Biyokimya

Temel amino asit çeşitleri şunlardır: 1. Fenilalanin: Dopamin üretiminin önemli bir yapı taşıdır. 2. Valin: Kas büyümesini ve iyileşmesini uyarır, enerji üretiminde rol oynar. 3. Treonin: Cilt ve bağ dokusunun yapısal proteinlerinin parçasıdır. 4. Triptofan: İştahı, uykuyu ve ruh halini düzenler. 5. Metiyonin: Metabolizma ve toksinlerden arınmada önemlidir. 6. Lösin: Protein ve kas sentezi için kritiktir, kan şekerini düzenler. 7. İzolösin: Bağışıklık sisteminin güçlenmesi ve enerji düzenlemesi için önemlidir. 8. Lizin: Protein sentezi, hormon üretimi ve kalsiyum emilimi için gereklidir. 9. Histidin: Histamin nörotransmitterinin üretimi için gereklidir. Bu amino asitler, vücut tarafından üretilemedikleri için dışarıdan besinlerle alınmalıdır.

Topoisomeraz I ve Topoisomeraz II farklı mekanizmalarla çalışır: 1. Topoisomeraz I: Bu enzim, DNA çift sarmalının sadece bir zincirini keser ve ATP gerektirmez. 2. Topoisomeraz II: Bu enzim, DNA'nın her iki zincirini de keser ve ATP hidrolizi gerektirir.

Substrat düzeyinde fosforilasyon, oksijensiz solunumun bir çeşidi ve oksijenli solunumun başlangıç aşaması olan glikoliz tepkimesinde gerçekleşir.

Pentozlar, beş karbon atomu içeren şeker türleridir. Bazı yaygın pentozlar: - Riboz: RNA ve ATP'nin bir bileşeni. - Deoksiriboz: DNA'nın bir bileşeni. - Arabinoz: Hemiselüloz ve glikanlar gibi birçok polisakkaritte bulunur. - Ksiloz: Birçok bitki hücre duvarında bulunur ve bazı mikroorganizmalar tarafından enerji kaynağı olarak kullanılır. Pentozlar, nükleik asitlerin sentezi, karbonhidratların yapısı ve hücrelerin metabolizması gibi birçok biyolojik süreçte önemli rol oynar.

Antagonist etki örnekleri şunlardır: Farmakoloji alanında: Nalokson, opioid doz aşımını tersine çevirmek için kullanılır ve opioidlerin reseptörlere bağlanmasını engelleyerek antagonist etki gösterir. Propranolol, kalpteki β-adrenerjik reseptörleri bloke eder. Fenoksibenzamin, ɑ-adrenerjik reseptörleri bloke eder. Ketamin, anestezi için kullanılan bir NMDA reseptör antagonistidir. Diğer alanlarda: Histamin ve antihistaminikler: Histamin, bazı ilaçlar veya zehirler tarafından serbest bırakıldığında kan basıncında düşme, deri döküntüleri ve bronkospazm gibi etkilere yol açar; antihistaminikler ise bu etkileri engeller. Efedrin ve amfetamin: Bu ilaçlar, sinir uçlarında noradrenalin salınımını artırarak etki gösterir. Warfarin ve kumarin türevleri: K vitamininin antimetabolitidir ve K avitaminozuna neden olur. Ayrıca, birlikte kullanılan iki kimyasalın etkisinin, her birinin ayrı ayrı etkilerinin toplamından az olması da antagonist etki olarak kabul edilir.

NNK ifadesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. NAC (Network Access Control): Ağ Erişim Kontrolü anlamına gelir ve kurumsal ağlarda güvenlik sağlamak için kullanılır. 2. NMN (Nicotinamide Mononucleotide): Vücudun farklı alanlarında görevleri olan bir bileşendir ve metabolizma, enerji üretimi, yaşlanma ile ilgili süreçler ve kalp sağlığı gibi konularda rol oynar.

Enzim ve sentezi terimlerinin açılımı şu şekildedir: 1. Enzim: Canlı hücrelerde biyokimyasal tepkimelerin gerçekleşmesi için gerekli olan aktivasyon enerjisini düşüren katalizörlere denir. 2. Sentezi: Enzimlerin sentezi, DNA (deoksiribonükleik asit) denetimi altında hücre içinde gerçekleşir.

Ca++ (kalsiyum) seviyesinin yüksek olması (hiperkalsemi) çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir: Böbrek sistemi: Sık idrara çıkma, aşırı susama ve böbrek taşı oluşumu gibi böbrek fonksiyon bozukluklarına neden olabilir. Kalp sağlığı: Kalp kaslarının daha sık ve kontrolsüz kasılmasına yol açarak kalp yetmezliği ve ritim bozukluklarına sebep olabilir. Sinir sistemi: Konsantrasyon güçlüğü, hafıza kaybı, depresyon ve kas güçsüzlüğü gibi nörolojik semptomlara yol açabilir. Genel vücut sağlığı: Baş ağrısı, yorgunluk ve halsizlik gibi genel vücut sağlığında bozulmalara neden olabilir. Hiperkalsemi durumunda mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Doktor, altta yatan nedeni belirleyerek uygun tedavi planını oluşturacaktır.

Pürin biyosentezi, pürin nükleotidlerinin de novo olarak (yeni baştan) sentezlenmesi sürecidir. Bu süreç üç basamakta gerçekleşir: 1. 5-fosforibozil-1-pirofosfat (PRPP) oluşumu. 2. PRPP'tan inozin monofosfat (IMP) oluşumu. 3. IMP'tan adenozin monofosfat (AMP) ve guanozin monofosfat (GMP) oluşumu.

Evet, kalsiyum yüksekliğinde kalsitonin artar. Kalsitonin, kandaki kalsiyum oranının anormal biçimde yükselmesi olan hiperkalsemi durumunda salgılanmaya başlar.

Biyokimya laboratuvarı eğitimi, 4 yıllık lisans bölümü olarak verilmektedir.

Lehninger İlkeleri, biyokimya alanında temel kavramları açıklayan ve David L. Nelson ve Michael M. Cox tarafından yazılan bir kitap serisidir. Bu ilkeler üç ana kısımda toplanmıştır: 1. Yapısal ve Katalitik İlkeler: Su, amino asitler, proteinlerin üç boyutlu yapısı, enzimler, karbonhidratlar, nükleoitler ve biyolojik zarlar gibi konuları içerir. 2. Biyoenerjetik ve Metabolizma: Biyoenerjetik, glikoz metabolizması, sitrik asit çevrimi, yağ asidi çevrimi, amino asit oksidasyonu ve oksidatif fosforilasyon gibi konuları ele alır. 3. Bilgi Yolakları: Genler, kromozomlar, DNA ve RNA metabolizması, protein metabolizması ve gen ifadesinin düzenlenmesi gibi konuları kapsar.

Polisakkaritler, çok sayıda glikoz molekülünün birleşmesiyle oluşan kompleks karbonhidratlardır. Dört ana türü vardır: 1. Nişasta: Bitkiler tarafından sentezlenir, α-glikozidik bağ taşır ve bitkilerde yedek besin deposu olarak görev yapar. 2. Selüloz: Bitkiler tarafından sentezlenir, β-glikozidik bağ taşır ve bitkilerin hücre çeperinin yapısına katılır. 3. Glikojen: Hayvanlar tarafından sentezlenir, α-glikozidik bağ taşır ve hayvanlarda yedek besin deposu olarak görev yapar. 4. Kitin: Hayvanlar ve mantarlar tarafından sentezlenir, yapısındaki glikoz moleküllerinde azot bulunur ve eklem bacaklıların dış iskeletini oluşturur.

Basit yağlar (nötral yağlar) ve bileşik trigliseritler arasındaki temel fark, yapılarındaki bileşenlerde yatmaktadır: 1. Basit Yağlar: Bir gliserolün üç yağ asidi ile birleşmesi sonucu oluşurlar. 2. Bileşik Trigliseritler: Yapısında gliserol ve yağ asidi dışında azot, fosfat, glikoz gibi ek bileşenler bulunur.

Haptocorrin (HC), tükürük bezlerinde üretilir.

Normal serum triptaz değeri yaklaşık 5 ng/mL civarındadır. Anafilaktik reaksiyon riski, başlangıç triptaz seviyesinin 20 µg/L'nin üzerinde olmasıyla ilişkilidir. Triptaz değerinin kesin yorumu için bir doktora danışılması önerilir.

Sodyum-potasyum pompasında ATP, iyonların elektrokimyasal gradyana karşı pompalanması aşamasında kullanılır.

Nişasta, birçok monosakkaritin bir araya gelmesiyle oluştuğu için polisakkarittir.

Endergonik ve eksergonik — biyokimyasal reaksiyonların iki türüdür. Endergonik reaksiyonlar (endergonic reactions) — gerçekleşmesi için enerji gerektiren reaksiyonlardır. Eksergonik reaksiyonlar (exergonic reactions) — enerjiyi serbest bırakan reaksiyonlardır.

Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi (AFSÜ) Biyokimya Anabilim Dalı, Tıp Fakültesi B Blok'ta bulunmaktadır. Adres: Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi, TIP FAKÜLTESİ, B Blok, 03200, Afyonkarahisar. Telefon: 0 272 246 33 01. Faks: 0 272 246 33 00. E-posta: tipfak@afsu.edu.tr.