Asitler

Limon tuzunun (sitrik asit) pH değeri 3,5'tir.

Polimetilpenten, vinylester kaplı PVC, polietilen ve teflon gibi korozyona dayanıklı plastikler, bazı asitlere karşı direnç gösterebilir. Polimetilpenten ve teflon, güçlü asitler olan sülfürik asit, sodyum hidroksit ve nitrik asit gibi kimyasallara dayanıklıdır. PVC, sülfürik asit ile temas ettiğinde zamanla bozulabilir, ancak polimetilpenten ve vinylester kaplı PVC bu etkiye karşı daha dirençlidir. Asidin konsantrasyonu ve sıcaklığı, plastiğin yapısal bütünlüğüne olan etkisini belirleyen başlıca faktörlerdir. Asitlerle çalışırken güvenlik önlemlerinin alınması önemlidir, çünkü bu maddeler ciltle temasta ciddi yanıklara ve gözlerle temasta körlüğe yol açabilir.

Evet, metanoik asit ve formik asit aynıdır, çünkü formik asit, metanoik asit olarak da adlandırılır. Formik asit (HCOOH), tek karbonlu karboksilik asittir ve en basit karboksilli asit olarak kabul edilir.

HF (hidroflorik asit), zayıf bir asit olarak kabul edilir. Ancak, bazı durumlarda HF bazik özellikler de gösterebilir. HF, iyon olarak tanımlanamaz çünkü iyonik bir bileşik değildir; bir hidrojen atomu ile bir flor atomunun birleşiminden oluşan basit bir moleküldür.

Sülfürik ve sülfamik asit aynı değildir. Sülfürik asit (H2SO4), güçlü bir mineral asididir. Sülfamik asit ise (H3NSO3), sülfürik asidin monoamidi, güçlü bir inorganik asittir. Sülfamik asit, sülfürik asit ve sülfamit arasında, her adımda bir hidroksil grubunu bir amin grubuyla değiştiren bir ara bileşik olarak kabul edilebilir.

CuSO4 (bakır(II) sülfat), su ile etkileşime girdiğinde asidik özellikler gösterir. pH değeri 5-6 arasında değişen bu bileşik, çeşitli endüstriyel ve laboratuvar uygulamalarında yaygın olarak kullanılmaktadır.

Sodyum hidroksit (NaOH), protik asitlerle tepkime verir. Bazı örnekler: NaOH + HCl → NaCl + H₂O; 2 NaOH + SO₂ → Na₂SO₃ + H₂O.

Asitlerle aktif metallerin tepkimesi sonucu tuz ve hidrojen gazı oluşur. Örnek tepkimeler: Na(k) + HCl(aq) → NaCl(aq) + 1/2H₂(g); Mg(k) + 2HCl(aq) → MgCl₂(aq) + H₂(g).

Evet, çinko ve nitrik asit birleşir. Çinko, nitrik asit ile etkileşime girdiğinde çinko nitrat (Zn(NO₃)₂) ve hidrojen gazı (H₂) üretir. Reaksiyon denklemi şu şekildedir: Zn + 2HNO₃ → Zn(NO₃)₂ + H₂↑.

HF (hidroflorik asit), zayıf bir asittir çünkü suda tamamen ayrışmaz. HF'nin zayıf asit olarak kabul edilmesinin diğer nedenleri şunlardır: Moleküler yapısı: HF'nin moleküler yapısı, protonların serbestçe ayrılmasını zorlaştırır. Asidik özellikleri: Asidik özellikleri, güçlü asitlere göre daha az belirgindir. İyonların çekimi: H₃O⁺ ve F⁻ iyonları birbirlerine güçlü bir şekilde çekilir ve güçlü bir şekilde bağlı olan H₃O⁺·F⁻ çiftini oluşturur.

Tesir değerliği, asitlerin ortama verdiği H+ iyonu sayısı, bazların ortama verdiği OH- iyonu sayısı, tuzların ise ortama verdiği veya aldığı elektron sayısına denir. Asitlerde tesir değerliği, bir mol asidin suda çözündüğünde çözeltiye verdiği H+ iyonu mol sayısıdır. Bazlarda tesir değerliği, bir mol bazın suda çözündüğünde çözeltiye verdiği OH- iyonu mol sayısıdır. Tuzlarda tesir değerliği, bir mol tuzun formülündeki katyonun yük toplamıdır. Redoks tepkime tesir değerliği, bir redoks tepkimesindeki bir mol atom ya da iyonun aldığı veya verdiği mol elektron sayısıdır.

Fenolftalein, asitlere damlatıldığında genellikle renksiz kalır. Bunun nedeni, asidik ortamlarda pH değerinin 7'nin altında olması ve bu durumda fenolftaleinin protonlarla (H⁺) etkileşime girerek renksiz hale gelmesidir. Ancak, asidik çözeltinin pH değeri 7'nin altına düştükçe, fenolftaleinin iyonlaşma durumu etkilenebilir ve bu durum görsel bir değişim sağlamayabilir. Fenolftalein, asitlerle titrasyon işlemlerinde de kullanılır, ancak bu süreçte renk değişimi göstermez. Fenolftalein ile çalışırken uygun güvenlik önlemlerinin alınması önerilir, çünkü bu madde toksik etkiler gösterebilir.

Sirke ruhunun (asetik asit) kimyasal formülü C2H4O2 veya daha açık olarak CH3COOH şeklindedir.

Tuz ruhu (hidroklorik asit), suya eklendiğinde H+ iyonu vererek hidronyum ve klorür iyonlarına ayrışır, bu da onu tipik bir asit yapar. Bu ayrışma, tuz ruhunun kimyasal formülü olan HCl'nin (hidrojen klorür) su ile reaksiyonu sonucu gerçekleşir. Tuz ruhunun neden tuz ve hidrojen elementlerine ayrıştığına dair spesifik bir bilgi bulunamamıştır.

Karbondioksit (CO2), su ile reaksiyona girdiğinde zayıf bir asit olan karbonik asidi (H2CO3) oluşturduğu için asidik özellikler gösterir. CO2'nin asit olarak değerlendirilmesinin diğer nedenleri: pH seviyesi: CO2'nin çözüldüğü suyun pH'ı düşer ve hafif asidik bir ortam oluşur. Kimyasal yapı: Saf hâlde ne bir asit ne de bir bazdır; ancak suyla birleştiğinde zayıf bir asit olarak davranır.

Asitlerin kuvvet sıralaması şu şekilde yapılabilir: Hidrojen halojenürler için: Daha zayıf bağ, daha kuvvetli asit anlamına gelir. Oksiasitler için: Merkez atomu elektronegatif bir elementse veya yükseltgenme basamağı büyükse, asitin kuvveti artar. Aynı elementin oksijenli asitleri için: Oksijen sayısı arttıkça asitlik kuvveti artar. Farklı elementlerden oluşan asitler için: Elementlerin elektronegatifliği arttıkça asitlik kuvveti artar. Ayrıca, kuvvetli asitler suda %100 çözünürken, zayıf asitler çok az çözünür veya iyonlaşma oranları düşüktür. Asitlerin kuvvet sıralaması konusunda daha detaylı bilgi için aşağıdaki kaynaklara başvurulabilir: tr.wikipedia.org'da "Asitlik kuvveti" maddesi; bingol.edu.tr'de "Asitler ve Bazlar" başlıklı PDF dosyası; gavsispanel.gelisim.edu.tr'de "Asit ve Bazların Kuvveti" başlıklı PDF dosyası.

Deterjan, asit veya baz olarak sınıflandırılabilir. Asit deterjanlar, özellikle mineral tuzlarını ve süttaşlarını çözmek için kullanılır. Bu grupta en çok kullanılan asitler arasında nitrik asit (HNO3), fosforik asit (H3PO4) ve hidroklorik asit (HCl) bulunur. Bazik deterjanlar ise, organik kirleri ve yağları çözmek için kullanılır. Bu grupta sodyum hidroksit (NaOH), sodyum karbonat (Na2CO3) ve sodyum bikarbonat (NaHCO3) gibi alkali bileşikler yer alır. Bu nedenle, deterjanın hangi asit veya baz olduğunu belirlemek için içeriğine bakmak gereklidir.

Asetat tuzu, asetik asidin tuzu veya esteri anlamına gelir. Bazı asetat tuzları: Sodyum asetat (CH3COONa). Kalsiyum asetat. Asetat tuzları, endüstride, gıdada, laboratuvarda ve çeşitli diğer alanlarda kullanılır.

En tehlikeli asit gazlarından bazıları şunlardır: Hidroflorik asit (HF). Floroantimonik asit (H₂F[SbF₆]). Perklorik asit. Asitlerle çalışırken uygun güvenlik önlemleri alınmalı ve asitlerin saklandığı ve kullanıldığı yerler dikkatlice denetlenmelidir.

NaOH (sodyum hidroksit) baz, H2SO4 (sülfürik asit) ise asittir. NaOH (sodyum hidroksit), pH değeri 7'den büyük olan bazik bir maddedir. H2SO4 (sülfürik asit), pH değeri 7'den küçük olan asidik bir maddedir. Asitler, sulu çözeltilerinde hidrojen iyonları (H⁺) salarken, bazlar hidroksit iyonları (OH⁻) salar.