AyırmaYöntemleri

Kristalizasyon ve basit damıtma farklı ayırma yöntemleridir ve farklı prensiplere dayanır. Kristalizasyon, bir çözeltiden katı maddelerin saflaştırılması için kullanılır. Basit damıtma ise sıvı karışımları ayırmak için kullanılır.

7. sınıf fen bilimleri ders kitabının 131. sayfasında yer alan içerikler, kullanılan ders kitabı yayınevine göre değişiklik gösterebilir. Ferman Yayıncılık." MEB Yayınları. Ayrıca, "7. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 131 Cevapları Yıldırım Yayınları" başlıklı bir YouTube videosu da mevcuttur. Daha fazla bilgi için ilgili ders kitabı yayınevinin resmi kaynaklarına başvurulması önerilir.

Kısmi fraksiyon yöntemi, genellikle karışım ayırma yöntemleri kapsamında kullanılan bir tekniktir. Damıtma sürecinde, karışımın ayrı ayrı bileşenleri artan kaynama noktalarına göre buharlaşmaya başlar ve bu buharlar bir soğutucuda yoğunlaştırılarak ayrılır.

Alüminyum ve çelik mataraları ayırt etmek için şu özelliklere dikkat edilebilir: Ağırlık: Paslanmaz çelik mataralar, alüminyum olanlara göre daha ağırdır. Isı Kontrolü: Çelik mataralar, ısıyı dış bölüme iletebilir. Malzeme Kaplaması: Alüminyum mataraların iç kısmında, alüminyumun içecekle temasını engellemek için plastik kaplama kullanılır. Dayanıklılık: Alüminyum mataralar, darbelere ve çizilmelere karşı dayanıklı değildir. Her iki matara türünü de seçerken, bulaşık makinesinde yıkanabilir olmasına dikkat etmek önemlidir.

Özütlemenin hem fiziksel hem de kimyasal özellikleri vardır: Fiziksel Özellikler: 1. Çözünürlük Farkı: Özütleme, maddelerin çözünürlük farkından yararlanılan bir ayırma yöntemidir. 2. Adsorpsiyon: Sıvı veya katı örneklerdeki analitlerin, katı bir arayüzey üzerine iyonlar veya moleküller arası çekim kuvvetleri etkisiyle tutunmaları esasına dayanır. 3. Sıcaklık ve Yüzey Alanı: Düşük sıcaklıklar ve büyük yüzey alanları adsorpsiyonu artırır. Kimyasal Özellikler: 1. Dağılma Katsayısı: Sulu fazdan organik faza geçen madde miktarının büyüklüğünü belirler. 2. pH Ayarı: Özütlenecek türlerin moleküler veya şelat haline dönüştürülmesi için pH ayarlaması yapılır. 3. Kimyasal Tepkimeler: Özütleme sırasında bazen kimyasal tepkimeler de gerçekleşir, örneğin kemisorpsiyonda moleküller yüzeydeki reaktif bölgelere bağlanarak yapısal özelliklerini kaybedebilirler.

Kil ve kum karışımı, eleme yöntemi kullanılarak ayrılabilir. İşlem şu şekilde gerçekleştirilir: 1. Karışım bir eleğe dökülür. 2. Küçük parçacıklar elekten geçerken, büyük parçacıklar üstte kalır ve kum ayrılmış olur.

Gümüş ve pirinç arasındaki ayrım şu yöntemlerle yapılabilir: 1. Renk ve Parlaklık: Gümüş, saf sarı pirinçten daha parlak ve daha sarı bir renge sahiptir. 2. Mıknatıs Testi: Gümüş manyetik değildir, bu nedenle bir mıknatısa tepki verirse, metalin pirinç olduğu düşünülebilir. 3. Asit Testi: Konsantre asit uygulaması pirinçte kabarcıklar veya renk değişikliği yaratırken, gümüşte hiçbir şey değişmez. 4. Yoğunluk: Gümüş, pirinçten daha yoğundur, bu nedenle daha ağır hissedilir. 5. İşaretler: Pirinçte bazen "pirinç" kelimesi veya pas gibi işaretler bulunabilir.

Karışımları ayırmak önemlidir çünkü bu işlem: 1. Temiz ve saf maddeler elde etmeyi sağlar. 2. Maddelerin özelliklerini incelemeye yardımcı olur. 3. Yeni maddeler üretmeyi mümkün kılar.

Amerikan mutfağı ve salonu ayırmak için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: Seperatör veya paravan: Cam, ahşap veya metal gibi farklı malzemelerden üretilen seperatörler, alanları birbirinden ayırmak için kullanılabilir. Raf sistemleri: Açık raflar, hem depolama alanı sunar hem de görsel bir ayrım sağlar. Büyük koltuklar ve kanepeler: Oturma alanında yer alan büyük bir kanepe, mutfakla arasında net bir sınır oluşturabilir. Yemek masası pozisyonu: Yemek masasını, mutfakla oturma alanı arasında bir geçiş bölgesi olarak konumlandırmak, iki alanı birbirinden ayırt edebilir. Televizyon ve medya ünitesi: TV’yi mutfaktan zıt bir duvara yerleştirmek, oturma alanını belirginleştirebilir. Dekoratif elemanlar: Kitap rafları, sanat eserleri veya büyük bitkiler gibi dekoratif elemanlar, mutfak ve oturma alanı arasında bir sınır oluşturabilir. Zemin farklılıkları: Farklı renk ve doku kombinasyonlarıyla zemini iki alanda farklılaştırmak, ayırma yöntemi olarak kullanılabilir. Amerikan mutfağı kapatmadan önce bir mimardan fikir almak, maliyetli ve zahmetli olabilecek bu işlemin sorunsuz tamamlanmasına yardımcı olabilir.

Ayırma yöntemleri hem fiziksel hem de kimyasal olabilir. Fiziksel ayırma yöntemleri arasında: Mıknatısla ayırma: Demir, nikel ve kobalt gibi metaller mıknatıs tarafından çekilerek karışımlardan ayrılabilir. Dekantasyon ve filtreleme: Katı parçacıklar veya çökelti içermeyen berrak bir çözelti elde etmek için kullanılır. Kaynama noktası farkı ile ayırma: Homojen karışımlardan en az biri sıvı olduğunda ve kaynama noktaları farklı ise bu farklılıktan yararlanılarak ayrılabilir. Kimyasal ayırma yöntemleri arasında ise: Gravimetrik ayırma: Bir elementin diğerlerinden ayrılmasını sağlamak için elementin kütle farklarını kullanır. Elektrokimyasal ayırma: Elektrotlar üzerindeki reaksiyonlara dayanarak elementlerin ayrılmasını sağlar. Spektroskopik ayırma: Elementlerin spektral özelliklerini kullanarak ayırmayı sağlar.

Yoğunluk farkı ile ayırma yöntemi, katı-katı ve sıvı-sıvı heterojen karışımların ayrıştırılmasında kullanılır. Bu yöntem özellikle aşağıdaki durumlarda etkilidir: - Zeytinyağı-su karışımı: Ayırma hunisi kullanılarak yoğunluk farkından yararlanılır. - Kum ve talaş karışımı: Talaş suda yüzerken, kum suda batar ve bu şekilde ayrılırlar.

Gümüş ve paslanmaz çelik arasındaki ayrım, çeşitli özelliklerle yapılabilir: 1. Korozyon Direnci: Paslanmaz çelik, krom içeriği sayesinde mükemmel korozyon direncine sahiptir. 2. Görünüm ve Parlaklık: Paslanmaz çelik, yüksek parlaklıkta soğuk, gümüş grisi bir renge sahiptir ve bu parlaklık zamanla tutarlı kalır. 3. İşlenebilirlik: Paslanmaz çelik, işlenmesi ve kaynak yapılması daha kolay olmasına rağmen, genellikle gümüş çelikten daha az dövülebilirdir. 4. Maliyet: Paslanmaz çelik, daha ucuz hammadde kullanımı ve seri üretimi nedeniyle genellikle daha ekonomiktir. 5. Manyetik Özellik: Paslanmaz çelik manyetik değildir, oysa gümüş manyetik özelliklere sahiptir.

Karışımları ayırmak için çeşitli testler ve yöntemler kullanılır: 1. Filtrasyon: Katı maddelerin sıvılardan ayrılması için kullanılır. 2. Damıtma: Sıvı karışımlardaki bileşenlerin kaynama noktalarına dayanarak ayrılması işlemidir. 3. Süzme: Sıvı ve katı karışımlarının ayrılması için basit bir yöntemdir. 4. Kristalizasyon: Sıvıdan katı bir bileşenin ayrılması için kullanılır. 5. Ayırma Hunisi: Yoğunlukları farklı sıvıların ayrıştırılmasında kullanılır. Bu yöntemler, karışımın türüne ve bileşenlerin fiziksel ve kimyasal özelliklerine bağlı olarak seçilir.

Ayırma yöntemi ile ayrılan karışımlara bazı örnekler şunlardır: Sıvı-sıvı karışımlar: Etil alkol-su, su-ham petrol karışımları ayrımsal damıtma ile ayrılır. Katı-sıvı karışımlar: Deniz suyu, süt, şeker, pestil, salça, reçel, marmelat karışımları buharlaştırma ile ayrılır. Yoğunlukları farklı karışımlar: Su-yağ, su-benzin karışımları ayırma hunisi ile ayrılır. Tanecik boyutları farklı karışımlar: Kum-çakıl, un-kepek karışımları eleme ile ayrılır. Erime noktaları farklı karışımlar: Kalay-çinko, altın-bakır karışımları erime noktası farkı ile ayrılır. Çözünürlükleri farklı karışımlar: Demir tozu-tuz karışımı, su içerisine atıldığında tuz çözünürken demir tozu çözünmez. Ayrıca, mıknatıs, elektriklenme ve yüzdürme (flotasyon) yöntemleri de karışımları ayırmak için kullanılan ayırma yöntemlerindendir.

İnşaatta kullanılan başlıca ayırma yöntemleri şunlardır: 1. Duvar Ayırma: Yapı elemanlarını birbirinden ayırmak için duvarlar kullanılır. 2. Zemin Ayırma: Farklı zemin tiplerini ayırmak veya stabilize etmek için zemin perde duvarları veya kazık sistemleri kullanılır. 3. Döşeme Ayırma: Katlar arasında veya farklı kullanım alanlarında yük aktarımını sağlamak için döşeme ayırmaları yapılır. 4. Çatı Ayırma: Çatıları farklı bölümlere veya yapı elemanlarına ayırmak için kullanılır. 5. Eleme: İnşaatlarda kumun çakıldan ayrılması gibi farklı büyüklükteki katı taneciklerin ayrılması için eleme yöntemi kullanılır. 6. Süzme: Sıvı fazdan katı fazın ayrılması için uygulanır.

Karışımları ayırmak için çeşitli yöntemler kullanılır: 1. Eleme: Değişik iriliğe sahip katı maddeleri ayırmak için kullanılır. 2. Süzme: Kalın tanecikleri olan sıvı maddeleri ayırmak için kullanılır. 3. Yüzdürme: Birbirine karışmış tanecikleri ayrıştırmak için kullanılır. 4. Damıtma: Birbirine karışmış sıvıları ayırmak için kullanılır. 5. Mıknatısla Ayırma: Mıknatısın çektiği maddeleri karışımdan ayırmak için kullanılır. 6. Buharlaşma: Herhangi bir sıvı madde ile karışmış maddeyi ayrıştırmak için kullanılır. 7. Dinlendirme: Bir sıvı içerisinde dağılmış katı taneciklerin dibe çökmesi için kullanılır.

Şeker ve su karışımı, buharlaştırma yöntemiyle ayrılır. Bu yöntemde, şekerli su karışımı ısıtılır ve içerisindeki su buharlaşmaya başlar.

Ayırma hunisi ile ayırma yöntemi şu şekilde yapılır: 1. Karışımın hazırlanması: Ayırma hunisine, içinde yoğunluk farkı olan sıvı-sıvı heterojen karışım konur. 2. Bekletme: Karışım bekletilerek fazların ayrılması sağlanır. 3. Ayırma: Ayırma hunisinin musluğu açılarak büyük yoğunluğa sahip sıvı alttaki erlene aktarılır. Örnekler: Zeytinyağı-su, mazot-su, benzin-su, CCl4-su karışımları ayırma hunisi yardımıyla ayrıştırılabilir. Notlar: Su-alkol karışımları ayrıştırılamaz çünkü alkol suda çözündüğü için karışım homojen hale gelir. Ayırma hunisinin büyüklüğü, toplam hacmin iki katı kadar olmalıdır.

Kum ve saman karışımı, eleme yöntemi ile ayrılır. Bu yöntemde, karışımı bir eleğe koyarak büyük parçacıklar olan samanı diğer maddelerden ayırmak mümkündür.

Mıknatısla ayırma yöntemi, mıknatıs özelliği gösteren maddelerin, mıknatıs tarafından çekilerek diğer maddelerden ayrılması prensibine dayanır. Bu yöntem, özellikle demir, kobalt ve nikel gibi ferromanyetik maddelerin karışımlardan ayrıştırılmasında kullanılır. Örnek uygulamalar: - Kum içerisindeki demir tozlarının mıknatısla ayrılması. - Kağıt geri dönüşümünde, kağıt hamuruna karışan metallerin mıknatıs yardımıyla ayrılması.