Bağımlılık

Sigara kullanımı, çeşitli sinir sistemi hastalıklarına yol açabilir veya bu hastalıkların semptomlarını şiddetlendirebilir. Bunlardan bazıları: Depresyon ve anksiyete bozuklukları. Şizofreni. İnme ve beyin kanaması. Hafıza kaybı ve bilişsel işlevlerde düşüş. Ayrıca, nikotin yoksunluğu durumunda sinirlilik, huzursuzluk ve depresyon gibi belirtiler görülebilir.

Måneskin'in "Off My Face" şarkısı, toksik ve bağımlılık yaratan bir ilişkiyi anlatıyor. Şarkının bazı temaları: Aşk ve bağımlılık: Şarkı, aşkın hem yükseltici hem de yıkıcı etkilerini işliyor. İç çatışma: Anlatıcı, bu ilişkinin kendisine zarar verdiğini bilmesine rağmen sevgilisine karşı koyamıyor. Kontrolsüz yaşam tarzı: Uyuşturucu ve acıya olan bağımlılık metaforu kullanılıyor. Şarkı sözleri, anlatıcının sevgilisini kafasında bir canavar olarak algıladığını ve bu ilişkinin onu duygusal bir kaosa sürüklediğini ifade ediyor. "Off My Face", 2023 yılında "RUSH! (ARE U COMING?)" albümünde yer aldı.

Bir Milyon Küçük Parça, madde ve alkol bağımlılığı nedeniyle zor bir dönemden geçen James'in rehabilitasyon sürecinde yaşadığı deneyimleri anlatır. Kitap ve filmde, James'in detoks ve geri çekilme süreçleri, kimyasal maddelere olan bağımlılığı ve bu bağımlılıklarla mücadelesi işlenir. Eser, bağımlıların duygularını anlamayı sağlar ve genç bir erkeğin iradesi ile madde bağımlılığı arasındaki mücadeleyi konu alır.

Sigara bağımlılığının kaç sigarada başladığı kesin olarak belirlenemez, çünkü bu durum kişiden kişiye değişebilir. Ancak, günde üç sigaradan fazla sigara içenlerin %94'ünün uzun dönemde bağımlı oldukları saptanmıştır. Sigara bağımlılığının gelişmesinde önemli faktörler arasında başlama yaşı, çevresel etkiler (örneğin, ailede veya yakın çevrede sigara içenlerin bulunması) ve psikolojik durum (örneğin, hafif şiddette depresyon) yer alır. Sigara bağımlılığından kurtulmak için uzman desteği almak önemlidir.

Alkol bağımlılığı için kullanılan tanı kodu F10.20'dir ve bu kod, "alkol bağımlılığı, karmaşık olmayan" anlamına gelir. Madde bağımlılığı için kullanılan tanı kodları ise, kullanılan maddeye göre değişiklik gösterir. Örneğin, alkol kullanım bozukluğu için DSM-5 ve ICD-11 sistemlerinde genel olarak benzer tanı kriterleri kullanılır. Daha spesifik madde türleri için kullanılan bazı tanı kodları: F10.10: Alkol kötüye kullanımı, karmaşık olmayan. F10.21: Geri çekilme ile alkol bağımlılığı. F10.29: Diğer alkol kaynaklı bozukluklarla alkol bağımlılığı. Tanı kodları, hastalığın türüne ve semptomlarına göre değişiklik gösterebilir. Kesin tanı ve uygun kod için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Zararlı alışkanlıklara başlamamak için şu adımlar atılabilir: Arkadaş çevresini iyi seçmek ve sorunlu arkadaşlıklardan uzak durmak. Bilgilenmek ve okumak, zararlı alışkanlıkların zararlarını öğrenmek. Spor ve egzersiz yapmak, bedeni zararlı alışkanlıklardan korumak. Dürüstlüğü benimsemek ve yalan söylemekten kaçınmak. İnterneti verimli kullanmak, ders çalışmak, müzik dinlemek ve yakınlarla iletişim kurmak. Kötü alışkanlıkların yoğun olarak bulunduğu ortamlardan uzak durmak. Taklit ve özendiricilikten kaçınmak. Aile, okul ve toplumla sorunları paylaşmak, gerektiğinde yardım istemek. Ayrıca, Yeşilay gibi zararlı alışkanlıklarla mücadele eden sivil toplum kuruluşlarından destek alınabilir.

Stimulant (uyarıcı) konusu, nöral aktiviteyi uyararak vücut fonksiyonlarını hızlandıran ve enerji ile ruh halinde değişikliklere yol açan ilaç sınıfını ifade eder. Stimulantların bazı türleri: Kafein. Nikotin. Amfetaminler ve metamfetamin. Kokain. Ecstasy. Stimulantların kullanım alanları: Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (ADHD). Majör depresyon. Narkolepsi. Stimulantların kullanımı, bağımlılık ve sağlık sorunlarına yol açabileceğinden dikkatli olunmalıdır.

Resim yarışmalarında bağımlılık, genellikle teknoloji bağımlılığı, uyuşturucu, sigara, alkol ve kumar gibi zararlı alışkanlıkların olumsuz etkilerini konu alan eserler için kullanılır. Örneğin, "Teknoloji Çözümü, Bağımlılık Sorunu Üretir" adlı resim yarışması, teknolojinin doğru kullanımını ve bağımlılığın zararlarını anlatmayı amaçlar. Ayrıca, Milli Eğitim Bakanlığı ile Yeşilay'ın düzenlediği Sağlıklı Nesil Sağlıklı Gelecek yarışması da bağımlılık konularını işler; ancak bu yarışmada edebi ve görsel eserler değerlendirilir.

Teknoloji bağımlılığı ile ilgili kompozisyon yazarken aşağıdaki unsurlar ele alınabilir: Giriş Bölümü: Teknolojinin günlük hayattaki yeri ve önemi belirtilebilir. Gelişme Bölümü: Teknoloji Bağımlılığının Tanımı: Teknoloji bağımlılığının ne olduğu ve nasıl ortaya çıktığı açıklanabilir. Nedenleri: Sosyal medyanın ve dijital oyunların bağımlılık yapıcı özellikleri, kolay erişilebilirlik ve pandemi gibi faktörler ele alınabilir. Etkileri: Fiziksel Sağlık: Göz yorgunluğu, baş ağrısı ve uyku bozuklukları gibi etkiler sıralanabilir. Sosyal İlişkiler: Gerçek dünya etkileşimlerinden uzaklaşma ve sosyal izolasyonun sonuçları tartışılabilir. Sonuç Bölümü: Mücadele Yöntemleri: Teknoloji kullanım sürelerini sınırlama, alternatif etkinliklere yönelme ve bilinçli teknoloji kullanımı önerilebilir. Toplumsal Farkındalık: Bağımlılıkla mücadelede toplumsal farkındalığın önemi vurgulanabilir. Örnek kompozisyonlar ve başlıklar için kompozisyonhikaye.com ve turkceedebiyat.com siteleri ziyaret edilebilir.

Tütün ve sigara arasındaki bazı farklar: İşlenme: Tütün, sigara yapımında kullanılan işlenmemiş bitkidir. Tütün Miktarı: Sigaralarda 1 gram tütün kullanılırken, diğer tütün mamullerinde 10 grama kadar tütün kullanılabilir. Katkı Maddeleri: Sigaralar, tütüne ek olarak birçok kimyasal ve zehirli madde içerir. Filtre: Sigaralarda filtre bulunurken, diğer tütün mamullerinde filtre yoktur. Bağımlılık: Diğer tütün mamulleri, sigaraya göre daha az bağımlılık yapıcıdır. Fiyat: Genellikle sarma sigara içmek, normal sigaraya göre daha ucuzdur.

Teknoloji bağımlılığı haberlerinin artmasının birkaç nedeni vardır: Pandemi etkisi. Dijital teknolojilerin yaygınlaşması. Bağımlılığın küçük yaşlara düşmesi. Teknoloji bağımlılığı, fiziksel, psikolojik ve sosyal sorunlara yol açabilen bir durumdur. Bağımlılıkla ilgili belirtiler fark edildiğinde uzman desteği alınması önerilir.

Madde bağımlılığı, beyindeki kimyasal dengeyi bozarak ve ödül sistemini aşırı uyararak davranış bozukluklarına yol açar. Bu durum, aşağıdaki şekillerde kendini gösterir: Kişilik değişiklikleri: Empati eksikliği ve başkalarına karşı duyarsızlık gibi kişilik özelliklerinde ani değişiklikler görülebilir. Karar verme bozuklukları: Beynin ön bölgesindeki hasar, bireyin kötü kararlar almasına ve uzun vadeli sonuçları göz ardı etmesine neden olabilir. Duygusal düzenleme sorunları: Madde kullanımı, beyindeki duygusal düzenlemeyi bozarak depresyon, kaygı, öfke ve diğer duygusal dalgalanmalara yol açabilir. İçsel kontrol kaybı: Dürtü kontrol merkezinin bozulması, kişinin isteklerine karşı daha az direnç göstermesine neden olabilir. Ayrıca, madde bağımlılığı sırasında beynin yapısal bütünlüğü de bozulabilir, bu da bellekte bozulmalar ve öğrenme güçlükleri yaratabilir. Madde bağımlılığının yol açtığı davranış bozuklukları, fiziksel sağlık sorunları, ruh halindeki değişiklikler ve sosyal ilişkilerde mesafe koyma gibi belirtilerle de kendini gösterebilir.

"Addicted to clothes" ifadesi, giyim alışverişine bağımlılık anlamına gelir. Bu durumda, "addicted to clothes nasıl kullanılır?" ifadesi, muhtemelen bu bağımlılıktan kurtulmak için stratejiler sormak anlamına gelir. Giyim alışverişine bağımlılığı aşmak için bazı öneriler: Profesyonel yardım almak: Bir terapist veya bağımlılık uzmanı, altta yatan nedenleri belirleyip sağlıklı başa çıkma mekanizmaları geliştirmede yardımcı olabilir. Bütçe oluşturmak: Giyim harcamalarını kontrol altına almak için aylık bir bütçe belirlenmeli ve bu bütçeye sadık kalınmalıdır. Dolabı düzenlemek: Giyilmeyen veya ihtiyaç duyulmayan kıyafetler atılarak, yeni kıyafet alma isteği azaltılabilir. Alternatif hobiler edinmek: Okuma, egzersiz, resim yapma gibi aktivitelerle zihni meşgul etmek, alışveriş isteğini azaltabilir. Farkındalık ve minnettarlık: Derin nefes alma ve meditasyon gibi tekniklerle alışveriş dürtüleri kontrol altına alınabilir.

Bağlanma stilleri ile sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişki, yapılan araştırmalara göre şu şekilde özetlenebilir: Güvenli bağlanma. Güvensiz bağlanma. Kaçınan bağlanma. Bu konuda yapılan araştırmalar devam etmekte olup, sonuçlar farklı örneklemler ve yöntemlerle değişebilir.

Yeşilay Danışmanlık Merkezleri'nde (YEDAM) çalışan sosyal hizmet uzmanları, bağımlı bireyler ve ailelerine şu hizmetleri sunar: Bireysel ve aile görüşmeleri: Danışanların sosyal uyum ve yaşam becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Sosyal etkinlikler: Kişisel gelişimlerine katkı sağlamak amacıyla düzenlenir. Kurumlarla iş birliği: Danışanların ihtiyaçlarına yönelik yönlendirmeler yapılır. Sosyal risk değerlendirmesi: Danışanların sosyal risk ve ihtiyaçları ölçülür, buna göre müdahale planları oluşturulur. Sosyal rehabilitasyon: Danışanlar, sosyal destek sistemleri içinde kalmaya yönlendirilir. Barınma, istihdam ve sağlık güvencesi desteği: Bu konularda rehberlik sağlanır. Sosyal hizmet uzmanları, bu süreçte kurumsal iş birlikleri geliştirir ve belirli aralıklarla danışanların sosyal riskleri üzerine değerlendirmeler yapar.

Bağımlılıkta karar verme evresi, kişinin kullandığı alkol veya maddeyi bırakmak istediği, ancak henüz eyleme geçmediği aşamadır. Bu evre, "hazırlık dönemi" olarak da adlandırılır. Karar verme evresinin ne kadar süreceği, kişinin maddeyi kullanma süresi, kullandığı maddenin türü ve kullanım şekli gibi birçok faktöre bağlıdır. Bu evrede, profesyonel destek almak, kişinin değişim sürecinde önemli bir rol oynar.

Kadınlarda görüntülü konuşma bağımlılığının neden olduğuna dair doğrudan bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, ekran bağımlılığının genel nedenleri arasında şunlar yer alır: Dopamin salgılanması. Belirsizlikten kaçış. Sosyal onay ve bağlılık ihtiyacı. Ekran bağımlılığı, sosyal, mesleki, akademik ve ailevi sorumlulukların aksamasına, gerçek dünya ile olan bağın zayıflamasına ve yaşam kalitesinin düşmesine neden olabilir. Ekran bağımlılığı belirtileri gözlemleniyorsa, bir uzmandan destek almak faydalı olabilir.

Abrahamson sigara bırakma yönteminin kalıcılığı, bireyin metodun önerilerine uymasına ve çevresel faktörlere bağlıdır. Abrahamson metodunu uygulayanlar, yüzde 80 oranında başarı elde ettiklerini belirtmektedir. Metodun tek seansta sigarayı bırakma sağladığı ve sonrasında bir yıl boyunca destek sunulduğu ifade edilmektedir. Abrahamson sigara bırakma yönteminin kalıcılığı konusunda kesin bir bilgi vermek için bireysel sonuçların değerlendirilmesi önerilir.

Bağımsız Yaşam Derneği (BAYDER), madde bağımlılığı ile mücadele eden bir sivil toplum kuruluşudur. Derneğin bazı faaliyetleri: Tedavi ve danışmanlık hizmetleri: Yaklaşık 2.300 madde bağımlısı gence ve ailesine milli ve manevi değerlerle uyumlu ücretsiz tedavi, yenilenme merkezi, eğitim, danışmanlık ve terapi hizmetleri sunmuştur. Misafirhane hizmeti: 850 gence ücretsiz misafirhane ve ilaçsız yenilenme merkezi hizmeti vermiştir. Eski bağımlıların katılımı: Personeli genellikle, daha önce derneğe danışan olarak gelmiş ve ayık kalma becerisi kazanmış eski bağımlılardan oluşur. Eğitim programları: Psikoeğitimler, değerler eğitimi ve 12 basamak çalışmaları gibi programlar uygular. Toplumsal farkındalık: Küresel çapta toplumsal farkındalık projeleri yürütür, eğitim seminerleri ve dijital kampanyalar düzenler.

Kısmi bağımlılar öğretmen olabilir, ancak bu durum, öğretmenlik için gerekli olan genel kültür, özel alan eğitimi ve öğretmenlik meslek bilgisi gibi niteliklere sahip olmalarına bağlıdır. Öğretmen olarak istihdam edileceklerde aranan genel nitelikler arasında, en az lisans düzeyinde yükseköğretim programlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışı yükseköğretim programlarından mezun olmak yer alır. Ayrıca, öğretmenlik mesleği yeterlikleri çerçevesinde belirlenen teorik ve uygulamalı derslerden oluşan hazırlık eğitimini başarıyla tamamlamak gereklidir.