KelimeBilgisi

Kanıksamanın eş anlamlıları: alışmak; usanmak. Ayrıca, kanıksama kelimesinin "bezmek", "bıkmak", "yılmak" gibi yan anlamları da vardır.

Bulmacada çözen kişiye "çözücü" denir.

Faal kelimesi, Türk Dil Kurumu'na (TDK) göre şu anlamlara gelir: Çok çalışan, çalışkan, canlı, hareketli, aktif. Çalışır durumda olan. Etkin. Ayrıca, "faal" kelimesi ekonomi alanında bir ticarethanenin, ortaklığın para ile değerlendirilebilen mal ve haklarının tümü anlamında da kullanılır.

"X aykırı" ifadesi, "aykırı" kelimesinin genel anlamını kapsar ve şu şekilde tanımlanabilir: Alışılmışa, doğru olarak kabul edilmişe uygun olmayan, karşıt, ters, mugayir. Çapraz, ters. Toplumda görüş ve yaşayış biçimiyle uçlarda bulunan (kimse), marjinal. Gidilen yol üzerinde olmayıp gidiş yönüne ters düşen. Bütün noktaları aynı düzlemde bulunmayan (matematik terimi).

Serseri kelimesi, TDK'ye göre dört farklı anlamda kullanılabilir: 1. Belli bir işi ve yeri olmayan, başıboş kimse, hayta. 2. Tutarsız, beğenilmeyen davranışları olan kimse. 3. Belli bir hedefi olmayan, belli bir hedefe atılmamış olan, rastlantıyla gelen (kurşun, mayın vb.). 4. Amaçsız.

Yosma kelimesi, Türk Dil Kurumu'na göre iki farklı anlamda kullanılır: 1. Şen, güzel, fettan (genç kadın). 2. Çok süslü giyinen ve modaya düşkün kadın, koket. Ayrıca, argo olarak adi, hafifmeşrep kadın anlamında da kullanılabilir.

Gaddar kelimesi, acıması olmayan, başkalarına haksızlık eden, merhametsiz ve katı yürekli anlamına gelir.

Sez kelimesi farklı anlamlara gelebilir: Konuşma dili: "diyor", "demiş" veya "diyorum" anlamlarında kullanılır. Tatarca: "siz" anlamına gelen bir zamir. Kısaltma: "Special Economic Zone" (Özel Ekonomik Bölge) ifadesinin kısaltması. İsim: Sezen veya Sezin isimlerinin arkadaşlar arasında kullanılan biçimi.

Resen, Arapça kökenli bir kelime olup "kendiliğinden", "bağımsız olarak", "kimseye bağlı olmaksızın" anlamlarına gelir. Hukuk alanında ise resen, bir makamın (mahkeme, savcılık, idari kurum vb.) herhangi bir talep veya başvuru olmaksızın, kanunun verdiği yetkiye dayanarak kendiliğinden bir işlem yapması, karar alması veya harekete geçmesi anlamına gelir. Bazı resen uygulamaları şunlardır: Resen soruşturma: Savcılık, herhangi bir şikayet veya ihbar beklemeden, kendiliğinden soruşturma başlatabilir. Resen tescil: Mükelleflerin beyanı dışında, idarece yapılan sicil tescili. Resen iade: Bir kurumun, fazla veya yersiz yapılmış bir ödemeyi kendiliğinden ilgili kişiye geri ödemesi.

Hülasa kelimesi Arapça kökenli olup, "özet", "fezleke", "öz" anlamlarına gelir. Hülasa etmek, "özetlemek" anlamına gelirken, hülasaten kelimesi ise "kısaca" anlamında kullanılır.

Hür kelimesi, özgür anlamına gelir. TDK'ya göre kelimenin iki farklı anlamı vardır: 1. Sıfat: "Fikri hür, irfanı hür, vicdanı hür bir şairim" cümlesindeki gibi. 2. Zarf: "Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım" cümlesindeki gibi, "özgür bir biçimde" anlamında kullanılır. Ayrıca, "hür" kelimesi; tutuklu olmayan, başkasının kölesi olmayan ve yönetim bakımından yabancı bir gücün etkisi altında bulunmayan anlamlarına da gelir.

Muvaffakiyet ve muvafakat kelimeleri farklı anlamlara sahiptir: Muvaffakiyet: Başarı, bir işin istenilen şekilde sonuçlanması, hedefe ulaşma anlamına gelir. Muvafakat: Uyumlu ve uygun olma, razı olma, uygun bulma, onaylama, kabul etme anlamlarına gelir. Muvafakat belgesi ise resmi işlemler sırasında onay almak, izin ya da kabul edilme belgesi olarak kullanılır.

Manidar kelimesi, anlamlı, düşündürücü, ima edici ve gizli anlamı bulunan anlamlarına gelir. Örnek cümleler: "Babamın 'Seni izliyorum' demesi manidar bir şekilde sessizliğe büründüğümüzde gerçekleşti". "Soruyu soruşum da ses tonum da manidardı" (Ahmet Ümit). Manidar kelimesi, konuşma dilinde nadiren kullanılır; yazılı ifadelerde, edebi metinlerde ve resmi konuşmalarda daha sık kullanılır.

Dehliz, Farsça kökenli bir kelime olup, "üstü kapalı, dar ve uzun geçit" anlamına gelir. Ayrıca, dehliz kelimesi şu anlamlarda da kullanılır: Küçük testi. Binalarda veya yer altı yapılarında uzun koridor ya da geçit.

Kanıksama, sık tekrar edilen durumlara alışmak ve kabullenmek anlamına gelir. Türk Dil Kurumu'na göre kanıksama kelimesinin iki farklı anlamı vardır: 1. Rutin hale gelmiş, sık aralıklarla yinelenen şeylere alışmak. 2. Bezmek, usanç duymak, yılmak. Kanıksama kelimesi, genellikle olumsuz durumlar ve olaylar için kullanılır.

Minval kelimesi, Arapça kökenli olup "şekil", "suret" ve "tarz", "usul", "üslup", "yöntem" anlamlarına gelir. TDK'ya göre minval kelimesinin üç farklı anlamı vardır: 1. Bir kişinin hedeflerini gerçekleştirirken izlediği yol ve kullandığı yöntemlerin tümü. 2. Konuşma üslubu. 3. Bir kişiyi diğerlerinden farkı kılan ayırt edici özellik, tarz, stil. Örnek cümleler: "Bu minvalde yazmaya devam edersen romanını istediğin her yayınevinde rahatlıkla yayımlatabilirsin" (üslup anlamında). "Ne benimle ne de eşimle bu minvalde konuşmaya hakkınız yok!" (biçim anlamında). "Bu minval üzere davranışlar sergilemesi, henüz olgunlaşmadığı anlamına geliyor" (tarz anlamında).

Aylak, boş gezen, işsiz güçsüz (kimse), avare anlamına gelir. Türk Dil Kurumu'na göre aylak kelimesinin iki farklı anlamı vardır: 1. Avare avare dolaşıp serserilik yapan, yarınını düşünmeyen. 2. İşsiz. Ayrıca, halk ağzında "devamlı bir işi olmayan, gündelikle çalışan kimse, geçici işçi" veya "Osmanlı donanmasında sürekli asker olmayıp denize çıkılacağı zaman altı ay için toplanan bir sınıf ücretli asker" anlamlarında da kullanılır.

Banal kelimesi, herkesçe kullanılan ve anlaşılan, bayağı ve sıradan anlamlarına gelir. Ayrıca, orijinallikten yoksun, basmakalıp ve genel görüş gibi anlamlar da içerir.

Cıncık kelimesinin bazı anlamları: Bilye. Tabak, bardak, şişe, kadeh gibi sırçadan veya porselenden yapılan şeyler, züccaciye. Parlayan yerler, cam, kristal yüzeyler. Küçük, parlak ve değerli görünen süs eşyaları veya boncuklar. Bazı yörelerde misket. Adana yöresinde züccaciye. Doğuda bazı şehirlerde cam kırığı. Ayrıca, "cıncık gibi" ifadesi, bir şeyin çok temiz, parlak veya göz alıcı olduğunu anlatmak için kullanılır.

Özgün kelimesi, taklit kelimesinin zıt anlamlısı olarak da bilinir. Türk Dil Kurumuna göre özgün kelimesinin anlamları: Başkalarından farklı, kendine ait olan. Bir buluş sonucu olan, nitelikleri bakımından benzerlerinden ayrı ve üstün olan. Tercüme edilmemiş olan. Yalnız kendine özgü bir nitelik taşıyan. Ayrıca, özgün kelimesi kişisel özelliklerde de kullanılabilir; kişinin düşünce tarzı, davranışları ve genel tutumu da özgün olarak tanımlanabilir.