Aşiretler

Duderiyan (Duderan) Aşireti'nin nüfusu hakkında farklı bilgiler bulunmaktadır. 2000'E Doğru Dergisi'nin 1987 yılında yayınladığı "Aşiretler Raporu"na göre, Siirt civarında yaşayanların nüfusu 2.500, Mardin yöresinde yaşayanların nüfusu ise 3.000 kişidir. Aşiret lideri Mirza Tetik'in açıklamalarına göre, şu anda Siirt'te en az bin aile bulunmaktadır. Bu bilgiler ışığında, Duderiyan Aşireti'nin toplam nüfusunun yaklaşık 5.500 ile 6.000 kişi arasında olduğu söylenebilir. Ancak, bu sayılar kesin değildir ve zamanla değişebilir.

Altıntaş Köyü'nde hangi aşiretin olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, Türkiye'de Altıntaş ismi taşıyan bazı köyler ve bulundukları bölgeler şunlardır: Mardin, Midyat ilçesinde Altıntaş (Keferze) Köyü. Kütahya'nın Altıntaş ilçesi. İstanbul, Arnavutköy ilçesinde Altıntaş Köyü.

Adaklı Köyü, Hakkari ilinin Yüksekova ilçesine bağlı olup, Doski, Oramar ve Pinyanişî gibi Kürt aşiretlerinin yaşadığı bir yerleşim yeridir. Ayrıca, Gaziantep'in Nizip ilçesindeki Keret (eski adıyla Adaklı) köyü ise Katırcı Aşireti'nin yoğun olarak yaşadığı bir yerdir.

Ağrı'da birçok aşiret bulunmaktadır. Bazı örnekler şunlardır: Ağrı Merkez: Redkan, Êlî, Celalî, Xelesinî, Pîrebadî, Başimî, Gelturî, Sîpkî, Cemaldînî, Azîzî, Karapapak (Ecem), Memanî, Çixurî, Motî, Banokî, Delkî, Mikaîlî, Sorî, Tirtopî. Tutak: Sîpkî, Hemdikî, Karapapak, Mankî, Şêx, Memanî, Redkan. Bu liste tam değildir ve Ağrı'nın diğer ilçelerinde de çeşitli aşiretler bulunmaktadır.

Malatya'da kaç tane aşiret olduğuna dair kesin bir sayı vermek mümkün değildir. Ancak, Malatya'da varlığını sürdüren bazı aşiretler şunlardır: Dirijan Aşireti. Reşwan Aşireti. Kürecik Aşireti. Ayrıca, Malatya'da İzol, Alhas, Atmi, ABDALAN, Atmaneki, Alikan gibi diğer aşiretler de bulunmaktadır.

Yeşil Sivaslılar olarak belirtilen aşiretin, Koçgiri Aşireti olduğu düşünülmektedir. Bu aşiret, esas olarak Sivas'ın İmranlı ve Zara ilçelerinde yaşamakla birlikte, Kayseri, Tunceli, Erzincan ve Kahramanmaraş illerinde de bulunmaktadır.

Gaziantep'te en çok hangi aşiretin olduğuna dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Gaziantep'te etkili olan bazı aşiretler şunlardır: İzol Aşireti: Üç milyona varan nüfusuyla Türkiye'nin en büyük aşireti olarak kabul edilir. Barak Türkmenleri: Gaziantep'in Oğuzeli, Karkamış ve Nizip ilçelerinde yoğun olarak bulunur. Rişvanlı Aşireti: Gaziantep'te yaşayan bazı kolları kendilerini Türkmen olarak tanımlarken, bazıları Kürt olduğunu söylemektedir. Aşiretlerin nüfusu ve dağılımı zamanla değişebilir, bu nedenle güncel bilgiler için daha fazla araştırma yapılması önerilir.

Gaziantep'te en çok hangi aşiretin olduğuna dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Gaziantep'te etkili olan bazı aşiretler şunlardır: İzol Aşireti: Üç milyona varan nüfusuyla Türkiye'nin en büyük aşireti olarak kabul edilir. Barak Türkmenleri: Gaziantep'in Oğuzeli, Karkamış ve Nizip ilçelerinde yoğun olarak bulunur. Rişvanlı Aşireti: Gaziantep'te yaşayan bazı kolları kendilerini Türkmen olarak tanımlarken, bazıları Kürt olduğunu söylemektedir. Aşiretlerin nüfusu ve dağılımı zamanla değişebilir, bu nedenle güncel bilgiler için daha fazla araştırma yapılması önerilir.

Aydın'ın en büyük aşireti hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Türkiye'nin en büyük aşiretleri arasında İzol, Milli ve Ertoşi aşiretleri bulunmaktadır. İzol Aşireti: 3 milyondan fazla mensubu olduğu tahmin edilen bu aşiret, Türkiye'nin 15 farklı ilinde yaşamaktadır. Milli Aşireti: Nüfusunun yaklaşık 5 milyon olduğu tahmin edilmektedir. Ertoşi Aşireti: Yaklaşık 3 milyon nüfusa sahip olduğu düşünülmektedir. Aşiretlerin nüfus ve dağılımları hakkında kesin veriler bulunmamaktadır.

Aziz Sancar, Oğuz Türklerinin Hasi kolundan olup, ailesi Horasan'dan Mardin'e göç etmiştir. Ancak, herhangi bir aşirete mensup olduğuna dair bilgi bulunmamaktadır.

Dılxêri (Dihayran) Aşireti, ağırlıklı olarak Ağrı, Kars, Erzurum, Muş ve Van gibi bölgelere dağılmıştır. Ağrı: Karayazı ilçesindeki Hacî Beyrem, Goma Mexso, Yahya, Goma Çîye ve Gazbel köylerinde Dılxêri aşireti mensupları bulunmaktadır. Kars: Merkez ilçeye bağlı Halefoğlu, Gelirli, Küçükyusuf ve Söğütlü köylerinde yaşayanlar da bu aşirete dahildir. Erzurum: Hınıs ilçesindeki Erence, Ovakozlu, Karaçoban ilçesindeki Göller ve Duman köylerinde Dılxêri aşireti yerleşimleri vardır. Muş: Merkeze bağlı köylerde de bu aşirete mensup aileler bulunmaktadır. Van ve Hakkâri: Aşiretin bu bölgelerdeki dağılımı hakkında bilgi bulunmamaktadır.

Badıkanlar, Badıkan Aşiretine mensuptur. Badıkan Aşireti, Diyarbakır sınırları içindeki en büyük aşirettir ve kökleri Mervânîler’in kurucusu olan "Bad"a dayanmaktadır. Aşiret, 12 koldan oluşmaktadır. Badıkan Aşireti'nin bazı kolları şunlardır: Kerra; Şerefka; Laçıka; Xweşıka; Reşıka; Kanıka; Araşka; Memıka; Welika; Ağıka; Nasırka; Cımıka. Badıkan Aşireti, çoğunlukla Diyarbakır ve Muş illerinde yaşamaktadır.

Yusuf Halaçoğlu'nun "Anadolu'da Aşiretler, Cemaatler, Oymaklar (1453-1650)" adlı eserinde 41 binden fazla aşiret, cemaat ve oymak ismi bulunmaktadır. Ancak, Türkiye'deki aşiret ve cemaatlerin tam sayısına dair kesin bir veri mevcut değildir.

Tarsus'un en büyük aşireti hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Türkiye'nin en büyük aşireti olarak Milli (Mılli) Aşireti gösterilmektedir. Milli Aşireti, hem Türkiye'de hem de diğer coğrafyalarda farklı aşiretlere bölünmüş olup, yaklaşık 5 milyon nüfusa sahiptir.

Sağıroğlu aşireti, Oğuz Türkleri kökenine dayanmaktadır. Aşiretin tarihçesi hakkında şu kaynaklar bulunmaktadır: Yazar S. Aysun Furtun'un araştırması. Tapu kayıtları. Ayrıca, Sağıroğluları'nın bir dönem Kemah'ta hüküm sürdüğü ve daha sonra Ordu'nun Sağırlı köyüne yerleştikleri de bilinmektedir.

Türkiye'nin en büyük aşireti olarak İzol Aşireti kabul edilmektedir. Ancak, aşiretlerin nüfusları sürekli değiştiği için bu konuda kesin bir bilgi vermek zordur. Türkiye'nin en büyük aşiretleri arasında ayrıca Milli Aşireti (5 milyon) ve Ertoşi Aşireti (3 milyon) de bulunmaktadır.

Salmanlı Aşireti, Afşar boyuna bağlı bir Türkmen aşiretidir.

Korkut ilçesinde hangi aşiretlerin bulunduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, Muş ve çevresinde etkili olan bazı Kürt aşiretleri şunlardır: Lolan Aşireti. Muşki (Muşik) Aşireti. Memani (Meman) Aşireti. Mikaili Aşireti. Ayrıca, Osmanlı döneminde bölgede etkili olmuş Etmaneki/Atmaneki ve Evdoyi/Abdoyi aşiretleri de vardır.

Diyarbakır Bismil'de bulunan bazı aşiretler şunlardır: Beritan; Milli; Miran; Reşkotan; Sorkan; Zilan. Ayrıca, 1700'lü yıllarda Konya veya Musul'dan gelen Basmil Aşireti de Bismil'de yerleşmiştir. Bismil'de yaşayan diğer bazı aşiretlerin isimleri ise şöyledir: Baravi; Terkan; Kaw; Mehelli; Nasıran-lı; Çaruma; İzol; Uno; Xiyan; Sefa.

Adıyaman'da birçok aşiret bulunmaktadır. Bunlardan bazıları: Kavi Aşireti: Adıyaman'da yurt tutmuş olan Kavi aşireti, Kurmanç Kürtçesiyle konuşur ve Alevi ile Sünni kolları vardır. Rişvan Aşireti: Adıyaman, Malatya, Ankara, Rakka, Halep gibi bölgelerde konar göçer olarak yaşar. Adamanlı, Atmalı, Balyan, Beydili, Çakallı, İzollu, Karalar, Kavi, Kayalar, Sinemilli gibi birçok aşiret Adıyaman'da yer almaktadır. Adıyaman'ın etnik yapısı Türkler, Kürtler, Zazalar ve Araplardan oluşmaktadır.