Aşiretler

Xerigiler, XERİGİ AŞİRETİ'ne mensuptur.

Xiyan aşiretinin kökeni hakkında farklı görüşler bulunmaktadır. Emevi Kökenli Olma İhtimali: Aşiretin, M.S. 750 yılında Abbasilerin Emevilere karşı kışkırtması sonucu Kulp ilçesine dönen Emevi Kürtlerinden geldiği düşünülmektedir. Abbasi Kökenli Olma İddiası: Aşiretin, Hz. Muhammed'in amcası Hz. Abbas'ın oğlu Hz. Fadl'a bin Abbas'a dayandığı, aşiret ileri gelenleri tarafından ifade edilmektedir. Osmanlı kayıtlarında Xiyan aşireti, Ekrad Taifesi (Kürt taifesi) olarak zikredilmektedir.

Qubati Aşireti, Türkiye'nin çeşitli illerinde bulunmaktadır: Şanlıurfa: Aşiretin büyük bir kolu Qubati'dir ve Şanlıurfa başta olmak üzere Siverek, Hilvan, Viranşehir, Suruç ve Urfa merkezinde yüksek bir nüfusa sahiptir. Erzurum: Karayazı, Tekman, Hınıs gibi ilçelerde de Qubati Aşireti mensupları yaşamaktadır. Diğer iller: Aşiret, ayrıca Diyarbakır, Adıyaman, Mardin gibi illerde de bulunmaktadır.

Şanlıurfa'da yaklaşık 70 adet büyük aşiret bulunmaktadır. En büyük 5 aşiret şu şekildedir: 1. İzol. 2. Bucak. 3. Şeyhanlı. 4. Mersavi. 5. Biniicil.

Alparslan Türkeş, Koyunoğlu Aşireti'nden gelmektedir. Kayseri'nin Pınarbaşı ilçesinden Kıbrıs'a göç eden bir ailenin çocuğu olan Türkeş, 25 Kasım 1917'de Lefkoşa'da doğmuştur.

Malatya Akçadağ'da bulunan bazı aşiretler şunlardır: Kürecik Aşireti. Balyan Aşireti. Ayrıca, Akçadağ'da Kabahaydaroğulları, Yörükler, Turanlılar, Bozoklar, Yüceler, Çobanoğulları ve Küçükosmanlar gibi aşiretler de bulunmaktadır. Aşiretler genellikle kendi aralarında akrabalık bağlarına dayalı bir şekilde yaşam sürdürürler ve sosyal yapılarını korurlar.

Şeker Aşireti'nin nüfusu hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Türkiye'deki bazı büyük aşiretler ve yaklaşık nüfusları şu şekildedir: Milli Aşireti: 5 milyon. İzol Aşireti: 3 milyon. Ertoşi Aşireti: 3 milyon. Aşiretlerin nüfusu, göçler, bölünmeler ve yeni oluşumlar nedeniyle sürekli değişebilir.

Doz filmi, yönetmen ve oyuncu Gani Rüzgar Şavata'nın da mensup olduğu Drejan Aşireti ile ilişkilidir. Film, 2001 yılında Gani Rüzgar Şavata tarafından yönetilmiş ve senaryosunu İlker Barış ile birlikte yazmıştır.

Doğan Aşireti hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Türkiye'deki bazı aşiretler şunlardır: Badıkan Aşireti; Bayat Aşireti; Baban Aşireti; Ertoşi (Hertoti) Aşireti; Gevdan (Gewdan) Aşireti; Goyan Aşireti; Geylani (Gêlani) Aşireti; Feyli (Fayli) Aşireti; Gılali (Gulali) Aşireti; Şex Bekirê Sor Ailesi. Aşiretlerin yapıları ve sınırları zamanla değişebilir, bu nedenle güncel bilgiler için güvenilir kaynaklara başvurulması önerilir.

Şanlıurfa Ceylanpınar'da yaşayan bazı aşiretler şunlardır: Bini Ubiyt (Hubeyt), Bini Naimi, Binizeyt, Biniecil, Bini Muhammet, Bini Yusuf, İbade, Selemde. Kejan (Kejkan) Aşireti. Siyale (Sihale) Aşireti. Agovat (Ağovat) Aşireti. Ceylanpınar'da yaşayan diğer aşiretlerin de olabileceği unutulmamalıdır.

Türkiye'nin en büyük aşireti konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır, çünkü bu, aşiretlerin kendi aralarında farklı kollara ayrılması ve net bir nüfus sayımının yapılamaması nedeniyle belirlenemez. Bazı büyük aşiretler şunlardır: Milli Aşireti. Ertoşi Aşireti. İzol Aşireti.

Reşwan (Rişvan) aşireti, Türkiye'de Kırşehir, Adıyaman, Gaziantep, Kahramanmaraş, Malatya, Konya ve Ankara gibi illerde ve ayrıca Suriye'de Rakka ile İran'da Gilan, Horasan ve Kazvin eyaletlerinin şehirlerinde yaşamaktadır. Aşiretin bir kısmı, 1750'de Antep ve Kürtdağı çevresinden Divriği'ye sürgün edilmiştir. Reşwan aşireti, kendi başına müstakil bir aşiret olup, Rişvan aşireti ile isim benzerliği bulunmaktadır.

Sivas'ta en çok hangi aşiretin olduğuna dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Sivas'ta etkili olan bazı aşiretler şunlardır: Koçgiri Aşireti: Sivas'ın İmranlı ve Zara ilçelerinde yoğunlaşmıştır. İmranlı (Umranlı) Aşireti: Sivas ve çevresinde yaşar, nüfusu 50.000 ile 100.000 arasında değişir. Bunun dışında, İzol, Kureşan, Heyderî gibi aşiretler de Sivas'ta bulunmaktadır. Aşiretlerin nüfusları zamanla değişebilir, bu nedenle güncel veriler için yerel kaynaklara başvurulması önerilir.

Ertoşi (Hertoşi) aşireti, Mendikan ve Hacîmendan adında iki kola ayrılmış olan 12 veya 14 aşiretten müteşekkildir. Bu kollar şunlardır: Şerefan; Mamedpîran (Mahmedpîran); Êzdînan; Xelîlan; Xawiştan; Alân; Şîdan; Gewdan; Mamxuran; Jirkî; Qeşûrî; Hacan; Zêdik. Bazı kaynaklar, Ertoşi aşiretinin 14 kol olduğunu belirtse de, 12 kol olduğu yönündeki bilgiler kesinlik kazanmıştır.

Zile köylerinde bulunan bazı aşiretler şunlardır: Sıraç (Aşiret) Topluluğu. Hubyar Ocağı. Canbeğ Aşireti. Avşar Boyu. Ayrıca, Zile kazasına Osmanlı döneminde iskana tabi tutulan bazı aşiretler de şunlardır: Cunkarlu; Ağcakoyunlu; Ballı-Balluca; Çapan; İlbeğli-Elbeğli; Zaharanlı; Akçakoyunlu; Akkuzulu; Anamaslı; Aygad. Zile'deki aşiret yapısı hakkında daha fazla bilgi için Hamdullah Dedeoğlu'nun "Zile Kazasına İskan Edilen Aşiretler" başlıklı blog yazısına başvurulabilir.

Şeyhbızın (Şıhbızın) Aşireti, Irak ve Türkiye'de dağınık küçük topluluklara sahip bir Kürt aşiretidir. Özellikleri: Ana yurdu: Irak'ın Süleymaniye şehrinin Bâzân ilçesi ve çevresi. Dil: Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde Soranice, Türkiye'de ise Soranice'nin bir şivesi olan "Şeyhbızeynice" konuşulur. Din: Sünni (çoğunlukla Şafii, bir kısmı Hanefi). Tarihçe: Osmanlı döneminde Safeviler ile olan çatışmalar nedeniyle Kerkük'e sürülmüşlerdir. Önemli yerleşim yerleri: Türkiye'de Ankara'nın Haymana ilçesi, Erzurum'un Oltu ve Şenkaya ilçeleri.

Yusuf Halaçoğlu'nun "Anadolu'da Aşiretler, Cemaatler, Oymaklar (1453-1650)" adlı eseri 6 ciltten oluşmaktadır.

Zengân köyünün hangi aşirete ait olduğuna dair kesin bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Zengân adıyla anılan köylerin, İran'ın Hamse eyaletinde yerleşen Türkmen Afşarlar tarafından kurulduğu düşünülmektedir. Türkiye'de Zengân adıyla anılan köyler, Konya'nın Kadınhanı ve Sarayönü ilçelerinde, Mardin'in Midyat ilçesinde ve Diyarbakır sınırları içinde bulunmaktadır. Daha fazla bilgi için ilgili kaynakların incelenmesi önerilir.

Necati Şaşmaz, Zaza asıllıdır. Ayrıca, babası Abdulkadir Şaşmaz'ın, Harput merkezli Kadiri tarikatının lideri olduğu bilinmektedir.

Pîlekan (Pileki) Aşireti, Kürt kökenli bir aşirettir. Özellikleri: Ana yoğunluk bölgeleri: Irak (Süleymaniye), İran. Konuşulan dil: Sorani (Kürtçe). Kültürel özellikler: Şehirleşme oranı yüksektir. Dini yapı: Sünni-Şafii. Politik eğilim: Kürt siyasi hareketlerine destek. Başlıca geçim kaynakları: Ticaret ve memuriyet.