Çığ

Palandöken Dağı'nda çığ düşmesi sonucu 4 kişi çığ altında kaldı.

Çığın en tehlikeli olduğu yerler, genellikle bitki örtüsü olmayan, dağlık ve eğimli araziler olarak belirlenmiştir. Türkiye'de çığ olaylarının en yoğun görüldüğü bölgeler ise Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz bölgeleridir.

Bitlis ili, Türkiye'de en tehlikeli çığ olaylarının yaşandığı il olarak kabul edilmektedir.

Çığ, aşağıdaki şartlarda oluşur: 1. Yoğun Kar Yağışı: Yamaçlarda kar birikimine neden olan yoğun kar yağışı, çığın en önemli sebeplerinden biridir. 2. Kar Tabakasının Eğimi: Eğim nedeniyle oluşan kar tabakaları buz haline döndüğünde ve bu buz tabakasının üzerinde başka bir tabaka biriktiğinde, çığ riski artar. 3. Dik Eğimler: Yamaçların dik olması, büyük kar kütlelerinin çığ olarak aşağı doğru kaymasına neden olur. 4. Yüksek Sıcaklıklar: Yüzeydeki kar tabakasının erimesi ve yeni kar tabakasının kayganlaşması çığı tetikleyebilir. 5. Rüzgar Yönü: Rüzgarın yönü, yamaçlarda kar birikimini destekler ve büyük kar kütlelerinin birikmesine yol açabilir. 6. Ormansızlaşma: Bitki örtüsünün olmaması, çığın yerleşim alanlarına ulaşmasını kolaylaştırır. 7. Kış Sporları ve Patlayıcılar: Dik yamaçlarda yapılan spor aktiviteleri ve patlamalar, kar tabakalarını harekete geçirebilir. 8. Depremler: Depremler, zeminin titreşimine neden olarak karın yerinden çıkmasına ve çığ oluşmasına yol açabilir.

Çığ, doğrudan doğal afet olarak kabul edilir ve dolaylı olarak da diğer afetlere yol açabilir. Çığların yol açtığı başlıca doğal afetler şunlardır: 1. Erozyon: Çığlar, yamaç üzerindeki bitki ve toprak örtüsünü yok ederek erozyona neden olur. 2. Can ve mal kayıpları: Çığlar, kar ve buz kütlelerinin hızla hareket etmesi sonucu can kayıplarına ve maddi hasarlara yol açar. 3. Heyelan: Çığların tetiklediği kütle hareketleri, heyelan riskini artırabilir.

Van'da meydana gelen çığ facialarında toplam 44 kişi hayatını kaybetti.

Çığ felaketi, eğimli arazilerde kar kütlelerinin yamaç eğimi yönünde hızla kayması sonucu meydana gelen doğal bir afettir. Çığ felaketinin nedenleri arasında şunlar bulunur: - Yoğun kar yağışı; - Rüzgarın kar birikimini etkilemesi; - Eğimin fazla olması; - Ani sıcaklık değişimleri; - Depremler. Çığ felaketinin sonuçları ise şunlardır: - Can ve mal kayıpları; - Sel ve erozyon; - Tarım alanlarının ve hayvancılık faaliyetlerinin zarar görmesi.

Van'ın Başkale ilçesinde çığ altında kalan iş makinesi operatörü, ani manevra yaparak son anda kar kütlesinin altında kalmaktan kurtuldu.

Kar kütlesi, çeşitli nedenlerle tehlikeli olabilir: 1. Çığ Riski: Dağdan yuvarlanan kar kütlesi, kontrolsüz bir şekilde büyüyerek çığa dönüşebilir. 2. Hava Kirliliği: Kar kütlelerinde tespit edilen siyah karbon gibi kirleticiler, hava kirliliğine neden olarak insan sağlığı ve ekosistemler üzerinde olumsuz etkiler yaratır. 3. Düşme Tehlikesi: Çatılarda biriken kar kütleleri, ağırlıkları nedeniyle düşerek yayalar ve araçlar için tehlike oluşturabilir.

Evet, çığ sırasında bağırmak doğrudur. Bu, çevrenizdekileri uyarmak ve yardım çağırmak için etkili bir yöntemdir.

Kızılkaya kışın ağır kar koşulları ve dik, kaygan, buzlu araziler ile karakterizedir. Ayrıca, çığ tehlikesi de kış aylarında Kızılkaya'da karşılaşılan bir diğer önemli sorundur.

Yamaçlardan kopan kar kütlesine "çığ" denir.

Çığın en tehlikeli anı, çığın hareketi ve tahribata yol açtığı süreçtir. Tehlike ayrıca, çığın insanları solunum sıkıntısı ve sıkışmaya yol açacak şekilde altına alması durumunda da artar.

Çığ felaketlerinde hayatını kaybeden kişilerin sayısına ve fotoğraflara aşağıdaki kaynaklardan ulaşabilirsiniz: 1. 2020 Van Çığ Faciası: 4-5 Şubat 2020 tarihlerinde Van'da meydana gelen çığ felaketlerinde toplam 42 kişi hayatını kaybetti. 2. Erzurum Palandöken Çığ Düşmesi: 21 Aralık 2024 tarihinde Erzurum Palandöken'de yaşanan çığ felaketinde 1 kişi öldü, 3 kişi kurtarıldı. 3. Artvin Çığ: Artvin'in Yusufeli ilçesinde 4 Mart 2023 tarihinde yaşanan çığda hayatını kaybeden dağcılardan birinin Erzurumlu Mustafa Tekin olduğu belirlendi.

Beş tane doğal afet ve korunma yolları: 1. Deprem: Yer kabuğundaki fay hatlarının hareketi sonucu oluşur. Korunma yolları: - Deprem dayanıklı binalar inşa etmek. - Deprem anında "Çök, Kapan, Tutun" yöntemini uygulamak. - Deprem çantası hazırlamak. 2. Sel: Aşırı yağışlar veya ani kar erimeleri sonrası nehirlerin taşmasıyla oluşur. Korunma yolları: - Yerleşim yerlerini sel bölgelerinin dışına çıkarmak. - Akarsu yataklarını temizlemek ve barajlar inşa etmek. - Su baskınlarına karşı uyarı sistemlerini kullanmak. 3. Kuraklık: Uzun süreli yağış eksikliği nedeniyle su kaynaklarının azalması. Korunma yolları: - Ormanları ve su kaynaklarını korumak. - Tarım alanlarında verimli sulama yöntemleri kullanmak. - Yağmur suyu toplama sistemleri kurmak. 4. Çığ: Kar kütlelerinin dağ yamaçlarından hızla kayarak aşağı inmesi. Korunma yolları: - Eğimin çok bulunduğu yerleri yeterince ağaçlandırmak. - Çığ tehlikesi olan bölgelerde yerleşim kurmamak. - Çığ uyarılarına dikkat etmek. 5. Orman Yangınları: Yüksek sıcaklıklar, kuraklık veya insan kaynaklı ihmal sonucu ormanlarda çıkan yangınlar. Korunma yolları: - Ormanları korumak ve yangın önleme tedbirleri almak. - Yangın alarmları ve erken uyarı sistemlerini kullanmak. - Yangın söndürme ekiplerini hazır bulundurmak.

Çığda hayatta kalma şansı, ilk 30 dakika içinde çığa maruz kalan kişiler için yüzde 60 civarında olarak kabul edilmektedir. Ancak, bu oran zamanla hızla düşer ve 15-20 dakika sonra hayatta kalma eğrisinde dik bir düşüş yaşanır.

Çığın altında kalmak, ciddi tehlikeler yaratabilir ve ölümcül sonuçlar doğurabilir. Olabilecek bazı durumlar: - Boğulma ve sıkışma: Büyük miktarda kar, buz ve kaya yığını nefes almayı zorlaştırır ve kurtulmak neredeyse imkansız hale gelebilir. - Yaralanma ve travma: Yüzeydeki nesnelerle çarpışma sonucu kırıklar, burkulmalar ve iç kanamalar gibi ciddi yaralanmalar meydana gelebilir. - Oksijen yetersizliği ve hipotermi: Çığın soğuk ve nemli ortamı hipotermiye yol açabilir, vücut ısısının düşmesi sonucu kişi bilinç kaybına uğrayabilir. - İkinci dalga tehlikesi: İlk çığın tetiklediği yerde ikinci bir çığın riski vardır, bu durum kurtarma çalışmalarını daha da zorlaştırabilir. - Panik ve bilinç kaybı: Sıkışma, yaralanma ve tehlikeli bir çevrede bulunmanın etkisiyle kişi panik yaşayabilir ve doğru kararlar almakta zorlanabilir.