Deyimler

Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre "turfa olmak" deyimi, değerini yitirmek, çürümek anlamına gelir. Örnek cümle: "Turfa oldu artık eski felsefe.

Evet, "yangına körükle gitmek" deyimi mecazdır. Bu deyim, çözülmesi mümkün olan bir meseleyi içinden çıkılmaz bir hale getirmek, anlaşmazlığı, gerginliği, kargaşalığı artırıcı, her iki tarafı kışkırtıcı söz ve davranışlarda bulunmak anlamına gelir. Ayrıca, bir insanı, yanlış bir şeyi yapması için cesaretlendirmek anlamında da kullanılır.

Göze girmek, kişinin yetenekleri ve davranışları sayesinde sevgi, güven ve ilgi kazanması anlamına gelir. Bu deyim, iş hayatı, okul veya sosyal ortamlar gibi çeşitli bağlamlarda kullanılabilir. Ayrıca, bir işi en iyi şekilde yapmak, becermek veya tamamlamak anlamında da kullanılabilir.

Göze girmek, kişinin yetenekleri ve davranışları sayesinde sevgi, güven ve ilgi kazanması anlamına gelir. Bu deyim, iş hayatı, okul veya sosyal ortamlar gibi çeşitli bağlamlarda kullanılabilir. Ayrıca, bir işi en iyi şekilde yapmak, becermek veya tamamlamak anlamında da kullanılabilir.

Evet, "gözünü dört açmak" bir deyimdir. Deyim, aldanmamak için çok uyanık bulunmak, bir şeye gereken önemi vermek ve özen göstermek, herhangi bir konuda yanılmamak için odaklanmak ve konsantre olmak anlamlarına gelir. Örnek cümleler: "Gözünü dört aç ve ters giden bir şey olursa hemen bize haber ver." "Bazı konularda gözünü dört açman gerektiğini unutmamalısın." "Gözünü dört aç ki hata yapmayasın."

"Kılıç çalmak" deyimi, kılıçla savaşmak veya kılıç ile öldürmek anlamlarına gelir. Örnek cümle: "Savaş meydanlarında yıllarca kılıç çalmıştı.".

Arkadaşlık ve dostluk ile ilgili bazı deyimler ve anlamları: Dostlar alışverişte görsün: Bir işi derinliğine inmeden, göstermelik bir şekilde yapmak. İyi gün dostu: Sadece iyi zamanlarda yanında olan, çıkarcı ve bencil kişi. Dost tutmak: Evlilik dışı ilişki kurmak. İçtikleri su ayrı gitmemek: Sıkı fıkı dost, arkadaş olmak. Aralarından su sızmamak: Çok yakın, sıkı fıkı arkadaşlık bulunmak. Dost başa, düşman ayağa bakar: Gerçek dostlar gururlanmayı, düşmanlar ise hata yapmayı bekler. Düğün aşıyla dost ağırlanmaz: Ağırlamanın değeri, özel olarak hazırlanmasında ve fedakârlık yapılmasındadır. Ayrıca, "dost edinmek", "dosta düşmana karşı", "dostluk etmek" gibi deyimler de bulunmaktadır.

"Dümen çevirmek" deyimi, denizcilik teriminden türetilmiştir. Bu deyim, zamanla hileli işler yapmak, düzene başvurmak anlamında kullanılmaya başlanmıştır.

"Kurdun derisinde tüy bitmez" deyimi, bir şeyin tekrar tekrar söylenmesine rağmen karşılık görmemesi anlamına gelir.

"Arap devenin karnından ne zaman çıkar?" ifadesi, kış aylarının şiddetini anlatmak için kullanılan bir sözdür. Bu söz, "Arap devenin karnına girdi" ifadesinin ardından kullanılır ve soğuğun sona erdiğini ifade eder. "Arap devenin karnına girdi" sözüyle, aniden bastıran soğuğa hazırlıksız yakalanmak; "Arap devenin karnından çıktı" sözüyle ise soğuğun sonu dile getirilir. Bu söz, genellikle 1 Şubat ile 13 Şubat arasındaki 12 günlük dönemi ifade eder.

Hayır, "çığrından çıkmak" ve "çığır açmak" aynı değildir. Çığrından çıkmak, bir işin asıl amaçtan saparak düzeltilmesi güç bir durum alması, bir bozukluk ve kargaşalığın baş göstermesi anlamına gelir. Çığır açmak ise, bir alanda yeni bir yol, yöntem başlatmak anlamına gelir. Doğru deyim, "çığırından çıkmak" değil, "çığır açmak"tır.

Adam yerine (veya hesabına) koymak, TDK'ye göre "adamdan saymak, varlığını kabul etmek" anlamına gelir. Örnek cümle: "Anasını durmadan, nefes aldırmadan azarlıyor, babasını adam yerine koymuyor, ağzını açarken susturuyordu" (Refik Halit Karay).

"Bilme gör" ifadesi bir deyim değildir. Deyimler, genellikle kalıplaşmış ve mecazi anlam taşıyan söz öbekleridir. "Bilme gör" ifadesi, Türkçe'de yaygın olarak kullanılan bir deyim değildir ve belgelerde bu ifadeye dair bir bilgi bulunmamaktadır. Eğer başka bir konuda yardım gerekiyorsa, lütfen daha fazla bilgi verin.

"Eşşeklik etmek" ifadesi, düşüncesizce davranmak anlamına gelir.

Ağzından kaçırmak bir atasözü değil, bir deyimdir. Türk Dil Kurumu'na göre, ağzından kaçırmak; söylemek istemediği bir şeyi, boş bulunup söyleyivermek anlamına gelir.

"Evlerinin Önü Yoldur Yolaktır" türküsünün hikayesi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, bu türkünün Şanlıurfa yöresine ait anonim bir türkü olduğu bilinmektedir. Türkü, çeşitli sanatçılar tarafından yorumlanmıştır, bunlar arasında Burhan Çaçan ve Mahsun Kırmızıgül bulunmaktadır.

Halep ile ilgili bazı deyimler: Halep oradaysa arşın burada. Halebi orada ise arşın burada. Ayrıca, bir kişinin atıp tuttuğu, gereksiz yere Halep’te iken yaptıklarından abartılı bir şekilde söz ettiği durumlarda, "Halep oradaysa arşın burada, atla da görelim" denerek gerçeklerle yüzleştirilmesi sağlanır. Bu deyimlerin hikayesi, Halep’ten göç eden birinin, bir toplantıda, atlayıp sıçramaktan bahsederken, "Ben Halep’te kırk arşın yer atladım" demesi ve bir kişinin ona, "Halep oradaysa arşın burada, atla da görelim" demesiyle ilgilidir.

Salağa yatmak, bir kişinin bildiği halde bilmiyormuş gibi, anladığı halde anlamamış gibi davranması anlamına gelir. Bu davranış, işten kaçmak, sorumluluktan sıyrılmak veya zor bir durumdan kaçınmak için yapılabilir. Ayrıca, "salağa yatmak" deyimi, esprili bir şekilde de kullanılabilir. Örnek cümleler: "Bir görev verildiğinde, kişi o görevi unutmuş gibi yapabilir ya da anlamamış gibi davranarak bu sorumluluğu başkasına bırakabilir". "Kızların her sıkıştıklarında yaptıkları şeydir".

Boyunun ölçüsünü almak deyimi, iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Kendi yetersizliğini, beceriksizliğini anlamak." 2. Beklenen ilginin, yakınlığın görülememesi." Ayrıca, bir iddia üzerine girişilen bir işi başaramayıp haddi bildirilmek anlamında da kullanılabilir.

"Çalma elin kapısını, çalarlar kapını" bir atasözüdür. Atasözü, "kimseye kötülük yapma, yoksa onlar da sana aynı kötülüğü yaparlar" anlamına gelir.