Çığ

Erzurum'da çığ oluşumunun başlıca nedenleri şunlardır: 1. Kar Örtüsünün Kalın Olması: Mevsim normallerinin altında seyreden hava sıcaklıkları ve yoğun kar yağışı, kar örtüsünün kalınlaşmasına yol açar. 2. Dik ve Eğimli Yamaçlar: Dağlık ve dik yamaçlı bölgeler, çığ riski açısından daha elverişlidir. 3. Doğal ve Yapay Tetikleyiciler: Yamaçta yürüyen insanlar veya yer altındaki zayıf tabakalara basmak gibi faktörler, kar tabakasını harekete geçirerek çığa neden olabilir. 4. Rüzgar Etkisi: Rüzgar, karın yığılmasına ve adeta çığ oluşturmasına yol açabilir.

Erozyon, doğal afetler arasında yer alır ve en çok çığ ve taşkın gibi afetlere neden olur.

Palandöken Kayak Merkezi'nde ölümün nedeni, 10 Aralık 2024 tarihinde Judo Genç Milli Takımı sporcularının doğa yürüyüşü sırasında çığ düşmesi olayıdır. Çığda 1'i ağır 5 kişi yaralanmış, ağır yaralanan milli sporcu Emre Yazgan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamamıştır.

Çığ, genellikle engebeli ve eğimli arazilerde, vadi yamaçlarında tabakalar halinde birikmiş kar kütlelerinin hızla kayması sonucu oluşan bir doğa olayıdır. Görüntü olarak, çığ sırasında kar kütleleri toz bulutu şeklinde hareket edebilir ve ağaçları devirebilir, yapıları yıkabilir.

Evet, çığda hayatta kalma şansı vardır, ancak bu durum doğru stratejiler ve önlemler alındığında mümkündür. Çığda hayatta kalmak için yapılması gerekenler: 1. Soğukkanlı olmak: İlk adım, panik yapmadan durumu değerlendirmek ve doğru hareketleri yapmaktır. 2. Güvenli bir alana yönelmek: Çığın geldiği anda etraftaki ağaç veya doğal cisimlere bağlı olarak kaçılabilecek bir alana doğru hareket etmek. 3. Yüzeyde kalmaya çalışmak: Çığın ilk kısmıyla karşılaşıldığında, yerden destek alarak yüzer gibi çığ yüzeyinde kalmaya çalışmak. 4. Hava kesesi oluşturmak: Ağzımızı sıkıca kapatarak elimizle ağzımızın önüne bir bariyer koymak, bu şekilde nefes alabileceğimiz bir alan yaratmak. 5. Bağırmak ve sinyal vermek: Mümkünse bağırmak veya yanımızda bir ses çıkarabilecek herhangi bir alet kullanmak. Ayrıca, çığ riski olan bölgelerde arama kurtarma ekiplerinin kullandığı yaşam sinyal cihazları da hayatta kalma şansını artırır.

Çığ riski olan yerlere ev yapılması önerilmez. Çığ riskini azaltmak için, eğimli ve yükseltinin fazla olduğu yerlerde ağaçlandırma yapılmalı ve kara ile demir yolu ağları çığ bölgelerinden uzakta kurulmalıdır.

Hakkari'de yaşanan çığ felaketlerinde 1 kişi hayatını kaybetmiştir.

Çığ, genellikle bitki örtüsü olmayan dağlık, engebeli ve eğimli arazilerde, tabakalar halinde birikmiş kar kütlesinin iç veya dış kuvvetlerin etkisiyle yamaçtan aşağıya doğru hızla kayması olayıdır. Çığ oluşumuna neden olan temel faktörler: 1. Yoğun kar yağışı: Yamaçlarda kar birikimine yol açar. 2. Kar tabakası: Eğimde oluşan kar tabakalarının buza dönmesi ve üst üste birikmesi. 3. Dik eğimler: Yerçekiminin etkisiyle kar kütlelerinin daha hızlı kaymasına neden olur. 4. Yüksek sıcaklıklar: Yüzeydeki kar tabakasının erimesine sebep olabilir. 5. Rüzgar yönü: Yamaçlarda kar birikimini ve karın hakim olduğu alanları belirler. 6. Ormansızlaşma: Bitki örtüsünün olmaması çığın hareketini kolaylaştırır. 7. İnsan faaliyetleri: Kayak, dağcılık gibi aktiviteler karın dengesini bozabilir. 8. Depremler: Zeminin titreşimi karın yerinden çıkmasına neden olabilir.

Erzurum'daki çığ felaketinde 1 kişi hayatını kaybetti.

En büyük çığ felaketi, Peru'nun Ranrahirca bölgesinde meydana gelmiştir.

Eğimli yamaçlarda tutunamayan kar kütlesinin yuvarlanarak büyümesi tanımı, çığ doğal afetiyle ilişkilidir. Toprağın su veya rüzgârın etkisi ile aşınıp taşınması tanımı ise erozyon olarak adlandırılır ve bu afet, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yoğun olarak görülür. Dolayısıyla, "heyelan" doğal afeti açıkta kalmaktadır.

Dünya tarihindeki en büyük çığ felaketi 31 Mayıs 1970 tarihinde Peru'da meydana gelmiştir.

Van'daki çığ felaketlerinin nedenleri farklı olaylara dayanmaktadır: 1. 2024 Van-Hakkari karayolunda yaşanan çığ faciası: Bu olayda, yolcu minibüsünün üzerine çığ düşmesi sonucu 1 kişi hayatını kaybetmiş, 14 kişi yaralanmıştır. 2. 2020 Bahçesaray çığ felaketi: 4-5 Şubat 2020'de meydana gelen bu felakette, Van-Bahçesaray karayolunun 33. kilometresinde iki çığ düşmesi sonucu 41 kişi yaşamını yitirmiştir. Bu tür felaketlerin ana nedeni genellikle yoğun kar yağışı ve çığ tehlikesi olan bölgelerde yapılan çalışmalar sırasında iş makinelerinin kullanımı olmuştur.

Sibirya'da yaşanan çığ olayları, genellikle Norilsk şehrinde dağ evlerinin bulunduğu kayak merkezlerinde meydana gelmektedir. 2021 yılında yaşanan bir olayda, çığ nedeniyle dört ev karlar altında kalmış, bir bebeğin cansız bedeni çıkarılmış ve ikisi çocuk dört kişi sağ olarak kurtarılmıştır. Çığ durumunda yapılması gerekenler arasında, güvenli bir yere ulaşmaya çalışmak, bağırarak veya ses kaynakları kullanarak diğer insanları uyarmak ve mümkünse bir cisme tutunmak yer alır.

Van'da en büyük çığ felaketi, 4-5 Şubat 2020 tarihlerinde meydana gelmiştir.

Çığa yakalanmamak için aşağıdaki önlemler alınmalıdır: 1. Eğitim ve Hazırlık: Çığ riski taşıyan bölgelerde çığ eğitimi almak ve güvenlik ekipmanlarına aşinalık kazanmak önemlidir. 2. Yerleşim Seçimi: Yeni yerleşim yeri olarak çığ riski taşıyan bölgeleri seçmemek gerekir. 3. Yamaçlardaki Bitki Örtüsü: Yamaçlardaki ağaçları, bitki örtüsünü ve ormanları korumak, çığ tehlikesini azaltır. 4. Hava Durumu Takibi: Kar yağan aylarda hava ve yol durumu raporlarını dikkatlice izlemek gereklidir. 5. Güvenli Geçiş: Çığ oluşabilecek alanlarda grup halinde seyahat etmek ve emniyetli yerlerde beklemek doğrudur. 6. Ekipman Kullanımı: Sırt çantası, kayak gibi ekipmanları çıkarmak ve sabit bir cisme tutunmaya çalışmak hayatta kalma şansını artırır.

Perdeleme yöntemi farklı alanlarda farklı anlamlara gelebilir: 1. Basketbol Terimi: Perdeleme, bir oyuncunun savunma oyuncusunun ilerlemesini engellemek için bir diğer oyuncunun potansiyel rakibine bedenini sabitlemesi hareketidir. 2. Çığ Önleme Yöntemi: Perdeleme, çığ tehlikesini önlemek için eğimli arazilerde uygulanan bir yöntemdir. 3. Tıp Terimi: Perdeleme, ortopedi ve travmatolojide kas-iskelet sisteminin çeşitli hastalıklarının tedavisinde kullanılan bir bandajlama yöntemidir.

Çığ perdeleme, çığ tehlikesini önlemek için uygulanan bir yöntemdir.

Gökhan Yılmaz adlı iş makinesi operatörü, Artvin'in Şavşat ilçesinde meydana gelen çığda hayatını kaybetmiştir.

Çığın en büyük zararları şunlardır: 1. Can Kaybı: Çığ düşmesi sonucu insanlar hayatlarını kaybedebilir. 2. Altyapı Hasarı: Yollar, köprüler ve binalar gibi altyapı unsurları ciddi şekilde zarar görebilir. 3. Ekolojik Etkiler: Doğal yaşam alanları tahrip olur, bitki örtüsü yok olur ve erozyon artar. 4. Ekonomik Kayıplar: Turizm gelirleri düşer, işletmelerin faaliyetleri durur ve onarım maliyetleri artar.