Atasözleri

"Başkasının yerine kendini koymak" ifadesi bir atasözü değildir. Ancak, bu kavramla ilgili bazı atasözleri şunlardır: "Kendine yapılmasını istemediğini sen de başkasına yapma" (Konfüçüs). "Kişi kendisi için istediğini başkası için de istemedikçe gerçek manada iman etmiş olmaz" (Hz. Muhammed). "İğneyi kendine, çuvaldızı başkasına batır" (Atasözü). Bu sözler, kendini başkasının yerine koymanın önemini ve bu eylemin ahlaki bir davranış olduğunu vurgular. Kendini başkasının yerine koymak, empati kurmak anlamına gelir; karşı tarafı anlamaya çalışmak için onun duygularını ve düşüncelerini hayal etmektir.

"Adam ol desem adam olmazsın" ifadesi, "Adam adam denmekle adam olmaz" atasözüyle bağlantılı olabilir. Ancak, "adam ol desem adam olmazsın" ifadesinin tam olarak ne anlama geldiği hakkında bilgi bulunamadı.

"Can çıkmayınca huy çıkmaz" atasözü, insanların kötü alışkanlıklarının veya karakter özelliklerinin kolay kolay değişmeyeceğini ifade eder.

"Bir işi yaparken karşılaşılacak güçlükleri önceden kabul etmek gerekir" anlamına gelen atasözü, "Hamama giren terler" şeklindedir. Bu atasözü, bir işe girişen kişinin o işin zorluklarını da göz önüne alarak o işe girişmesi gerektiğini ifade eder.

Söz vermek ile ilgili bazı özlü sözler: "Söz vermek, borçlanmak demektir" (Hz. Muhammed). "Söz verdiğinizde, onu yerine getiriniz" (Kur'an-ı Kerim). "İnsanın adam olduğu, verdiği sözü tutmasına bağlıdır" (Abdullah Bek). "En anlamlı yemin, söz vermektir; en büyük intikam affetmektir; en adi söz, hiç sevmedim demek; ve en güzel cevap, gülüp geçmektir" (Victor Hugo). "Sözünün eri olmayan, mertlikten söz edebilir mi?" (Sherwood Anderson). "Sözünü tutmuyosan, acizliğini ortaya koymuş ve herkese rezil rüsva olmuş olursun ve hiçbir zamanda karşındaki insandan sözünü yerine getirmesini bekleyemezsin" (Mehmet Akif Akın). "Söz vermek, ilişkilere tohum ekmektir". "Söz, bir köprü gibidir; güven inşa eder". "Verdiğin söz, yaşadığın hayatın teminatıdır". "Söz, bir dostluğun temeli olur".

"Kiminin ekmeği bayat, kiminin pırlantası ufak" sözü, Necip Fazıl Kısakürek'e atfedilmektedir. Ayrıca, bu sözün farklı versiyonları da bulunmaktadır: Yücel Doğan'ın yorumuna göre, bu söz hayatın adaletsizliğini ve insanların farklı ihtiyaçlarını, beklentilerini ve şikayetlerini anlatır. Ali Uzel'in "Dert" adlı şiirinde de bu ifade yer alır ve burada toplumsal sorunlara gönderme yapılır.

"Pireyi deve yapmak" deyimi, küçük bir durumu, olayı veya sorunu olduğundan çok daha büyük, önemli veya ciddi göstermek anlamına gelir. Bu deyim, genellikle bir kişinin veya durumun abartılı şekilde büyütülmesi, önemsiz bir meselenin aşırı dramatize edilmesi durumunda kullanılır. Örnek cümleler: "Sınavda birkaç hata yaptın diye bu kadar üzülme, pireyi deve yapıyorsun." "Arkadaşının yaptığı küçük bir hatayı büyütüp durma, pireyi deve yapıyorsun." "Bu kadar küçük bir problemi bu kadar abartmak, gerçekten pireyi deve yapmak olur."

"Aslanın hikayesini çakaldan dinlemek" ifadesi, olayları farklı bir perspektiften değerlendirmek anlamına gelir. Bu ifade, aynı zamanda "Hikayeyi itten dinlersen, aslanı düşman bilirsin" şeklinde bir söz olarak da kullanılır. Ayrıca, "aslanın hikayesini çakaldan dinlemek" ifadesi, aşağıdaki hikayelere de işaret ediyor olabilir: Çakal ve Aslan Hikayesi. Çakal, Tilki ve Bufalo Hikayesi. Aslan, Çakal ve Eşek Hikayesi.

Kendi elinin emeğini yemek, kişinin çalışarak, alın teri dökerek kazandığı kazancı yemesi anlamına gelir. Bu ifade, İslam dininde önemli bir yere sahiptir. Dinimiz, el emeğine büyük önem vererek kişiyi işsizlik, tembellik ve başkasına muhtaç olmaktan kurtarmayı, nefsin gururunu kırmayı hedefler.

"Tilkinin dönüp dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkanıdır" atasözü, insanın alışkanlıklarına ve bağlı olduğu çevreye, işe eninde sonunda geri döneceğini ifade eder. Tilkilerin derisi genellikle kürk yapımında kullanıldığı için, tilki ne kadar yaşarsa yaşasın sonunda derisi kürkçüye gelir.

"Büyük lokma yemek kilo aldırır, büyük söz söylemek insanın kendine veya başkalarına zarar verir" bir atasözü değildir. Ancak, "büyük lokma ye, büyük söz söyleme" bir atasözüdür. Atasözünün tam hali şu şekildedir: "Büyük lokma ye (de, ama), büyük söz söyleme". Atasözünün anlamı ise şu şekilde açıklanabilir: İnsan, genellikle kendini ön plana çıkarmak ister ve bu durum böbürlenmesine yol açar. Yerip kınadığı bir kişinin başına gelenler, kendi başına da gelebilir ve bu durumda gülünç duruma düşebilir. Bu nedenle, ağızdan çıkacak söze dikkat etmek ve büyük söz söylemekten kaçınmak gerekir.

"Yalnız Kurt" dizisi, Türkiye'nin yakın tarihine ışık tutarak darbeleri, ihanetleri, cinayetleri, anarşi ve terör olaylarını ele almaktadır. Dizinin hikayesi, 1950'li yıllardan günümüze kadar olan süreci kapsamaktadır. Dizi, herhangi bir kitaptan uyarlama olmayıp, olayların kurgulanarak anlatılması beklenmektedir.

"Dost kara günde belli olur" atasözü hakkında bir düşünce yazısı şu şekilde yazılabilir: Giriş: Dostluğun önemi ve insanların zor zamanlarında gerçek dostlarını nasıl tanıdıkları hakkında genel bir giriş yapılabilir. Gelişme: Dostluk ve Gerçek Dostlar: Gerçek dostların, kişinin mutlu olduğu zamanlarda değil, zor anlarda ortaya çıktığı vurgulanabilir. Zor Zamanların Rolü: Zor zamanların, insanların gerçek karakterini ve sadakatini ortaya çıkardığı belirtilebilir. Örnekler: Atasözünün cümle içinde kullanımına örnek verilebilir. Sonuç: Özetle: "Dost kara günde belli olur" atasözünün, dost seçiminde dikkatli olunması gerektiğini ve zaman içinde arkadaşların gerçek niyetlerinin gözlemlenmesi gerektiğini hatırlattığı özetlenebilir. Kaynaklar: Atasözünün anlamı ve açıklaması için TDK'nın açıklamalı atasözleri sözlüğü kullanılabilir. Dostluğun evrenselliği ve önemi hakkında bilgi için kompozisyontv.com.tr sitesindeki "Dost Kara Günde Belli Olur Konulu Kompozisyon Örneği" incelenebilir.

"Bizi aldatan, bizden değildir" sözü, Hz. Muhammed'e (s.a.v.) atfedilen bir hadis olarak bilinmektedir. Bu hadis, Müslim'in "Îmân" ve "Fiten" bölümlerinde, Ebû Hüreyre'den rivayet edilerek şu şekilde aktarılmıştır: > "Bize silah çeken bizden değildir. Bize hile yapıp aldatan da bizden değildir" (Müslim, Îmân 164, Fiten 16).

Darbımesel, Arapça kökenli bir kelime olup "atasözü" anlamına gelir. Bir durumu temsil yoluyla anlatmak maksadıyla eskiden beri söylenegelmiş hikmetli ve meşhur söz veya atasözü olarak da tanımlanabilir.

"Güneş girmeyen eve doktor girer" atasözünün hikayesi, verem (tüberküloz) hastalığının yaygın olduğu dönemlerde ortaya çıkmıştır. Ayrıca, güneşin mikropları öldürdüğü ve vücudu güçlendirdiği, güneş almayan yerlerde ise hastalıkların daha çabuk yayıldığı bilinmektedir.

"Ata et, ite ot vermek" deyimi, uygunsuz iş yapmak, birbirini tamamlayan unsurları ters kullanmak, kişilere işlerine yaramayan şeyi vermek anlamlarına gelir. Örnek cümleler: "Ata et, ite ot verilen bir ülkede dirlik düzenlik mi olurmuş?". "Her şey yolundayken, ata et, ite ot vermeye gerek yok".

Yalancılarla ilgili bazı atasözleri: Yalancının mumu yatsıya kadar yanar. Yalancı kim? İşittiğini söyleyen. Yalancının evi yanmış, kimse inanmamış. Dünya tükenir, yalan tükenmez. Ardıcın közü olmaz, yalancının sözü olmaz. Ayrıca, "Yalan parayla değil ya", "Çok söz yalansız, çok para haramsız olmaz" gibi atasözleri de yalancılıkla ilişkilidir.

Adap ile ilgili bazı atasözleri: Edep ya hu. Edepli edebinden susar, edepsiz ben susturdum sanır. Edepten susan zarardan kurtulmaz ama değerden düşmez. Ayrıca, "Sofrada elini, mecliste dilini kısa tut" ve "Alimin yanında dilini, zenginin yanında keseni tut" gibi atasözleri de adapla ilgilidir.

"Deveyi boynuzundan tutmak" ifadesi, elindekiyle yetinmeyip daha fazlasını istemek anlamında kullanılan bir atasözüdür. Ayrıca, "deve boynuz ararken kulağından olmuş" atasözü de benzer bir anlamı ifade eder; elindekiyle yetinmeyerek hep daha fazlasını isteyen kişi, elinde olanı da kaybeder.