekler: Prof. (Profesör); Dr. (Doktor); Alb. (Albay); TDK (Türk Dil Kurumu); TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi).

Yazım kurallarında en çok yanlış yapılan kurallardan bazıları şunlardır: Bağlaç olan “de” ve ek olan “-de”nin yazımı: Bağlaç olan “de” her zaman ayrı yazılırken, ek olan “-de” bitişik yazılır. Özel isimlere gelen eklerin yazımı: Özel isimlere gelen ekler kesmeyle ayrılmaz. Sayıların yazımı: Sayılarda kesirler nokta ile değil virgül ile ayrılır ve dört ve dörtten çok rakamlı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır. Birleşik kelimelerin yazımı: Birleşik kelimeler bitişik yazılırken, “her şey” gibi kelimeler ayrı yazılır. Noktalama işaretlerinin kullanımı: Üç nokta yerine iki nokta veya üçten çok sayıda nokta kullanılmaz. Bu kurallar, yazım hatalarının sıkça yapıldığı ve dikkat edilmesi gereken temel kurallardan bazılarıdır.

Evet, "I" harfi ile başlayan özel isimler vardır. Bazı örnekler: Kişi isimleri: İdil, İclal, İhsan. Yer isimleri: İç Anadolu Bölgesi, Irak. Kurum isimleri: Iğdır Üniversitesi, İl Milli Eğitim Müdürlüğü.

Evet, özel isimlerin baş harfi büyük harfle başlar. Özel isimler, belirli kişileri, yerleri, markaları veya nesneleri adlandırır ve cümlenin başında, ortasında veya sonunda olsun, her zaman büyük harfle yazılmalıdır. Örnekler: Mustafa Kemal Atatürk; Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi; University of California; President Biden.

Özel isim örnekleri olarak aşağıdaki 10 kelime verilebilir: 1. Ankara. 2. Jüpiter. 3. Budizm. 4. Toyota. 5. Aşık Veysel. 6. Fino. 7. Murat. 8. Aslı. 9. Yeşilay Derneği. 10. Türk Dil Kurumu. Özel isimler, cümlenin neresinde olursa olsun büyük harfle başlar.

Evet, "L" harfi ile başlayan özel isimler vardır. Bazı örnekler: Kişi isimleri: İdil, İclal, İhsan, Levent, Latif, Lokman, Lütfi, Lazgin. Yer isimleri: İç Anadolu Bölgesi, Irak. Kurum isimleri: Iğdır Üniversitesi, İl Milli Eğitim Müdürlüğü. Diğer özel isimler: Lale, Leyla, Lara, Lamia, Latife, Leman, Lina.

İngilizcede özel isimler (proper nouns) büyük harfle başlar. Özel isimlerin yazım kuralları: Kişi isimleri ve soyadları: Hannah Davis, Bill Gates, Susan Howard. Cümleler: Cümlelere büyük harfle başlanır. Unvanlar: Mr., Mrs., Dr., Captain. Markalar ve firma isimleri: I bought this bag from Chanel. Adresler: Cadde, sokak ve apartman isimleri. Kurum isimleri: My cousin graduated from Massachusetts Institute of Technology. Coğrafi yerler: Şehirler, ülkeler, göl, deniz ve dağ isimleri. Özel günler: Valentine’s Day, ancak mevsim isimleri küçük harfle yazılır. Dersler ve bölüm isimleri: You have to take the Short Story course if you study English Language and Literature. Gezegenler: Saturn, Mars, ancak Earth, Moon, Sun küçük harfle yazılır. Kitap, şiir, şarkı, oyun, film isimleri: I was reading White Nights by Dostoevsky while my sister was watching a movie named The Notebook.

Tanrı kelimesi, özel ad olarak kullanılmadığında küçük harfle başlar. Örneğin, "Eski Yunan tanrıları" cümlesinde "tanrı" kelimesi küçük harfle yazılmıştır. Ancak, din ve mitoloji ile ilgili özel adlar büyük harfle başlar. Örneğin, "Tanrı, Allah, Cebrail, Zeus, Osiris, Kibele" gibi.

Evet, özel isimlere gelen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır. Örnekler: Mustafa’nın altın gibi saçları vardı. Sinop’u merak ediyor musunuz? Pamuk’un kırmızı boyunluğu bulunuyor. Ancak, özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz. Örnekler: Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Müslümanlık, Hristiyanlık, Avrupalı. Aydınlı, Konyalı, Bursalı, Ahmetler, Mehmetler, Yakup Kadriler.

Evet, Gelibolu Yarımadası özel isimdir. Eski çağlardaki adı “Trakya Kersonesosu” olarak da bilinir. Günümüzde ise Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı olarak adlandırılmaktadır.

P harfi ile başlayan bazı özel isimler şunlardır: Erkek isimleri: Pamir, Payam, Pekin, Polat, Poyraz. Kız isimleri: Papatya, Pelin, Peren, Peri, Pınar.

Deniz ismi, özel isim olarak hem erkek hem de kız çocukları için unisex bir isim olarak kullanılır. Kullanım örnekleri: Deniz Seki (Türk pop şarkıcısı); Deniz Çakır (Türk film ve televizyon oyuncusu); Deniz Gezmiş (Türk siyasi aktivist); Deniz Ege; Deniz Cem. Ayrıca, Deniz ismi çift isim olarak da kullanılabilir.

İstanbul ve Van Gölü'nün özel isim olmasının nedeni, yer adlarında ilk isimden sonra gelen ve deniz, nehir, göl, dağ, boğaz gibi tür bildiren ikinci isimlerin büyük harfle başlaması kuralıdır. İstanbul: "İstanbul Boğazı" örneğinde olduğu gibi, ikinci isim olan "Boğazı" 3. teklik kişi iyelik eki taşımaktadır. Van Gölü: "Van Gölü" örneğinde olduğu gibi, ikinci isim olan "Gölü" 3. teklik kişi iyelik eki taşımaktadır. Ayrıca, Van Gölü'nün isminin Urartu Krallığı'nın başkenti olan Van'dan geldiği de belirtilmektedir.

Evet, özel isimlerin okunuşu değişebilir. Özel isimlerin okunuşu, ait oldukları dildeki söylenişlerine göre değişir. Ayrıca, bazı dillerde bazı sesler bulunmadığı için, o dili konuşanlar başka bir dilde o sesi gördüklerinde saçmalamaya başlayabilirler.

Özel isimlerde şahıs (kişi adı ve soyadı) büyük harfle yazılır. Özel isimlere gelen şahıs ekleri ise genellikle ayrı yazılır. Özel isimlere gelen şahıs eklerinin yazımı, eklerin özel ismin türüne ve bağlama göre değişiklik gösterebilir. Bazı örnekler: "Ahmet gelmek ister" cümlesinde şahıs eki kullanılmamıştır. "Ahmet'in gelmek istediğini söyledi" cümlesinde "Ahmet" özel isminin sonuna "-in" ekini alarak "Ahmet'in" ifadesi oluşturulmuştur. "Kamil'in dersini dinlemek istiyorum" cümlesinde Kamil ismi vurgulanmış ve ona ait olan bir durum belirtilmiştir. Özel isimlere gelen eklerle ilgili daha fazla bilgi için TDK'nın ilgili kaynaklarına başvurulabilir.

Özel isimden sonra gelen "de" bağlacı kesme işareti kullanılmadan, ayrı yazılır. Örnekler: "İtalya da Avrupa ülkesidir". "Turan da bu konuda benim gibi düşünüyor". Bağlaç olan "da" ve "de" hiçbir zaman "ta" veya "te" şeklinde yazılmaz. Örnek yanlış yazımlar: "Gidip te dönmemek var" (doğru yazım: "Gidip de dönmemek var"). "Konuşup ta yorulmana gerek yok" (doğru yazım: "Konuşup da yorulmana gerek yok").

Genel olarak hayvan isimleri özel isim değildir, çünkü genellikle belirli bir hayvanı değil, bir türü ifade ederler. Ancak, belirli bir hayvana verilen isimler özel isim olarak kabul edilir. Ayrıca, bazı durumlarda hayvan isimleri, toplumsal ve kültürel normlara bağlı olarak özel isim olarak da değerlendirilebilir.

Hayır, "zehralarla" kelimesinde "-lar" eki ayrılmaz. Özel isimlere gelen çoğul ekleri (–ler, -lar) kesme işareti ile ayrılmazlar.

Evet, gün adları özel isimlerdir.

Özel isimler, zarf tümleci olabilir. Bu durum, özel isimlerin cümlede zarf görevinde kullanılmasıyla gerçekleşir.