Distopya

Fringe 5. sezon 1. bölüm, kehribarın içinde 20 yıl kalan Fringe ekibinin, direniş ekibinin özgürlük için savaştığı bir dünyada yeniden bir araya gelmesini konu alır. Peter, yetişkin kızı Etta ile tekrar bir araya gelir ve Olivia'ya ne olduğunu bulmaya çalışırlar. Bölüm, Eylül 2036'da, Gözlemciler'in işgalinden sonraki günü anlatır.

1984 kitabı, totaliter bir devletin güç kullanımını ve bireyin özgürlüğüne yönelik mücadelesini konu alır. Kitabın anlatmak istedikleri arasında şunlar yer alır: Zihin kontrolü, propaganda ve sansür. Bireyin özgürlüğünü kaybetme korkusu. Gerçeği manipüle etme çabaları. Ayrıca, 1984 kitabı, George Orwell’ın zamanındaki politik ve sosyal gerçeklere de sert bir eleştiri içerir. 1984 kitabının tam metnine aşağıdaki kaynaklardan ulaşılabilir: onedio.com; gurlino.medium.com; listelist.com.

The Circle filmi, günümüz dünyasında sosyal medyanın ve dijital dünyanın hayatımızı nasıl etkilediğine dair bir yapım olarak karşımıza çıkmaktadır. Filmin anlatmak istedikleri arasında şunlar yer almaktadır: Mahremiyetin şeffaflığı. Teknolojik gözetim. Şirketlerin gücü. Etik sorgulamalar. Ayrıca, The Circle filmi, Aldous Huxley’in distopik eserleriyle benzerlikler göstermektedir.

Yüksek Şatodaki Adam, Amerikalı yazar Philip K. Dick tarafından yazılmış, alternatif tarih türünde bir bilimkurgu romanıdır. Konusu, II. Dünya Savaşı'nın Mihver Devletleri lehine sona erdiği alternatif bir evrende geçer. Bazı temalar: Gerçekliğin kontrolü: Gerçekliğin kimin kontrolünde olduğu ve bireyin bu kontrol düzeni içinde kendini nasıl tanımladığı. Totaliter rejimler: Totaliter rejimlerin bireysel özgürlükleri nasıl bastırdığı. Bilimin ahlaki değerlerle desteklenmemesi: Bilimin diğer ahlaki değerlerle desteklenmediğinde nelere yol açabileceği. 2015 yılında aynı adla bir televizyon dizisi uyarlaması yayınlanmıştır.

"Mad Max: Beyond Thunderdome", kıyamet sonrası bir çorak arazide geçen bir aksiyon filmidir. Konu özeti: Dünya, çevre katliamı ve nükleer savaş nedeniyle yıkılmıştır. Max Rockatansky, develerle çektiği bir araçla çölde ilerlerken, Jedediah adlı bir haydut tarafından saldırıya uğrayıp aracı çalınır. Max, Jedediah'ın izini sürerek "Bartertown" adlı bir ticaret karakoluna gider. Başlangıçta ticaret yapacak hiçbir şeyi olmadığı için girişi reddedilir, ancak sertliğiyle yetkilileri etkiler. Kasabanın kurucusu ve yöneticisi Teyze Entity, Max'in görevini başarıyla tamamlaması halinde ona ikmal yapmayı teklif eder. Film, Max'in Bartertown'u ve çölü korumasını, bir grup çocuğu kurtarmasını ve sonunda yalnız bir gezgin olarak çölde dolaşmasını konu alır.

1984'te anlatılan dünya, distopik (anti-ütopik) bir dünyadır. Bu dünyada: Totaliter bir yönetim vardır. Propaganda ve manipülasyon yaygındır. Gözetim her yerdedir. Sınıf ayrımcılığı vardır. Bireysellik bastırılmıştır. Bu dünya, özellikle 20. yüzyıldaki komünist ve totaliter rejimlerin eleştirisi olarak da yorumlanabilir.

Elias Canetti'nin "Körleşme" kitabının önemli olmasının bazı nedenleri: Yazıldığı dönem: 1930'ların başında, Nasyonal Sosyalizm'in ayak seslerinin duyulmaya başladığı bir dönemde yazılmıştır. Edebi değeri: "Körleşme", modern romanın başyapıtlarından biri olarak kabul edilir. Konu derinliği: Roman, uygarlığın yıkılışını ve insanoğlunun aşağılanmasını konu alır. Kehanet niteliği: Yayımlanmasından kısa bir süre sonra yaşanacak olan korkunç yıkımı haber verdiği düşünülür. Anlatım tekniği: "Bilinç akışı" tekniği ve çoklu gerçeklerin kullanımı gibi modern anlatım tekniklerini içerir.

"Karanlık Zihinler" (The Darkest Minds), Alexandra Bracken'ın romanından uyarlanan distopik bir bilim kurgu filmidir. Hayatta kalan bu gençler, doğaüstü güçler kazanır ve tehlikeli oldukları gerekçesiyle kamplara kapatılır.

Margaret Atwood'un "Damızlık Kızın Öyküsü" adlı kitabı, kadın haklarının ihlal edildiği ve kadınların birer meta olarak kullanıldığı bir geleceği anlatır. Kitapta, çevresel felaketler ve düşen doğum oranları nedeniyle Gilead adında teokratik bir rejim altında yaşayan bir toplum tasvir edilir. Kadınlar, kırmızı, mavi, yeşil ve beyaz giysiler giyerek toplumsal tabakalarını belirtirler. Kitap, kadın haklarının yanı sıra, yüksek rütbeli olmayan erkek sınıfının da ezildiğini gösterir. Atwood, bu eseriyle feminist bir distopya yaratmış ve kadın haklarının farkında olmayan erkekler için tercih edilebilir bir dünya tasvir etmemiştir.

Evet, Fahrenheit 451 bir distopyadır. Ray Bradbury'nin 1953 yılında kaleme aldığı kitap, kitapların yasaklandığı, itfaiyecilerin yangın söndürmek yerine kitapları yaktığı bir gelecekte geçmektedir.

Uyumsuz (Divergent) filminin ilk filmi, kıyamet sonrası bir dünyada, insanlığın beş farklı topluluğa bölündüğü bir geleceği anlatıyor. Bu topluluklar ve temsil ettikleri erdemler şunlardır: Fedakarlık (Abnegation). Dostluk (Amity). Dürüstlük (Candor). Cesurluk (Dauntless). Bilgelik (Erudite). Her genç, 16 yaşına geldiğinde, hangi topluluğa ait olduğunu belirlemek için bir dizi teste tabi tutulur. Beatrice, kimsenin beklemediği bir karar vererek Cesurluk topluluğuna katılır. Film, Beatrice’in zorlu mücadelesini ve bu tehlikeli dünyada hayatta kalma çabasını ele alır.

Black Mirror'ın bu kadar iyi olmasının bazı nedenleri: Farklı ve yaratıcı hikayeler: Her bölümde farklı hikayeler ve oyuncular yer alır. Teknolojik ve toplumsal eleştiriler: Dizi, teknolojinin insan hayatı üzerindeki etkilerini, özellikle sosyal medya ve yapay zeka gibi konuları eleştirel bir şekilde ele alır. Distopik atmosfer: Çoğu bölüm, teknolojinin kötüye kullanılması durumunda ortaya çıkabilecek karanlık senaryoları işler. Mesaj zenginliği: Az ve öz olan her bölüm, izleyicinin kendi hayatına dair birçok anlam çıkarabileceği mesajlar içerir. Çekim teknikleri: Farklı yönetmenler tarafından çekilen bölümlerin her biri, farklı çekim teknikleri ve görsellikler sunar.

The Handmaid's Tale 3. sezon, June (Elisabeth Moss) karakterinin Gilead rejimine karşı direnişini konu alır. Sezonda öne çıkan bazı olaylar: Anne olmanın etkisi: June, kızı Nichole'ü geride bırakıp kaçma şansını reddederek, küçük Hanna'yı almadan hiçbir yere gidemeyeceğini anlar. Direniş: June ve diğer hizmetçiler, 52 çocuğu Gilead'den kaçırıp Kanada'ya götürmeyi planlar. Serena Joy'un dönüşümü: Serena Joy'un karakteri, June'un etkisiyle gelişir. Sezon, June'un kendini feda ederek çocukları havaalanına ulaştırmasını ve ardından Gilead'in intikam arayışını anlatan bir finalle sona erer.

Açlık temalı bazı filmler: 127 Hours. Hunger (2008). Into the Wild (2007). Tabutta Rövaşata (1996). Pi'nin Yaşamı (2012). Açlık Oyunları (2012). Soylent Green (1973). The Road (2009). Açlık temalı daha fazla film için Vikipedi ve Sinefil gibi platformlardaki ilgili kategorilere göz atılabilir.

Dark City (Karanlık Şehir) filmi, insan ruhunun, hafızanın ve özgür iradenin doğasına dair sorular sorar. Filmin anlattığı bazı konular: Kimlik arayışı. Gerçeklik ve manipülasyon. Yabancıların amacı. Sistemdeki çatlak. Kendi gerçekliğini yaratma. Film, aynı zamanda bilinçlerin içinde inşa edilen görünmez labirentleri ve günlük yaşamda maruz kalınan sahte kimlikleri ve dayatılmış hayat senaryolarını da ele alır.

Açlık Oyunları 1 (The Hunger Games), Amerikalı yazar Suzanne Collins'in 2008'de yayımlanan distopik macera türündeki romanının adıdır. Roman, Kuzey Amerika'da, gelecekte, kıyamet sonrası bir dönemde yer alan Panem adlı kurgusal ülkenin halkından olan 16 yaşındaki Katniss Everdeen'in bakış açısıyla yazılmıştır. Konusu kısaca şöyledir: Kurgu dünya. Katniss'in gönüllü oluşu. Hayatta kalma mücadelesi. Roman, şiddetli yoksulluk, açlık, baskı ve savaşın etkileri gibi konuları ele almaktadır.

"Black Knight" dizisi, hava kirliliğinin çok şiddetli hale geldiği ve hayatta kalmanın tek yolunun teslimat hizmetlerine dayandığı distopik bir geleceği konu alır. 2071 yılında, nüfusun sadece %1'i hayatta kalmıştır ve insanlar arasında katı bir sosyal sınıf oluşmuştur. Dizide, efsanevi teslimat şövalyesi 5-8, mülteci bir çocuk olan Sa-Wol ile tanışır. "Black Knight", Jo Ui Seok tarafından yönetilen ve Lee Yoon Kyun tarafından yazılan bir webcomic olan "Taekbaegisa"ya dayanmaktadır.

Uyumsuz (Divergent) filmi, distopik bir gelecekte, insanların beş farklı erdem grubuna ayrıldığı bir toplumda geçer. Filmin konusu: Beatrice Prior, 16 yaşına geldiğinde yaptığı test sonucunda uyumsuz olduğunu öğrenir. Uyumsuzlar, bir lider tarafından tehdit olarak görüldüğü için yok edilmektedir. Beatrice, tehlikeli bir karar alarak Cesurluk topluluğuna katılır ve burada zorlu bir eğitim sürecine girer. Hem kimliğini gizlemek hem de hayatta kalmak için mücadele eder. Film, insan doğasının ve toplumun sınırlarını sorgulayan bir hikaye sunar.

İnsanlığın sonunu anlatan bazı filmler: Don't Look Up (Yukarı Bakma). The Tomorrow War (Yarının Savaşı). Children of Men (Son Umut). Interstellar (Yıldızlararası). The Day After Tomorrow (Yarından Sonra). Snowpiercer. I Am Legend (Ben Efsaneyim).

Yorgos Lanthimos'un filmlerinin tuhaf bulunmasının bazı nedenleri: Stilize anlatım ve absürt diyaloglar. Bastırılmış arzular ve varoluş sorgulaması. Tuhaf metaforlar ve gerçeklikle bağın kopması. Tekrarlayan temalar ve sembolizm. Bu özellikler, bazı eleştirmenler tarafından tuhaf veya rahatsız edici olarak değerlendirilebilir.