DilBozuklukları

Konuşma bozukluğu olan kişilerin nasıl konuşması gerektiği, bozukluğun türüne ve şiddetine bağlı olarak değişir. Genel olarak, konuşma terapisi ve egzersizler faydalı olabilir. Konuşma terapisi sürecinde, dil ve konuşma terapistleri kişiye özel tedavi planları oluşturur ve çeşitli teknikler öğretir. Bu teknikler arasında: Artikülasyon egzersizleri: Seslerin doğru telaffuz edilmesini geliştirmeye yardımcı olur. Relaksasyon teknikleri: Konuşma sırasındaki gerginliği azaltır. Model olma: Doğru konuşma örneklerini görme ve duyma imkanı sunar. Evde uygulanabilecek bazı yöntemler: Konuşma modelleme: Çocuğun doğru konuşma örneklerini görmesini ve duymasını sağlar. Konuşma egzersizleri: Dudak, dil ve çene kaslarını güçlendiren egzersizler yapılabilir. Konuşma bozukluğu olan kişilerin, bir uzmana danışması ve verilen egzersizleri düzenli olarak uygulaması önerilir.

Dil ve konuşma terapistinin baktığı bazı hastalıklar şunlardır: Konuşma gecikmeleri ve bozuklukları. Ses bozuklukları. Yutma güçlükleri. İşitme bozuklukları. Nörolojik bozukluklar. Kekemelik ve diğer akıcılık sorunları. Anlatım bozuklukları. Afazi. Dil ve konuşma terapistleri, bireylerin iletişim becerilerini değerlendirmek ve geliştirmek amacıyla çalışır.

Hayır, disfazi ve disfaji aynı şey değildir. Disfaji, yemek veya sıvı tüketirken ağrı, zorlanma ya da tıkanma hissiyle ortaya çıkan yutma güçlüğünü ifade eder. Disfazi ise, konuşulan dili üretme ve anlama yeteneğini etkileyen bir dil bozukluğudur.

Dil ve konuşma güçlüğü için dil ve konuşma terapistine gidilir. Ayrıca, bu tür zorluklar yaşandığında bireyleri dil ve konuşma terapistine yönlendirebilecek doktorlar da bulunmaktadır, örneğin: çocuk doktorları; psikologlar; çocuk gelişimcileri; nörologlar (afazi durumunda).

Artikülasyonu bozuk olan bir çocuğa şu şekilde davranılabilir: Uzman desteği almak: Artikülasyon bozukluğu tanısı ve tedavisi için bir dil ve konuşma terapistine başvurulmalıdır. Taklit etmekten kaçınmak: Çocuğun yanlış üretimlerini sevimli olsalar dahi taklit etmemek gerekir. Alay konusu yapmamak: Çocuğun konuşması alay konusu haline getirilmemelidir. Doğru model olmak: Çocuğa doğru bir şekilde model olunmalıdır. Konuşma pratiğini teşvik etmek: Çocuğun konuşma pratiği yapması teşvik edilmelidir. Evde egzersizler: Terapist tarafından verilen ev ödevleri düzenli olarak uygulanmalıdır. Olumlu geri bildirim: Çocuğun başarıları ödüllendirilmeli ve özgüvenini artırmak için olumlu geri bildirimlerde bulunulmalıdır. Artikülasyon bozukluğunun tedavisi, bozukluğun şiddetine, yaşa ve bireyin ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterir.

Afazinin en belirgin belirtileri şunlardır: Kısa veya eksik kelimeler ve cümleler kurmak. Mantıklı olmayan cümleler kurmak. Bir kelimeyi başka bir kelimeyle veya bir sesi benzer başka bir sesle karıştırmak. Anlamı olmayan, bilinmeyen sözcükler kullanmak. Konuşurken zaman zaman durarak kelime bulmaya çalışmak. Başka kişilerin konuştuklarını anlayamamak. Bir metni okumak fakat okuduklarını anlayamamak. Cümlenin bütünselliğini kaçırarak mantıklı olmayan cümleler yazmak. Afazi belirtileri, beyin hasarının yerine ve boyutuna göre değişiklik gösterebilir.

Dil çıkarma, kişilik bozuklukları arasında doğrudan belirtilen bir semptom değildir. Kişilik bozuklukları genellikle düşünme, hissetme ve davranış biçimlerinde uzun süreli sapmalara neden olan psikiyatrik rahatsızlıklardır. Bazı kişilik bozuklukları ve özellikleri: Şizotipal Kişilik Bozukluğu: Tuhaf inançlar ve davranış biçimleri. Antisosyal Kişilik Bozukluğu: Başkalarının haklarını göz ardı etme, saldırgan davranışlar. Histriyonik Kişilik Bozukluğu: Aşırı duygusallık ve dikkat çekme isteği. Narsisistik Kişilik Bozukluğu: Üstünlük duygusu ve empati eksikliği. Dil çıkarma ile ilgili spesifik bir bozukluk belirtilmemiştir. Bu tür semptomlar genellikle nörolojik konuşma bozuklukları kapsamında değerlendirilir.

İşitme bozukluğuna bağlı konuşma bozuklukları, dil ve konuşma bozukluklarının "organik bozukluklar" sınıflandırması içinde yer alır. Organik bozukluklar, sinir-kas mekanizmasındaki sorunlardan kaynaklanır.

Konuşma bozukluğunun ne kadar sürede düzeleceği, bireyin yaşı, konuşma bozukluğunun düzeyi, türü ve gelişim süreci gibi birçok faktöre bağlıdır. Bazı durumlarda konuşma bozuklukları ömür boyu devam edebilir, bazı durumlarda ise uygun tedavi yöntemleri ile kısa sürelerde yanıt alınabilir. Erken müdahale ve özel eğitim programları, konuşma bozukluklarının iyileşmesinde önemli rol oynar. Konuşma bozukluğu belirtileri fark edildiğinde, doğru tanı ve tedavi için bir dil ve konuşma terapistine başvurulması önerilir.

Disfazi, tıpta bir tür konuşma bozukluğudur. Normal konuşma ile ilgili beyin yapılarındaki bozukluk nedeniyle, kendini anlama ve ifade etme yeteneğinde anormallik vardır. Disfazi, afazi ile karıştırılabilir.

Garabet, Arapça kökenli bir kelime olup "tuhaflık, gariplik, alışılmadık bir durum, şaşırtıcı ve anormal özellik" anlamına gelir. Garabetin nedenleri arasında şunlar sayılabilir: Yabancılık ve aşina olmama. Edebiyatta kullanım. Garabet kelimesi, hukuk alanında da terim olarak kullanılabilir.

Kekemeler, seslerin, hecelerin veya kelimelerin tekrar edilmesi, uzatılması ve söylenememesi gibi durumlarla karşılaşabilir. Kekemelik sırasında çıkarılamayan seslere örnek olarak şunlar verilebilir: d-d-d-deniz; tttttt-telefon; iiiiiiiistanbul. Kekemelik, kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve her kekeleyen bireyin çıkaramadığı sesler farklı olabilir.

Lali Yayınları, dil ve konuşma terapisi sırasında kullanılan, Türkçe'ye uygun destekleyici materyaller üretir. Bu yayınlar, dil ve konuşma becerilerini geliştirmek amacıyla şu alanlarda fayda sağlar: Konuşma terapisi. Eğitim ve öğrenme. Aile ve çocuk iletişimi. Lali Yayınları, uzman terapistler tarafından hazırlanmış olup, kanıta dayalı bilimsel yöntemler kullanır.

İstiklal Caddesi'nde "utca" kelimesinin neden olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, İstiklal Caddesi'nin tarihçesi hakkında bazı bilgiler mevcuttur. İstiklal Caddesi, 19. yüzyılda "Cadde-i Kebir" olarak biliniyordu. Cadde, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinden itibaren Batılılaşma hareketleriyle gelişen bir yerleşim bölgesi haline gelmiştir.

Afazi, beynin dilden sorumlu alanlarının hasarlanması sonucu oluşan edinilmiş bir dil bozukluğudur. Afazinin bazı belirtileri: uygun olmayan kelime seçimi; okuma ve yazma güçlüğü; odaklanma ve hafıza problemleri. Afazinin nedenleri arasında inme, beyin kanaması, beyin tümörü veya kafa travması bulunabilir. Afazi durumunda, dilin biraz kendi kendine iyileşmesi genellikle mümkündür, ancak tam iyileşme nadirdir.

Dil problemleri şu şekilde sınıflandırılabilir: Gelişimsel dil bozuklukları: Gecikmiş dil ve konuşma bozukluğu: Çocuğun dil gelişimi yaşıtlarına göre geride olduğunda ortaya çıkar. Özgül dil bozukluğu: Alıcı dilde de sorunlar görülür ve kendiliğinden iyileşme nadirdir. Edinilmiş dil bozuklukları: Afazi: Beynin dil ve konuşmadan sorumlu alanlarının hasarlanması sonucu ortaya çıkar. Konuşma bozuklukları: Sesletim (artikülasyon) bozukluğu: Bazı seslerin uygun şekilde çıkarılamaması veya yerine başka seslerin konulması. Kekemelik: Ses ve hece tekrarları, sesleri uzatma gibi akıcılık sorunları. Motor konuşma bozuklukları (dizartri, apraksi): Konuşma kaslarının zayıflaması veya koordinasyon bozukluğu. Ayrıca, dil hastalıkları da dil problemlerini kapsar. Dil problemleri yaşayan kişilerin bir dil ve konuşma terapistine başvurması önerilir.

Dilses Konuşma Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi, tüm yaş gruplarına yönelik dil ve konuşma terapisi hizmetleri sunmaktadır. Hizmet verdiği alanlar: gelişimsel dil bozuklukları; edinilmiş dil bozuklukları (afazi, apraksi); çocukluk ve yetişkin kekemelik; otizm ve down sendromuna bağlı dil ve konuşma bozuklukları; zihinsel engel; gelişimsel bozukluklar; kineziyolojik bantlama; fizik tedavi ve rehabilitasyon. Merkez, bireysel ve grup eğitimleri, evde yapılması gereken çalışmalar ile terapi sürecini desteklemektedir.

Dil ve konuşma bozuklukları çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir: Zamanlamasına göre: Gelişimsel bozukluklar. Edinilmiş bozukluklar. Belirtilerine göre: Artikülasyon bozukluğu. Kekemelik. Ses bozukluğu. Motor konuşma bozukluğu. Rezonans bozuklukları. Dil bozuklukları. Ayrıca, Türkiye İstatistik Kurumu'nun sınıflandırmasına göre akıcılık bozuklukları ve edinilmiş dil bozuklukları da bulunmaktadır.

Kelime bulamama, afazi veya Alzheimer gibi hastalıkların belirtisi olabilir. Afazi, beynin dil kullanma ve anlama becerisini yöneten kısımlarındaki hasar nedeniyle ortaya çıkan bir nörolojik bozukluktur. Afazinin bazı türleri şunlardır: Broca Afazisi: Düşünceleri konuşma veya yazma yoluyla iletme güçlüğü. Wernicke Afazisi: Sözlü veya yazılı dili anlamada zorluk. Anomik Afazi: Belirli nesneler, insanlar, yerler veya olaylar için doğru kelimeleri kullanmada zorluk. Alzheimer hastalığında ise kelime bulamama, konuşma sırasında doğru kelimeyi seçememe şeklinde kendini gösterir. Bu belirtilerle karşılaşıldığında bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

Dil çıkaramama, dil bağı (ankiloglossi) hastalığının belirtisi olabilir. Dil bağı, dili ağız tabanı ile birleştiren frenulum adlı dokunun normalden kısa olması durumudur. Dil bağı dışında, dil çıkaramama başka hastalıkların da belirtisi olabilir. Kesin tanı için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.