Atasözleri

Zazaca atasözlerinden bazıları şunlardır: "Wa ri bıdejo zer medeja" (Yüz acısın, karın ağrımasın). "Bir günlük aslan ol, bir yıllık tilki olma". "Korku, akrep gibidir". "Utanma olmasaydı şeytanlık kanatlanırdı". "Evrenin sahibi siyah ile beyazdır". "Arkadaşınla ye, gez ama onunla ortaklık yapma". "Kadın isterse; erkeğini vezir yapar, istemese rezil eder". "Kurt, sisli günü kollar". "Yük eşeğin yanına gitmez, eşek yükün yanına gider". "Sabah güneşinde faydalanmazsan akşam güneşinin faydası yoktur". Zazaca atasözleri için ayrıca şu kaynaklar kullanılabilir: tr.wikiquote.org; tr.wiktionary.org; quizlet.com.

"Her horoz kendi çöplüğünde öter" atasözü, horozların kendi çevrelerinde daha değerli olduklarını ve orada daha rahat ettiklerini ifade eder. Bu atasözü, aynı zamanda futbol takımlarının kendi saha ve seyircisi önünde daha başarılı sonuçlar elde etmelerini de anlatmak için kullanılır. Horozların neden çöplüğü sevdikleri hakkında ise bilgi bulunmamaktadır.

Mısır ile ilgili bazı deyimler: Mısır püskülü gibi. Mısır'daki sağır sultan bile duydu. Mısır ile ilgili bazı atasözleri: Aşkın tokadı üzüm gibi tatlıdır. Her gün kendi ellerinle inşa etmiş olduğun yoldan yürürsen, olman gereken yere varacaksın. Para tatlı bir yağ gibidir. Gübre satıp para kazanmak, misk satıp kaybetmekten yeğdir. Zenginlik Yaradan'ın rahmetidir.

"İçi beni yakar, dışı eli (veya seni) yakar" atasözü, dış görünüşü ile başkalarının hoşuna giden bir şeyin veya durumun gerçekte kötü yönlerinin olabileceğini ifade eder. Bu atasözü, dış görünüşe aldanmanın yanlış bir kanı oluşturabileceğini ve her şeyin dışarıdan göründüğü kadar sorunsuz veya güzel olmayabileceğini belirtmek için kullanılır.

Avcılık ile ilgili bazı özlü sözler: "Avcı tane saçar ama acımasından değil, avlanmak için" (Mevlana). "Avcı çoğu zaman hayvanların dostudur; ama avcı iyi nişancı ise, keklikler bu sevgiye güvenmemelidir" (Emile Alain). "Avcı, avının ne olacağını bilebilir mi? Tavşan mı, kurt mu? Kaz mı, tilkimi?" (Resul Hamzatov). "Yaşam, milyonlarca farklı türün hayatlarını geçirebilmek için ilerledikleri yol değil, sadece av ve avcının raksındaki ölüm kalım savaşıdır" (Öykü Odabaş Kanneci). "Hiçbir ferdi hatta her topluluğu, hoşlandığı yem ile avlarlar" (Hüseyin Rahmi Gürpınar). "Ava giden avlanır" (Atasözü). "Şahin ile deve avlanmaz" (Atasözü). "Kuru pantolon ile balık tutulmaz" (Cervantes). "Av avlayanın, kemer bağlayanın" (Atasözü). "Avcının dönüşünü bekleyenler, önce onun köpeğini görürler" (Resul Hamzatov).

5, 6, 7 ve 8. sınıflar için atasözleri ve deyimlerle ilgili testlerin soru sayıları farklılık göstermektedir. turkceci.net sitesinde 8. sınıf için deyim ve atasözleri konularına ilişkin 3 test bulunmaktadır. yeninesilturkce.com sitesinde 1. test bulunmaktadır. sanalokulumuz.com sitesinde 5. sınıf için cevaplı bir test bulunmaktadır. turkcedersi.net sitesinde 7. sınıf için indirilebilir testler bulunmaktadır. testimiz.com sitesinde 5. sınıf için 12 soruluk bir test bulunmaktadır. Bu kaynaklardaki soru sayıları hakkında daha fazla bilgi almak için ilgili sitelerin ziyaret edilmesi önerilir.

"Gölge etme, başka ihsan istemem" deyimi, fayda beklenilmeyen, zararlarının da dokunulmaması istenen kişiler için kullanılır. Bu deyimin hikayesi, ünlü Yunan filozofu Diyojen ile Makedonya Kralı Büyük İskender arasında geçen bir olaya dayanır.

"Ev alma, komşu al" atasözünün hikayesi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, bu atasözü Türk Dil Kurumu'na göre "komşular evden daha önemlidir; komşular kötü ise, alınan ev çok güzel olsa bile rahat edilemez, bu yüzden ev alırken komşular araştırılmalıdır" anlamına gelir. Atasözü, komşuluk ilişkilerinin önemini vurgular; iyi komşuluk ilişkileri huzur ve mutluluk getirirken, kötü komşuluk ilişkileri stres ve rahatsızlık kaynağı olabilir.

"Her şeyin çoku zarar" atasözü, bir şeyin gereğinden fazla olmasının yarardan çok zarar getireceği anlamına gelir. Bu atasözü, dengeli olmanın önemini ve aşırılıklardan kaçınmanın gerekliliğini vurgular. Ayrıca, "Çoğu zarar, azı karar" şeklinde de bilinen bu atasözü, TDK'ya göre "hiçbir vakit fazlaya kaçılmamalıdır" manasında kullanılır.

Kavanoz dipli dünya atasözü, dünyanın ölümlü ve fani olduğunu, her şeyin gelip geçici olduğunu ifade eder. Ayrıca, "kavanoz dipli dünya" ifadesi, bahtsız bir kişinin kaderine isyanını da simgeleyebilir. Atasözünün bir diğer yorumu ise dünyanın, içindeki cisimlerin gerçek halinin dışında görünmesine neden olan yoğun cam tabakası nedeniyle bir kavanoza benzetilmesidir.

"Hubanı bî-vefa gibi dehri desise bâz" ifadesi, Ahmed Cevdet Paşa'ya ait bir sözdür. Anlamı şu şekildedir: > "Bu hileci dünya, vefasız güzeller gibi peşinden koşana naz eder; nazlananı ve kendinden kaçanı ise kovalar".

"Maraz doğuran iyilik" ifadesi, iyilikten maraz doğar atasözüne aittir. İyilikten maraz doğar atasözü, insanların iyi niyetlerinin kötüye kullanılabileceğini ifade eder. Atasözünün sahibi olarak belirli bir kişi veya kaynak belirtilmemiştir, çünkü atasözleri genellikle anonimdir ve nesilden nesile aktarılır.

20 atasözü örneği: 1. Acele işe şeytan karışır. 2. Acılı başta akıl olmaz. 3. Ak akçe kara gün içindir. 4. Ana rahminden geldik pazara, kefen aldık gidiyoruz mezara. 5. Armut dibine düşe. 6. Ayağını yorganına göre uzat. 7. Az veren candan, çok veren maldan. 8. Can çıkar huy çıkmaz. 9. Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur. 10. Damlaya damlaya göl olur. 11. El elden üstündür. 12. Emek olmadan, yemek olmaz. 13. Gülme komşuna, gelir başına. 14. Her işin başı sağlık. 15. İşleyen demir pas tutmaz. 16. Misafir misafiri sevmez, ev sahibi hiçbirini sevmez. 17. Üzüm üzüme baka baka kararır. 18. Yazın gölge hoş, kışın ambar boş. 19. Yiğit oynarken kaşık, ümüğünce şakırdar. 20. Zenginin keyfi gelene kadar fakirin canı çıkmış. 20 deyim örneği: 1. Akla karayı seçmek. 2. Avaz avaz bağırmak. 3. Bam teline basmak. 4. Bana mısın dememek. 5. Barut kesilmek. 6. Basıp gitmek. 7. Bir hoşluğu olmak. 8. Bir kalemde. 9. Bir kapıya çıkmak. 10. Bir kaşık suda boğmak. 11. Burnundan (fitil fitil) gelmek. 12. Burnundan düşen bin parça (olmak). 13. İçi içini yemek. 14. Kolu kanadı kırılmak. 15. Dişe dokunmak. 16. İçini boşaltmak. 17. Sürüncemede bırakmak/tutmak. 18. El ile gelen düğün, bayram. 19. Kaynayan kazan, kapak tutmaz [

"Filler tepişir, çimenler ezilir" atasözü, güçlülerin savaşında her zaman zarar görenin zayıf insanlar olduğunu ifade eder. Bu atasözü aynı zamanda, bir kişinin yaptığı hataların veya yanlış hareketlerinin, başkalarının üzülmesine yol açabileceğini anlatır. Ayrıca, dünya üzerinde çıkar çatışmaları nedeniyle yaşanan savaşları ve bu savaşlarda masum insanların nasıl zarar gördüğünü anlatmak için de kullanılır.

"Bir ağaçta gül de biter, diken de" atasözü, bir aileden iyi insan da kötü insan da çıkabileceği anlamına gelir. Bu atasözü, insanların karakterlerinin aynı özellikleri taşımayacağını ve bu durumun sadece aile veya eğitim kurumuyla açıklanamayacağını vurgular.

"İyilik eden iyilik bulur" atasözü, iyilik yapan insanların karşılığını yine iyilik olarak alacağı anlamına gelir. Ayrıca, bu atasözü genellikle insanların ihtiyacını gidermek için çalışan ve iyilik yapmaktan geri durmayan kişilerden bahsederken bir saygı ifadesi olarak da kullanılır.

"Ne ekersen onu biçersin" ifadesi, Karma Yasası'nı ifade eder. Karma Yasası, insanların eylemlerinin sonuçlarını çekecekleri temel bir prensiptir. Karma Yasası, Hinduizm ve Budizm gibi Doğu felsefelerinde köklerine sahiptir, ancak evrensel bir ilkedir ve farklı kültürlerde farklı biçimlerde ifade edilmiştir.

"İmkâna mecbur, namümküne meftunum" ifadesi, "İmkana mecbur, imkansıza tutkunum" anlamına gelir. İmkâna mecbur: "Mecbur" kelimesi, zorlanılmış veya zorlanan anlamına gelir. Namümküne: Farsça kökenli olup "imkansız" demektir. Meftun: Arapça kökenli bir sıfat olup, "tutkun, gönül vermiş" anlamına gelir.

"At yedi günde, it yediği günde belli olur" atasözü, toplumsal ilişkilerde olgun ve asil kişilerin kişiliklerini hemen ortaya koymadıkları, kısa zamanda beliren kişiliklerin ise gerçek değer taşımadıkları anlamına gelir.

"Bahtsız bedeviyi çölde kutup ayısı öpermiş" atasözü, şanssız bir kişinin tüm işlerinin ters gideceği ve giriştiği her işten olumsuz sonuç alacağı anlamına gelir. Bu atasözü, argo bir ifade olarak da kullanılabilir ve "Bahtsız bedeviyi çölde kutup ayısı sikermiş" şeklinde bir küfür olarak da yorumlanabilir.