Atasözleri

Kalem kılıçtan keskindir bir atasözüdür. Atasözleri, eskilerin deneyimleri ve yaşanmışlıkları sonucu oluşmuş, öğüt, uyarı veya tavsiye içeren, kalıplaşmış özlü sözlerdir.

Dünya malı ile ilgili bazı özlü sözler: "Dünya malı dünyada kalır". "Dünya malı sele benzer" (Hz. Mevlana). "Dünya malına sevgi, Allah ile aradaki perdedir" (Hz. Muhammed). "Dünya malına tapıp ahiretini unutanlar çok pişman olacaklar ama geç kalacaklar". "Dünya malı için üzülmek, kalbe zulmet; ahiret için üzülmek ise, kalbe nurdur" (Hz. Osman). "Hesap ettim cümle dünya malını, neticesi bir top beze dayandı" (Aşık Seyrani). "Malını kaybeden bir şey kaybetmiştir. Şerefini kaybeden birçok şey kaybetmiştir. Cesaretini kaybeden her şeyini kaybetmiştir" (Goethe). "Bir dünya malı elinden gittiyse, üzülme buna, hiçtir o ve bir dünya malı eline geçtiyse, sevinme buna, hiçtir o" (Anwari Soheili).

"Elsiz, belsiz, dilsiz" ifadesi, Yunus Emre'nin bir şiirinde geçen ve "dövene elsiz gerek, sövene dilsiz gerek, derviş gönülsüz gerek" dizelerinde yer alan bir deyimdir. Bu deyim, sabır, hoşgörü ve erdemi ifade eder. Ayrıca, "elsiz" kelimesi Türkmence'de bir ad olarak da kullanılmaktadır.

İftira ile ilgili bazı özlü sözler: "İftiralara en iyi cevap, sessiz kalarak verilir". — Ben Johnson "İftira; birini suçlamak üzere ileri uzattığın elinin üç parmağının seni gösterdiğini unutma!". — Friedrich Nietzsche "Bir iftira başka iftiralar doğurur ve yerleştiği yerde ebediyen kalır". — William Shakespeare "Kara yüzlüye ha sabun, ha kara boya". — Mevlana "Yalancının elindeki en büyük silah, iftiradır". — Anonim "İftira erdemi bile sarartıp, soldurur". — Shakespeare "Çamur atma; hedefini şaşırır, kirli ellerinle kalıverirsin". — Joseph Parker "İftiradan kaçının, çünkü o dilin haram kılınmış oyunudur". — İmam Gazali "Birine çamur atmadan önce düşün ve sakın unutma; ilk önce senin ellerin kirlenecek". — Tolstoy "İnsan iftirayı ancak önem vermemekle yenebilir. İftira edileni değil, edeni kirletir". — The Circle

"Anlayana sivrisinek saz, anlamayana davul zurna az" atasözü, anlayışlı kimselere basit bir ima bile yeter, oysa anlayışsız kimselere ne söylense yararsızdır anlamına gelir.

"Çok gezen mi bilir, çok yaşayan mı?" ifadesi, TDK'ye göre "çok gezen insan, çok yaşayandan daha fazla bilgiye sahip olabilir" anlamına gelen bir sözdür. Bu konuda farklı görüşler bulunmaktadır. Bazı insanlar, çok okumanın ortalamada çok gezmekten daha fazla bilgi sahibi olmayı sağladığını düşünmektedir. Ancak, sadece gezerek kaliteli bilgi edinmenin zor olduğu da belirtilmektedir. Sonuç olarak, hem gezmenin hem de okumanın insana çok şey kattığı ve en etkili öğrenme yönteminin her iki bilgi edinme formunu da birleştirmek olduğu düşünülmektedir.

"Su içen yılana bile dokunulmaz" atasözü, doğaya ve insana karşı empati geliştirilmesini öğütler. Doğa için: Yılan gibi tehlikeli bir canlı bile su içerken, yani hayatını devam ettirmek için masum bir davranış içindeyken zarar görmemeli, rahatsız edilmemelidir. İnsan için: Dürüst, temiz ve zararsız bir hayat süren kişi, tehlike barındırsa bile korunmalıdır. Bu söz, aynı zamanda hayati bir durumun önemini de vurgular; su içmek gibi doğal bir eylem içinde olan kimseye, yani o anda zarar vermeyen birine karışılmaması gerekir.

"Dünyada yapılmamış işler çoktur çocuğum" sözü, Aziz Nesin'e aittir. Bu söz, Aziz Nesin'in "Çocuklarıma" adlı şiirinde yer almaktadır.

Karpuzun iyisinin nasıl anlaşılacağına dair bir atasözü bulunamamıştır. Ancak, karpuzun iyi olup olmadığını anlamak için şu yöntemler kullanılabilir: Çatlaklar ve kahverengi noktalar: Örümcek ağına benzer çatlaklar ve kahverengi noktalar, karpuzun arılar tarafından ziyaret edildiğini ve olgunlaştıkça daha lezzetli olacağını gösterir. Alt bölgenin sarılığı: Karpuzun alt kısmı ne kadar sarı ise, karpuz o kadar lezzetlidir. Boyut ve ağırlık: Karpuz ne çok büyük ne de çok küçük olmalı, ayrıca boyutuna göre ağır olmalıdır. Sapın durumu: Kurumuş sap, karpuzun olgun ve lezzetli olduğunu gösterir. Kabuktaki böcek izleri: Böcekler, kıvama gelmiş karpuzları tercih eder, bu da hafif aşınmış kabuğun tercih edilebileceğini gösterir.

İşte bazı ağır abi sözleri: "Ne iki günlük sevginize ne de haftalık karakterinize ihtiyacım var." "Aslında insanların gerçek yüzleri her zaman ortadadır." "İhanetin nedeni olmaz, bedeli olur." "Ayaktayım işte herkese inat." "Sevmek için serseri olmak, ölmek için yürekli olmak gerekir." "Delikanlılık ne racon kesmek ne adam öldürmek ne de haraç kesmektir." "Yangın görseler akılları gidecek ama sorsan hepsi ateş." "Biz popüler değiliz adamız, bizim durumlarımız değil adamlığımız beğenilir." "Hiçbir zaman lüks bir yaşam istemedik." "Bu günde ölmedik, ama yaşadık mı? O da belli değil."

"Aslan aslandır, ister erkek ister dişi" ifadesi, güçlülük ve yürekliliğin yalnızca erkeklere özgü nitelikler olarak kabul edilemeyeceği, kadınların da erkekler kadar güçlü ve yürekli olduğu anlamına gelen "Erkek aslan aslan da, dişi aslan aslan değil mi?" atasözünden bir alıntıdır.

"Çatal kazık yere batmaz" atasözü, bir işte birden fazla kişi söz sahibi olduğunda, yani çok başlılık olduğunda sorunun ortaya çıkacağını ifade eder. Bu durumda, her kafadan bir ses çıkar ve işler bir türlü ortaya gelemez; öylece kalır. Ayrıca, bu atasözü siyasette de kullanılır; koalisyona karşı olanlar, "Çatal kazık yere batmaz" diyerek tek parti iktidarını savunur. Atasözünün bir diğer anlamı da, çatallı bir kazığın toprağa çakılmasının mümkün olmamasıdır; bu, çok başlılığın başarıyı engellemesine benzetilir.

Bazı Tatar atasözleri: Özdeyişler: Bir elle kement atılmaz. Gönülde ateş varsa, gözde şimşek olur. Taştan su çıkmaz, kötüden iyilik çıkmaz. Demiri sıcakken döv. Atasözleri: Ölü insan için çok şey yaparlar, diri insan için hiçbir şey yapmazlar. Yalancının gözü kara, dileği yalan. Gökyüzü yıldızlarla, erkekler sakalla, kadınlar saçla süslüdür. Öğrenmek ışıktır; öğrenmemek karanlıktır. Kedi, kimin etini yediğini her zaman bilir. Ayrıca, Kırım Tatarca atasözlerine şu siteden ulaşılabilir: kiriminsesigazetesi.com; tr.wiktionary.org.

"El uzatılan yere, dil uzatılmaz" atasözü, ihtiyaç sahibi kişilere yardımcı olmanın toplumsal bir sorumluluk olduğunu ve bu yardım karşılığında kötü niyetli veya saygısız davranışlarda bulunulmaması gerektiğini ifade eder. Ayrıca, yardım edilen veya iyilik yapılan kişilerin küçümsenmemesi, hor görülmemesi ve kendilerini rencide edici davranışlardan, kırıcı sözlerden kaçınılması gerektiği anlamına gelir.

"İşin iç yüzünü bilmeyince suizan ederler" ifadesi, bir kişi hakkında yeterli bilgiye sahip olmadan, önyargılı bir şekilde olumsuz kanaat taşımak anlamına gelir. Suizan, Arapça kökenli bir kelime olup "kötü zan, kötü düşünce" anlamına gelir. Kur'an-ı Kerim'de, "Ey iman edenler, suizan etmekten kendinizi koruyun! Zannetmenin bazısı günahtır" (Hucurat Suresi 12. ayet) buyrulmaktadır.

"Bir ağaçta gül de biter, diken de" atasözünde diken kelimesi, bir aileden veya çevreden kötü, olumsuz özellikleri olan kişileri ifade eder. Atasözü, bir anne ve babanın çocuklarının hepsinin aynı özellikleri taşımayacağını, çok iyi karakterli bir çocuk da, kötü karakterli bir çocuğun aynı aileden çıkabileceğini anlatır.

"Uzun yıllar emek sarf etmek" dirsek çürütmek sözüyle ifade edilir.

"Besle kargayı, oysun gözünü" atasözü, iyiliğe kötülükle karşılık veren, nankör insanlar için kullanılır. Atasözünde, bir kargayı beslemenin ve ona bakmanın, bir gün o kargadan nankörlük ve hatta saldırı görme ihtimaline yol açabileceği vurgulanır. Ayrıca, bu atasözü şu anlamlara da gelebilir: Fırsatçılık: Kargalar, doğada leşçil olarak bilinen ve fırsatçı bir yapıya sahip kuşlardır. Temkinli olmak: İyilik yaparken temkinli olunması gerektiği, her zaman aynı şekilde karşılık beklenemeyeceği mesajı verilir.

"Ek tohumun hasını, çekme yiyecek yasını" atasözü, bir girişimden iyi sonuç almak isteyen kişinin temeli sağlam kurması gerektiğini ifade eder. Bu atasözünde "tohum" kelimesi bir işin temelini, "yiyecek" ise bir işten elde edilen sonuç anlamına gelir.

"Şu üç günlük dünya" deyimi, insana hayatın sonunun olduğunu hatırlatan ve onu inanmaya yönelten bir ifadedir. Ayrıca, bu deyim iki farklı anlamda kullanılabilir: Boş vermişlik. Uyarı. Üç günlük dünya, dün (geçmiş), bugün (yaşanılan an) ve yarın (gelecek) olarak açıklanır.