Asurlular

İlk kütüphaneyi Asur Kralı Asurbanipal kurmuştur. Bilinen ilk kütüphane olarak ise Sümerlerin M.Ö. 3. binyılda tapınaklarda ve saraylarda sakladıkları çivi yazılı tabletler kabul edilir.

Asurluların en önemli sanat eseri olarak birkaç örnek öne çıkmaktadır: Aslan Avı Sahnesi: Khorsabad sarayından kalan tek örnek bir yana bırakılırsa, Asur saraylarının duvarlarını süsleyen resimlerden günümüze pek bir şey kalmamıştır. İnsan Başlı Kanatlı Boğa Heykeli: Başkentleri Khorsabat’ta bulunmuş olan bu heykel, Asur sanatının önemli örneklerinden biridir. Asur Kralı III. Salmanassar’ın Dev Boyutlu Heykeli: Arkeoloji Müzesi İstanbul’da sergilenen bu eser, Asur heykelciliğinin bir başka örneğidir. Gılgamış Kabartması: Dur Şarrukin Kral Dairesi C Kapısı'nda yer alan bu kabartma, Asur krallarının kadim Mezopotamya mirasının tek hâkimi olduklarını gösterme çabasından kaynaklanmaktadır. Asur sanatı, genellikle kralların yaşamlarını ve yaptıklarını övmek amacıyla hazırlanmış sert bir üslupla karakterize edilir.

Anadolu'ya yazıyı ilk getiren halklar Akkadlılar ve Assurlular olarak kabul edilir. Anadolu'daki ilk yazılı belgeler, M.Ö. 1950-1750 yıllarına tarihlenen Assur Ticaret Kolonileri Çağı'na aittir.

9. sınıf tarih ders kitabı sayfa 129'da, Asurlarla ilgili bilgiler yer almaktadır. Bu sayfada bulunan bazı içerikler şunlardır: Asur sanatı: Saray ve tapınak duvarlarındaki kabartmalar, kralların gücünü temsil ederek düşmanlara korku salmak amacıyla yapılmıştır. İnanç sistemi: Asurlular, baş tanrıları Assur etrafında şekillenen bir inanç sistemine sahiptir. Bilimsel gelişmeler: Asurlar, astronomi ve tıp alanlarında önemli gelişmelere imza atmış, bilimsel bilgileri kil tabletlerde kaydetmişlerdir. Mimari yapılar: Asur şehirleri, rölyefler, anıtlar, yazıtlar ve su kanalları gibi görkemli yapılarla süslenmiştir. Tapınaklar: Asurlular, baş tanrı Asur'un yanı sıra diğer tanrılar adına da tapınaklar inşa etmişlerdir. Sayfa 129'daki içerikler, kullanılan ders kitabı yayınevine göre değişiklik gösterebilir.

Asurlular, hür kadınları köle ve fahişe kadınlardan ayırmak amacıyla örtünme geleneği geliştirmişlerdir. Hammurabi Kanunları'na göre, saygın, özgür, elit kadınlar örtünürken, fahişe, metres ve köle kadınlar örtünmezdi. Daha sonra, M.Ö. 1600 yıllarında bir Asur kralının yaptığı kanuna göre, bütün evli ve dul kadınların başlarını örtmesi, kız ve sokak fahişelerinin ise başı açık dolaşmaları emredilmiştir.

Kültepe Kaniş Karum'da yaşayanlar arasında şunlar bulunmaktadır: Asurlu tüccarlar. Anadolulu tüccarlar. Az sayıda Huri ve Amorit kökenli tüccarlar. Yerli krallıklar. Ayrıca, Kültepe’de yaşayan ve ticaretle uğraşan bazı krallar da bilinmektedir, örneğin Mama Kralı Anum-hirbi ve Kaniş Kralı İnar’ın oğlu Warşama.

Asurlular, tarih boyunca çeşitli medeniyetleri etkilemiş ve bazılarıyla çatışmıştır. Ancak, doğrudan "yok ettikleri" bir medeniyet hakkında bilgi bulunmamaktadır. Asurlular tarafından etkisi altına alınan veya çatışılan bazı medeniyetler: Babil: Asurlular, Babil'i egemenlikleri altına almış ve zaman zaman Babil ile çatışmalar yaşamıştır. Elam: Asurlular, Elam'ı ele geçirmişlerdir. Yahuda Krallığı: Asurlular, Yahuda'yı haraca bağlamış ve bazı şehirleri ele geçirmişlerdir. Asur İmparatorluğu'nun yıkılışı, Babil-Keldaniler, Medler, İskitler ve Kimmerlerin akınları sonucunda gerçekleşmiştir.

Asurlular, Anadolu'da çeşitli uygarlıkla savaşmıştır. Bunlar arasında öne çıkanlar: Mittaniler: M.Ö. 1450'den itibaren Mittanilere bağlı olarak yaşamış, Mittaniler zayıflayınca bağımsızlıklarını kazanmışlardır. Aramiler: M.Ö. 1208 yılında Aramilerin akınlarıyla zayıflamışlardır. Babil ve Keldaniler: Babil'de M.Ö. 625'te başlayan isyanla karşı karşıya gelmişlerdir. Medler: M.Ö. 6. yüzyılda Medler, Asur bölgesine akınlar düzenlemiş ve Asur başkenti Ninova'yı ele geçirmişlerdir. İskitler ve Kimmerler: Asur'a saldırılar düzenlemişlerdir. Bu çatışmalar sonucunda Asur İmparatorluğu, M.Ö. 612-609 yılları arasında yıkılmıştır.

Asurluların en önemli şehri, Ninova'dır. Asurlular, devletlerini ilk başta Dicle Nehri kıyısında bulunan Asur şehrinde kurmuşlardır.

Karahüyük, farklı dönemlerde çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmıştır. Malatya'nın Arguvan ilçesindeki Karahüyük: Alevi kültürüne sahip bir köy olup, kısmen Ermeni yerleşimidir. Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesindeki Karahüyük: Kazı çalışmaları, ilk yerleşimin M.Ö. 2000 yılında Asur ticaret kolonileri döneminde başladığını ortaya koymuştur. Gaziantep'in İslâhiye ilçesindeki Gedikli (Karahüyük): Arkeolojik literatürde ilk kez 1907'de John Garstang'ın haritasında yer almıştır. Konya'daki Karahüyük: MÖ 3. binyıl ve 2. binyılda yoğun iskân görmüştür.

Asurlular, altmışlık sayı sistemini şu nedenlerle kullanmışlardır: Matematiksel kolaylık: Altmış sayısının çok sayıda böleni olması, işlem yapmayı kolaylaştırmıştır. Astronomi ve geometri: Bu sistem, gökyüzü hareketleri üzerine yapılan araştırmalar için uygundu; örneğin, bir günü 12 gündüz ve 12 gece dilimine bölmek ve geometride daha hassas hesaplamalar yapmak için kullanılmıştır. Miras: Altmışlık sistem, eski Sümerlerden Asurlara geçmiştir.

"Kütüphane SEZ" hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, dünyada bilinen ilk kütüphane, M.Ö. 626 yılında Asurlular tarafından Ninova Kenti'nde kurulmuştur. Türkiye'de ise ilk kütüphane, 1661 yılında Köprülü Fazıl Ahmet Paşa tarafından kurulmuştur. Daha spesifik bir tarih veya bilgi için daha fazla detay gerekebilir.

Asurluların en büyük buluşu olarak yazıyı Anadolu'ya getirmeleri ve ilk kütüphaneyi kurmaları kabul edilir. Yazıyı Anadolu'ya getirme: Ticaret kolonileri sayesinde gerçekleştirdikleri bu eylem, Anadolu'yu tarih öncesi çağlardan çıkarmış ve bölgenin gelişiminde önemli rol oynamıştır. İlk kütüphane: Ninova'da kurulan kütüphane, tarihteki ilk kütüphane olarak bilinir.

Araba süren heykelin hangi uygarlığa ait olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, araba ve heykelin birlikte kullanıldığı bazı uygarlıklar şunlardır: Sümerler. Asurlular. Ayrıca, MÖ 5. yüzyılda Yunanlılar, araba süren figürinler yapmışlardır.

Asurluların kırmızı kapaklı tarihini "Asurlular: Antik Çağ’ın İlk İmparatorluğu" adlı kitapta Josette Elayi yazmıştır.

Hititler, Asurlular tarafından yıkılmadı; Hitit İmparatorluğu, M.Ö. 12. yüzyılda çeşitli iç ve dış faktörler nedeniyle çöktü. Asurlular, Geç Hitit Krallıkları döneminde bu bölgeye seferler düzenlediler ve bazı Geç Hitit krallıklarını ele geçirdiler. Ancak, Hititlerin yıkılmasında Asurlular doğrudan bir rol oynamadılar. İmparatorluğun çöküşüne yol açan faktörler arasında iç siyasi karışıklıklar, taht kavgaları, ekonomik kriz, kuraklık ve dış saldırılar yer almaktadır.

Bereketli Hilal, tarih boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Bu uygarlıklar arasında şunlar bulunur: Sümerler. Babil. Asurlular. Fenikeliler. Ayrıca, Mısır ve Persler de Bereketli Hilal'de önemli medeniyetler kurmuşlardır.

Asurlular ile ilgili en önemli model olarak şunlar öne çıkabilir: Kolonizasyon Modeli: Asurlular, ticaret kolonileri kurarak Anadolu'da ticaretin gelişmesini sağlamışlardır. Yönetim Modeli: Asur İmparatorluğu, merkezi bir hükümet tarafından yönetilmiş ve valiler ile valilerin atanmış memurları tarafından idare edilmiştir. Kültürel Model: Asurlular, yazılı bir dil olan Akatça kullanmış, çok sayıda tablet ve belge bırakmışlardır. Askeri Model: Asur İmparatorluğu, güçlü bir orduya sahip olup, süvari birlikleri, okçular, piyadeler ve savaş arabaları gibi çeşitli birimlerden oluşmuştur.

Mezopotamya'nın ilk savaşçıları olarak Asurlular kabul edilir.

Kültepe Kaniş Karum'u, Asurlular kurmuştur.