Akışkanlar

Konveksiyon, katı yüzey ile akışkan arasında gerçekleşen ısı transferinin bir çeşididir. Bu süreçte, akışkanın bir bölgesindeki iç enerjisi yüksek olan tanecikler, bütün olarak iç enerjisi daha düşük olan başka bir bölgeye doğru hareket eder. Konveksiyonun diğer örnekleri: - Kalorifer petekleri: Odadaki havayı ısıtır. - Sıcak hava balonları: Havanın ısıtılıp balonun içinde yükseltilmesiyle çalışır. - Atmosfer: Hava hareketleri, Güneş tarafından ısınan toprağın havayı ısıtmasıyla gerçekleşir.

Kelebek vanalar çeşitli akışkanlarda kullanılır, bunlar arasında: Su ve sıcak su; Basınçlı hava; Katı partiküller içeren akışkanlar; Toz veya korozif akışkanlar; Kimyasallar ve gazlar (kimya ve petrokimya endüstrisinde). Ayrıca, kelebek vanalar gıda ve kağıt sanayisinde de tercih edilen bir vana türüdür.

Debi ölçüm cihazları, akışkanın hızını ve hacmini ölçmek için çeşitli prensiplere dayanarak çalışır. İşte bazı yaygın çalışma yöntemleri: 1. Ultrasonik Debimetreler: Boru içindeki sıvıya ait hızı, ultrasonik (ses) sinyallerinin gönderilmesi ve alınması ile tespit eder. 2. Elektromanyetik Debimetreler: İletken bir sıvının manyetik alan üzerindeki etkisini ölçerek debi değerini hesaplar. 3. Pitot ve Pitot-Statik Tüpleri: Akışkan hızının ölçülmesi için durma basıncını ve statik basıncı ölçer. 4. Pozitif Yerdeğiştirmeli Debimetreler: Belirli bir hacimde akışkanı tekrarlı olarak bir odacığa hapsedip serbest bırakarak direkt olarak volümetrik ölçüm yapar. 5. Vorteks Tip Debimetreler: Akışkanın içindeki küçük girdapların (vorteks) frekansını akış hızı ile orantılı olarak algılar.

9. sınıf fizikte akışkanların basıncı, kapalı bir hacim içinde yerçekimine maruz kalan veya ivmelendirilen bir akışkanın oluşturduğu basınçtır. Bernoulli ilkesi ise akışkanların basıncı ile hızı arasındaki ilişkiyi açıklar ve şu şekilde belirtir: akışkanın hızı arttığı yerde basıncı azalır.

Dalgalar, katılar ve akışkanlar konuları, fiziğin optik bölümüne aittir.

Makaralı pompa (peristaltik pompa), çeşitli akışkanları pompalamak için kullanılan bir tür pozitif yer değiştirmeli pompadır. Makaralı pompanın başlıca kullanım alanları: - Temiz veya steril sıvıların pompalanması: Açıktaki pompa bileşenlerinden kirlenme riski olmadan. - Çok reaktif kimyasalların pompalanması: Çevreden yalıtımın önemli olduğu durumlarda. - Kalp-akciğer makinelerinde: Bypass ameliyatı sırasında kan dolaşımını sağlamak için. - Hemodiyaliz sistemlerinde: Kan hücrelerinin yırtılmasına neden olmadan sıvı transferi için. - Yangın söndürme sistemlerinde: Yüksek basınçlı su akışı sağlamak için. - Tarım sektöründe: Akçaağaç özsuyu çıkarmak ve hidroponik sistemler için dozlayıcı olarak.

9. sınıf fizik akışkanlar konusu, sıvılar ve gazların davranışlarını ve bunlarla ilgili temel kavramları ele alır. Bu konular arasında şunlar yer alır: 1. Basınç: Birim alana dik olarak uygulanan kuvvet. 2. Sıvılarda Basınç: Sıvılar, bulundukları kabın her yönüne basınç uygular ve derinlik arttıkça basınç artar. 3. Açık Hava Basıncı: Atmosferdeki gazların yeryüzüne uyguladığı basınç. 4. Kaldırma Kuvveti: Bir akışkanın içinde kısmen ya da tamamen batmış bir cisme uyguladığı yukarı yönlü kuvvet. 5. Bernoulli İlkesi: Akışkanların basıncı, durgun veya hareket hâlinde olmalarına bağlı olarak değişir.

Evet, sıvı ve gazlar akışkan maddelerdir.

Nükleer enerji santrallerinde iki ana akışkan kullanılır: 1. Su: Nükleer reaktörde uranyumun fisyonu sonucu açığa çıkan enerji, suyu ısıtarak buhar haline getirir. 2. Soğutucu: Reaktördeki ısıyı soğurmak ve buhar üretimini sağlamak için ağır su, grafit veya karbondioksit gibi malzemeler kullanılır.

Lüle ve yayıcı, termodinamikte sürekli akışlı açık sistemler olarak incelenen, kullanılan akışkanın basıncını ve hızını değiştirmekte kullanılan sistemlerdir. Lüle — akışın hızını artırarak basıncını düşüren bir mekanizmadır. Yayıcı — akışın basıncını artırarak hızını düşüren bir mekanizmadır.

Klapeli çekvalf, sıvı veya gaz gibi akışkanların yalnızca bir yönde hareket etmesine izin veren ve geri akışı engelleyen bir valf türüdür. İşe yararları: - Ekipmanların korunması: Sistemlerdeki pompa ve diğer bağlantılı ekipmanların zarar görmesini önler. - Verimliliğin artırılması: Akışkanın doğru yönde hareket etmesini sağlayarak sistemin genel verimliliğini yükseltir. - Basınç dalgalanmalarının kontrolü: Ani basınç değişimlerine karşı sistemi koruyarak arızaların önüne geçer. - Sağlık ve hijyen: Kirli suyun temiz su kaynaklarına karışmasını önleyerek sağlık açısından risk teşkil eden durumları engeller.

Branşmanlar, tesisat sistemlerinde ana borudan ayrılan ve akışkanın farklı yönlere dağıtılmasını sağlayan bağlantı elemanlarıdır. Çalışma prensibi şu şekilde özetlenebilir: 1. T veya Y şeklinde tasarım: Branşmanlar, ana borunun yanında ek çıkışlar oluşturarak, farklı noktalara akışkan taşır. 2. Basınç ve akış hızı: Doğru boyut, malzeme ve tasarım seçimi, akışkanın kesintisiz ve istenilen hızda dağıtılmasını sağlar. 3. Kullanım alanları: Evsel su tesisatında musluklara ve cihazlara su sağlar, ısıtma sistemlerinde ise sıcak suyu radyatörlere taşır. Endüstriyel uygulamalarda ise kimyasal maddelerin veya akışkanların farklı bölgelere taşınmasında kullanılır.

9. sınıf fizik ders kitabı sayfa 140'ta akışkanlar ve basınç konuları işlenmektedir. Bu sayfada ayrıca aşağıdaki içerikler de yer alabilir: Alıştırma soruları: Basınç bağlamında günlük hayattan örnekler ve bunların değerlendirilmesi. Cevaplar: Mega Yayınları'na ait fizik ders kitabında sayfa 140'taki soruların çözümleri.

Hidrolik pompa ve akışkan uyumu, hidrolik sistemlerin verimli çalışması için kritik öneme sahiptir. Hidrolik pompa, mekanik enerjiyi hidrolik akışkanın hareketi yoluyla hidrolik enerjiye dönüştüren bir cihazdır. Hidrolik akışkanların pompayla uyumlu olması için belirli özelliklere sahip olması gerekir: - Viskozite: Akışkanın akmaya karşı direncini ifade eder ve istenilen nitelikte olmalıdır. - Film dayanıklılığı: Yeterli miktarda olmalı ve pompa içinde meydana gelebilecek pas ve oksitlenmeyi önlemelidir. - Soğutma: Sistem için ve pompa için gerekli soğutmayı sağlayabilmelidir. - Güç iletimi: Güç iletebilecek özellikte olmalı ve uzun süre özelliklerini kaybetmeden kararlılığını koruyabilmelidir.

Sıvılarda basınç ve akışkanlar konusu aynı değildir, ancak birbirleriyle ilişkilidir. Sıvılarda basınç, sıvıların ağırlıklarından dolayı bulundukları kabın yüzeyine ve içinde bulunan cisimlere uyguladıkları dik kuvvet olarak tanımlanır. Akışkanlar ise, sıvılar ve gazlar olarak iki ana kategoriye ayrılan maddelerdir.

Kuyruklu dirsek, boru hatlarında akışkan olan gazın veya diğer maddelerin aktarımında yön değiştirmek için kullanılan bir fittings türüdür. Bu dirsek, boru hattının sağa, sola, aşağı veya yukarı taşınmasını 90 derecelik bir açıyla sağlar.

Evet, gazlar akışkandır. Bu durum, gazların titreşim, öteleme ve dönme hareketi yapabilmelerinden kaynaklanır.

Soğutucu akışkanlar için çözüm önerileri şunlardır: 1. Doğru akışkanın seçimi: Soğutma sisteminin enerji verimliliği, çevresel etkisi ve güvenliği için uygun soğutucu akışkanın seçilmesi önemlidir. 2. Sistem tasarımı: Kullanılacak soğutucu akışkan ile uyumlu bir sistem tasarımı yapılmalıdır. 3. Montaj ve testler: Montaj sırasında akışkan sızıntısına karşı testler yapılmalıdır. 4. Yasal düzenlemelere uyum: Soğutucu akışkanların ithalatı ve piyasaya arzı, çevresel sürdürülebilirlik hedefleri doğrultusunda düzenlenen yönetmeliklere uygun olmalıdır. 5. Alternatif soğutucular: Zararlı akışkanların kullanımı kısıtlandığından, çevre dostu ve düşük küresel ısınma potansiyeline sahip doğal soğutucu akışkanlar tercih edilebilir.

Eşanjör, iki farklı sıcaklıktaki akışkanın bulunduğu hatlara bağlanır.

Çift yönlü çekvalf, akışkanların tek yönlü olarak geçmesine izin veren ve aksi istikamette geri dönüşü engelleyen bir mekanik tesisat elemanıdır. İşe yarar yönleri: - Ekipmanların zarar görmesini önler: Sıvı veya gazın ters yönde akmasını engelleyerek pompalar ve diğer bağlantılı ekipmanların ömrünü uzatır. - Enerji tasarrufu sağlar: Pompa durduğunda suyun geri kaçmasını engelleyerek yeniden pompalama ihtiyacını azaltır. - Basınç dalgalanmalarını kontrol eder: Sistemdeki basınç dalgalanmalarını kontrol altına alarak ani arızaların önüne geçer.