Şist ve gnays kayacı, metamorfizma süreci ile oluşur. Metamorfizma, başlangıçta tortul, magmatik veya metamorfik olan kayaçların sıcaklık ve basınç etkisiyle değişime uğramasıdır. Şist oluşum süreci: Genellikle, ara aşamalar olarak şist, arduvaz üretimini içeren bir dizi metamorfik süreçten geçen killer ve çamurlardan türetilir. Şistteki mineral taneleri, ısı ve basınç uygulandığında pul pul ölçeklere ayrılarak çıplak gözle görülebilir. Gnays oluşum süreci: Gnays, çok yüksek oranda dönüşüm ile oluşur. İçerdikleri koyu renkli minerallerin dizilimi sonucu ortaya çıkan dokusal özelliklere bağlı olarak gnayslar; bantlı gnays, çubuksal gnays, merceksi veya gözlü şeklinde adlandırılır. Kayaçların bileşimi başlangıçta benzer ve metamorfizma büyükse, şist ve gnaysı ayırt etmek çok zor olabilir.