KimyasalTepkimeler

H2 ve O2 birleşince su (H2O) oluşur.

H2 ve O2 birleşince su (H2O) oluşur.

HNO3 (nitrik asit), bazlarla tepkimeye girerek tuz ve su oluşturur. Bu nedenle, HNO3'ün vereceği tuzlar, bazik özelliklere sahip maddelerle yapılan tepkimeler sonucunda ortaya çıkar.

Dehidrojenasyon ve dehidrasyon terimleri farklı bağlamlarda kullanılır: 1. Dehidrojenasyon: Kimyada, bir bileşikten hidrojen atomlarının çıkarılması sürecini ifade eder. 2. Dehidrasyon: Biyokimyada, iki molekülün birleşirken su molekülünün çıkması sonucu gerçekleşen bir tepkimedir. Özetle, dehidrojenasyon hidrojen atomlarının kaybını, dehidrasyon ise su molekülünün kaybını içerir.

Kimyasal tepkimeler, maddelerin kimyasal yapısında değişiklik meydana getirerek yeni maddelerin oluşmasına neden olan süreçlerdir. Başlıca kimyasal tepkimeler şunlardır: 1. Sentez (Birleşme) Tepkimeleri: İki veya daha fazla maddenin birleşerek daha karmaşık bir bileşik oluşturması. 2. Ayrışma (Analiz) Tepkimeleri: Bir bileşiğin daha basit maddelere ayrılması. 3. Yer Değiştirme Tepkimeleri: Bir elementin, bileşik içindeki başka bir elementi yerinden çıkarması. 4. Yanma Tepkimeleri: Bir maddenin oksijenle reaksiyona girerek enerji (ısı ve ışık) açığa çıkarması. 5. Nötralleşme Tepkimeleri: Asit ve bazın reaksiyona girerek tuz ve su oluşturması. 6. Oksidasyon ve Redüksiyon (Redoks) Tepkimeleri: Elektron transferinin gerçekleştiği tepkimeler. 7. Çökelme Tepkimeleri: Çözeltideki iyonların bir araya gelerek çözünmeyen bir katı madde (çökelti) oluşturması.

Krebs döngüsü (sitrik asit döngüsü) ve Elektron Taşıma Sistemi (ETS) oksijenli solunumda birbirine bağlıdır. Bağlantı şu şekilde gerçekleşir: 1. Krebs döngüsünde, asetil koenzim A'dan ayrılan asetik asit, 4 C'lu okzaloasetik asit ile birleşerek 2 molekül 6 C'lu sitrik asit oluşturur. 2. Sitrik asitlerin her birinden birer olmak üzere 2 molekül CO2 ayrılır ve 2 NADH oluşur. 3. 2 molekül 5 C'lu bileşikten birer CO2 daha ayrılır ve 2 NADH daha oluşur. 4. 4C'lu bileşikler, tekrar okzaloasetik asiti oluşturarak bir krebs döngüsünü tamamlar ve yeni bir krebs döngüsü başlar. 5. Bu sırada substrat düzeyinde fosforilasyon ile 2 ATP üretilir ve 2 FADH2, 2 NADH daha oluşur. ETS ise, mitokondrinin iç zarında yer alan protein ve proteine bağlı protein olmayan moleküllerden oluşur ve burada gerçekleşen tepkimeler sonucunda en fazla ATP üretilir.

Kimya 10. sınıf 1. dönem 2. yazılı sınavı genellikle aşağıdaki konuları kapsar: 1. Atom ve Periyodik Sistem: Atomun yapısı, atom modelleri, periyodik cetvelin önemi ve elementlerin gruba göre özellikleri. 2. Bağlar ve Moleküller: İyonik ve kovalent bağlar, moleküllerin geometri ve polarite özellikleri. 3. Kimyasal Tepkimeler: Tepkimelerin türleri, tepkime denklemleri, denge ve hız. 4. Asitler ve Bazlar: Asit-baz kavramları, pH, asit-baz tepkimeleri, asit baz dengesi. 5. Termokimya: Isı, enerji, entalpi değişiklikleri ve termodinamik kavramları. Sınavda ayrıca deneme sınavları ve geçmiş sınav soruları çözmek, sınav formatını anlamak ve pratik yapmak için faydalı olacaktır. Örnek sorular arasında şunlar yer alabilir: - Bir atom modeli çizin ve proton, nötron ve elektronların yerlerini gösterin. - Aşağıdaki bileşiklerin bağ türlerini belirtin ve özelliklerini yazın: NaCl, H2O, CO2. - C3H8(g) + O2(g) → CO2(g) + H2O(g) denklemini dengeleyin ve reaksiyon türünü belirtin.

Katalizörler, egzoz gazlarındaki zararlı bileşikleri daha az zararlı olanlara dönüştürerek çalışır. Katalizörün çalışma prensibi şu şekildedir: 1. Oksidasyon Reaksiyonu: Karbon monoksit ve hidrokarbonlar, katalizörün içindeki platin ve paladyum gibi metaller sayesinde karbondioksit ve suya dönüştürülür. 2. Redüksiyon Reaksiyonu: Azot oksitler, rodyum gibi katalizör metaller tarafından ayrıştırılarak azot gazı ve oksijen gazına ayrılır. Bu reaksiyonlar aynı anda gerçekleşir ve egzoz gazları daha temiz hale getirilerek atmosfere salınır.

Kimyasal tepkimeler farklı kategorilere ayrılabilir ve bu kategoriler tepkimenin özelliğine, reaktanların ve ürünlerin doğasına göre belirlenir. İşte bazı temel tepkime türleri: 1. Sentez (Birleşme) Tepkimeleri: İki veya daha fazla maddenin bir araya gelerek daha karmaşık bir maddeyi oluşturduğu tepkimelerdir. 2. Ayrışma (Analiz) Tepkimeleri: Bir bileşiğin daha basit maddelere ayrıldığı tepkimelerdir. 3. Yer Değiştirme Tepkimeleri: Bir elementin bir bileşik içindeki başka bir elementi yerinden çıkardığı tepkimelerdir. 4. Yanma Tepkimeleri: Bir maddenin oksijenle reaksiyona girerek enerji açığa çıkardığı tepkimelerdir. 5. Nötralleşme Tepkimeleri: Asit ve bazın reaksiyona girerek tuz ve su oluşturduğu tepkimelerdir. 6. Oksidasyon ve Redüksiyon (Redoks) Tepkimeleri: Elektron transferinin gerçekleştiği tepkimelerdir. 7. Çökelme Tepkimeleri: Çözeltideki iyonların bir araya gelerek çözünmeyen bir katı madde (çökelti) oluşturduğu tepkimelerdir. 8. Endotermik ve Ekzotermik Tepkimeler: Endotermik tepkimeler çevreden ısı alarak, ekzotermik tepkimeler ise ısıyı çevreye yayarak gerçekleşir.

Oksijenli solunumda toplam 38 ATP üretilir.

Oksijensiz ve oksijenli solunum arasındaki temel farklar şunlardır: Oksijensiz Solunum: - Tanım: Besinlerin oksijen kullanılmadan enzimlerle parçalanarak enerji elde edilmesidir. - Yer: Sitoplazmada gerçekleşir. - Enerji Verimi: Daha az enerji üretilir çünkü besinler tamamen parçalanmaz. - Örnekler: Bazı bakteriler, mantarlar ve çizgili kas hücreleri oksijensiz solunum yapar. Oksijenli Solunum: - Tanım: Besinlerin oksijen varlığında mitokondri organelinde parçalanarak enerji elde edilmesidir. - Denklem: Besin + O2 ——> CO2 + H2O + Enerji. - Enerji Verimi: Daha fazla enerji üretilir çünkü glikoz molekülü tamamen yakılır. - Örnekler: Gelişmiş canlılarda görülür ve bitkiler de geceleri oksijenli solunum yapar.

Mol kavramı, kimya biliminde önemli çünkü: 1. Kimyasal Tepkimelerin Anlaşılması: Mol, atomların ve moleküllerin belirli oranlarda tepkimeye girmesini sağlar, bu da kimyasal denklemlerin dengelenmesi için gereklidir. 2. Konsantrasyon Hesaplamaları: Çözeltilerin konsantrasyonunu ifade etmek için kullanılır ve analitik kimya, biyokimya ve tıp gibi alanlarda çözeltilerin hazırlanması ve analizi için kritiktir. 3. Gazların Davranışı: İdeal gaz yasasında yer alarak, gazların basıncı, hacmi, sıcaklığı ve mol sayısı arasındaki ilişkiyi belirtir. 4. Moleküler Sayım: Çok küçük parçacıkların (atom, molekül, iyon) sayısını belirlemede standart bir ölçü birimi sağlar.

Mol kavramı, kimya ve ilgili bilim dallarında birkaç önemli nedenden dolayı önemlidir: 1. Kimyasal Tepkimeler: Mol, atomların ve moleküllerin belirli oranlarda tepkimeye girmesini sağlayarak kimyasal tepkimelerin hassas bir şekilde anlaşılmasını ve kontrol edilmesini mümkün kılar. 2. Kimyasal Denklemler: Dengeli kimyasal denklemler yazmak için mol kavramı gereklidir; bu denklemler, bir tepkimeye giren ve çıkan her bir elementin atom sayısının eşit olduğunu gösterir. 3. Konsantrasyon Hesaplamaları: Mol, çözeltilerin konsantrasyonunu ifade etmek için kullanılır ve özellikle analitik kimya, biyokimya ve tıp gibi alanlarda önemlidir. 4. Gaz Yasaları: Mol kavramı, gazların davranışını tanımlayan ideal gaz yasasıyla ilişkilidir ve gazların belirli koşullar altında nasıl davranacağını tahmin etmek için kullanılır. 5. Moleküler Ağırlık: Mol, moleküler ağırlığın hesaplanmasını ve çeşitli kimyasal bileşiklerin karşılaştırılmasını sağlar.

Enzimin aktif bölgesi çeşitli faktörlerden etkilenir: 1. Sıcaklık: Yüksek sıcaklıklar, aktif bölgedeki kimyasal bağların daha az uygun hale gelmesine neden olabilir ve enzimin denatürasyonuna yol açabilir. 2. pH: Aktif bölgedeki amino asitlerin asidik veya bazik özellikleri, pH değişiminden etkilenir ve bu da substratların bağlanmasını zorlaştırabilir. 3. Substrat Miktarı: Enzim ve substrat miktarı, tepkimenin hızını belirler; yeterli enzim ve substrat olduğunda tepkimenin hızı artar. 4. İndüklenmiş Uyum: Enzim, substrat ile birleştiğinde şeklini değiştirerek aralarındaki uyumun daha iyi olmasını sağlar. Ayrıca, kofaktör ve koenzim gibi yardımcı moleküller de enzimin aktif bölgesinin işlevini etkiler.

Demir(III) oksidin yaygın adı "pas"tır.

Entalpi sıralaması, kimyasal tepkimelerde ürünlerin ve girenlerin entalpilerine göre yapılır. Bu sıralama için aşağıdaki formül kullanılır: ΔH = ürünlerin entalpi toplamı – girenlerin entalpi toplamı. Buna göre: - ΔH > 0 ise, tepkimenin entalpi değişimi pozitiftir ve bu, endotermik bir tepkime olduğunu gösterir. - ΔH < 0 ise, tepkimenin entalpi değişimi negatiftir ve bu, ekzotermik bir tepkime olduğunu gösterir.

Şeker, formoz tepkimesi adı verilen kimyasal tepkime ile elde edilir. Bu tepkimede, formaldehit molekülleri kalsiyum hidroksit veya kalsiyum karbonat ile katalize edilerek glikoaldehitler, D-gliseraldehit ve dihidroksiaseton oluşturulur.

12. sınıf kimya dengesinden kasıt kimyasal denge olabilir. Kimyasal denge, iki yönlü bir tepkimede ürünlerin meydana geliş hızının, ürünlerden tekrar tepkimeye girenlerin meydana geliş hızına eşit olduğu durumdur. Böyle denklemlerde tepkimenin her iki tarafa olabileceğini göstermek için çift yönlü ok (↔) kullanılır: A + B ↔ C + D Burada A ve B tepkimeye giren başlangıç maddeleri, C ve D ise meydana gelen ürünlerdir. Bir denge tepkimesinde çoğu zaman ileri ve geri tepkime hızları birbirine eşittir ve sıfır değildir. Kapalı bir sistemde oluşmuş olan kimyasal dengede renk değişimi, pH değişimi veya sıcaklık değişimi gözlemlenmez.

Sodyum (Na) ve hidroksit (OH-) birleşmesi sonucu sodyum hidroksit (NaOH) oluşur.

Hidrojen peroksit ve karbonik asit köpüren asitler arasında yer alır.