Aşılar

e-Nabız sisteminde hangi aşıların olduğuna dair güncel bilgi bulunamadı. Ancak, e-Nabız'ın aşılarla ilgili bazı özellikleri şunlardır: Aşı önceliği sorgulama. Aşı bilgilendirme. e-Nabız'a, e-Devlet şifresi, e-İmza veya mobil imza ile giriş yapılabilir.

Kolajen aşısı, cildin elastikiyetini artırmak, kırışıklık ve izleri azaltmak, cildin daha genç ve sağlıklı görünmesini sağlamak için uygulanır. Başlıca faydaları: Cilt bariyerini güçlendirir. Ciltte kuruluk ve kırışıklıkların önüne geçer. Eklem, kas ve kemik ağrılarını azaltır. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Akne ve yara iyileşmesini hızlandırır. Kolajen aşısının etkisi, uygulamadan sonra 1 ay içinde görülmeye başlar ve yaklaşık 9-12 ay devam eder. Uygulama, doktor tarafından hijyenik bir ortamda yapılmalıdır; aksi takdirde yan etkiler görülebilir.

Td ve TT aşıları aynı değildir. TT aşısı, tetanos toksoidi olarak da bilinir ve tetanosa karşı koruma sağlar. Td aşısı ise büyük çocuklara ve yetişkinlere uygulanan, yalnızca difteri ve tetanoza karşı koruma sağlayan bir hatırlatma aşısıdır. Td aşısı, difteri, tetanos ve boğmacaya karşı koruma sağlayan Tdap aşısından farklıdır.

Koyunlarda 8'li karma aşı, koyunların birden fazla hastalığa karşı korunmasını sağlayan bir kombinasyon aşısıdır. Koyunlarda 8'li karma aşının koruduğu hastalıklardan bazıları: pasteurelloz; clostridial enfeksiyonlar; verem; bruselloz; kuduz; sığır vebası. Bu aşı, veteriner hekimler tarafından kolayca uygulanabilir ve genellikle kas içine enjekte edilir. Koyun yetiştiriciliğinde 8'li karma aşı, ekonomik avantajlar sunar ve hastalıkların neden olduğu ölüm ve hastalık kayıplarını azaltarak veteriner ve tedavi maliyetlerini düşürür.

4 yaş aşısı için hangi formun olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, 4 yaş aşısı olarak yapılan aşılar şunlardır: DaBT-İPA-Hib (Difteri, Aselüler Boğmaca, Tetanoz, İnaktif Polio, Hemofilus Influenza Tip b Aşısı); KKK (Kızamık, Kızamıkçık ve Kabakulak). Aşıların içeriği hakkında bir endişe varsa, bu endişeyi doktorla paylaşmak ve aşı içeriği hakkındaki önemli bilgileri doktordan edinmek gerekir. Aşı takvimi ve programı, çocuğa özel olarak hazırlanır.

Kuduz aşısı olan bir kişi yurtdışına çıkabilir, ancak bazı ülkeler ek belgeler veya testler talep edebilir. Örneğin, bazı ülkeler kuduz titrasyon testi isteyebilir; bu test, hayvanın kanında yeterli antikor seviyesinin bulunup bulunmadığını gösterir ve seyahatten 3 ay önce yapılmalıdır. Seyahat etmeyi planladığınız ülkenin gerekliliklerini önceden araştırmanız önemlidir.

Evet, kedi karma aşı ve kuduz aşısı aynı anda yapılabilir. Aşı uygulaması, veteriner hekimin kedinin yaşını, genel sağlığını ve geçmiş aşılarını göz önünde bulundurarak gerçekleştirilir. Aşı sonrası iştahsızlık, enjeksiyon yerinde şişlik ve hafif ateş gibi yan etkiler görülebilir. Aşı uygulaması öncesinde veteriner hekime danışılması önerilir.

Evet, DaBT (beşli karma aşı) aşısı ateş yapabilir. DaBT aşısının yan etkileri arasında yüksek ateş bulunmaktadır. Ancak, ateşin yüksekliği ve süresi, bireyden bireye değişiklik gösterebilir.

Sığırlarda verem aşısı (BCG aşısı), doğumdan itibaren yapılabilir. Eğer aşı 3. aydan sonra yapılacaksa, öncesinde TCT (tüberküloz cilt testi) uygulanmalıdır.

4 yaş aşısı sonrası görülen yan etkiler genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer. Bu yan etkiler arasında: aşı noktasında ağrı ve kızarıklık; hafif ateş; huzursuzluk veya iştahsızlık bulunur. Yan etkilerin sürmesi veya şiddetlenmesi durumunda bir uzmana danışılması önerilir.

1 yaş aşısı, diğer adıyla KPA (konjuge pnömokok aşısı), dört doz olarak uygulanır. İlk doz: 2. ayda. İkinci doz: 4. ayda. Üçüncü doz: 6. ayda. Dördüncü doz: 12. ayda, yani 1. yaşta.

Evet, iç ve dış parazit uygulamaları aynı anda yapılabilir. İç ve dış parazit uygulamalarının sıklığı, hayvanın yaşına, kilosuna, yaşam alanına ve sağlık durumuna göre değişir. Doğru dozaj ve yöntem için mutlaka veteriner kontrolü önerilir.

Pentavalent aşı, üç doz halinde uygulanır. İlk doz, çocuk 6 haftalık olduktan sonra verilir. İkinci ve üçüncü dozlar, sırasıyla 10 ve 14 haftalıkken uygulanır. Booster (pekiştirme) doz önerilmez.

Aşılar, ara onay alarak, özellikle pandemi gibi acil durumlarda, tam veri toplama süreci tamamlanmadan, halk sağlığını korumak amacıyla uygulamaya geçirilebilir. Bu süreç, "acil kullanım onayı" (AKE) olarak adlandırılır ve şu durumlarda verilir: Olağanüstü şartlar: Bulaşıcı hastalıkların yayılması gibi durumlarda. Veri yeterliliği: Etkililik, güvenlilik ve kalite ile ilgili kapsamlı verilerin henüz sağlanamadığı durumlar. AKE, aşının ruhsatlandırılması için gerekli veriler sağlanıncaya kadar, süresi belli olan geçici bir izin olarak kabul edilir. Aşıların tam onay alması için, Faz 3 klinik deneylerinin tamamlanması ve ek güvenlik ile etkinlik bilgilerinin gelmesi gereklidir.

Köpek ısırığından korunmak için yapılan aşı, kuduz aşısıdır. Kuduz aşısı, köpek ısırmasından sonra en kısa sürede, mümkünse o gün içerisinde en yakın sağlık kuruluşuna gidildiğinde uygulanır. Ayrıca, yara kötü bir durumdaysa ve son tetanoz aşısının üzerinden 5 yıl geçmişse, doktor tetanoz aşısı da önerebilir.

12 yaşında yapılan aşılar, Sağlık Bakanlığı'nın rutin aşı takviminde yer almamaktadır. Ancak, bazı özel aşılar bu yaşta yapılabilir: Tdap Aşısı: Tetanoz, azaltılmış difteri ve azaltılmış boğmaca aşısı. HPV Aşısı: 9 yaşından itibaren 3 doz halinde uygulanır. Meningokok Aşıları: ACWY ve B tipleri. Ayrıca, 12. ay sonunda KKK (Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak) aşısı ikinci doz olarak uygulanır. Aşı takvimi, çocuğun doğum tarihine göre hesaplanan ve Aile Sağlığı Merkezi tarafından takip edilen resmi takvime göre belirlenmelidir.

Menenjit aşısı, 55 yaşına kadar kişilere uygulanabilir. Aşının en geç ne zaman yapılması gerektiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, menenjit aşısı genellikle bebeklik döneminde başlar ve ilerleyen yaşlarda risk gruplarına göre tekrarlanabilir. Aşının türü, başlangıç yaşı ve dozları, kişinin yaşına ve bağışıklık sisteminin durumuna göre belirlenir. Menenjit aşısı hakkında en doğru bilgiyi almak için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Hepatit-B aşısı genellikle güvenli kabul edilir: Yaygın yan etkiler: Aşı yapılan bölgede ağrı, kızarıklık veya şişlik; Hafif ateş; Halsizlik, yorgunluk. Nadir yan etkiler: Alerjik reaksiyon (çok nadir); Ateşli nöbetler (nadir). Ciddi yan etkiler nadiren görülür. Hepatit-B aşısı, aşının içeriğindeki maddelere karşı ciddi alerjik reaksiyon gösteren kişilere önerilmez. Aşı olmadan önce bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Evet, tetanoz aşısına aile hekimi bakar. Tetanoz aşısı, aile sağlığı merkezlerinde uzman hemşireler ve doktorlar tarafından uygulanır. Aşı, hastanın aile hekiminin uygun görmesi halinde ücretsiz olarak uygulanır.

Aşı tekrarlarının hangi gün yapılması gerektiği, uygulanan aşıya göre değişiklik göstermektedir. Bazı aşıların tekrarlanma zamanları: Hepatit B aşısı: İlk doz doğumda, ikinci doz bir ay sonra, üçüncü doz ise ilk dozdan 6 ay sonra yapılır. Beşli karma aşı (DaBT-İPA-Hib): Birinci doz 2. ayda, ikinci doz 4. ayda, üçüncü doz 6. ayda yapılır; 18. ayda ise pekiştirme aşısı yapılır. Çocuk felci aşısı: 6. ayın sonunda ilk doz, 18. ayın sonunda ikinci doz yapılır. Kızamık, kızamıkçık, kabakulak aşısı: 12. ayın sonunda ilk doz, ilkokul 1. sınıfta pekiştirme aşısı yapılır. Hepatit A aşısı: 18. ayın sonunda ilk doz, 24. ayın sonunda ikinci doz yapılır. Aşı takviminin, Sağlık Bakanlığı tarafından her yıl gözden geçirilip güncellendiği unutulmamalıdır.