Aşılar

Zatürre (pnömokok) aşısının koruyuculuğu 7-10 yıl devam eder. Tekrar dozu, beş yıl sonra tek sefer olarak önerilir, daha fazla tekrarlanması önerilmez.

Turvac ve Aftovac aşıları, şap hastalığına karşı kullanılan iki farklı aşı türüdür. Turvac aşısı, Şap Enstitüsü tarafından üretilen, inaktif (ölü) bir aşıdır. Aftovac aşısı ise VETAL Hayvan Sağlığı tarafından üretilen bir aşıdır ve yine şap virüsünün O, A, Asia-1 serotiplerine karşı koruma sağlar.

Poliomyelit, halk arasında çocuk felci olarak bilinen, poliovirüsün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Özellikleri: - Bulaşma: Genellikle ağız yoluyla vücuda girer ve bağırsaklarda çoğalarak sinir sistemine zarar verir. - Belirtiler: İlk belirtiler arasında ateş, halsizlik, baş ağrısı, kusma ve kas ağrıları yer alır. - Komplikasyonlar: Hastalık, felçlere yol açabilir ve solunum kaslarını etkilediğinde hayati tehlike oluşturabilir. - Tedavi: Kesin bir tedavisi yoktur, tedavi genellikle semptomları hafifletmeye yöneliktir. Korunma: En etkili yöntem, inaktif polio aşısı (IPV) ve oral polio aşısı (OPV) gibi aşılarla bağışıklık kazanmaktır.

Evet, DTP aşısı difteri toksoid içerir.

Tetanoz aşısı, çocukluk döneminde 2, 4, 6, 18, 48. aylar ve 13 yaşında yapılır. Erişkinlerde ise 10 yılda bir hatırlatma dozu şeklinde tekrarlanır.

İnterhas aşı programı, sığır ve koyun gibi hayvanlarda çeşitli hastalıkların önlenmesi ve tedavisi için geliştirilen aşıları içerir. Bu programdaki bazı aşılar şunlardır: Trichoben: Bovine trichophytosis'e karşı profilaktik ve terapotik amaçla kullanılan canlı aşı. Biobos L6: Sığırlar için inaktif Leptospira aşısı. Biocan R: Kuduza karşı inaktif aşı. Aşı programı, hayvanların sağlık durumuna, türüne ve yaşadıkları bölgeye göre veteriner hekim tarafından belirlenir.

Koyun ve kuzularda çiçek aşısı, yılda bir defa olarak yapılır.

Rota aşısı uygulamasına 2. aydan itibaren başlanır.

Bebeklerde aşı takvimi doğumdan hemen sonra başlar.

Çocuk felcine karşı en etkili aşılar, inaktive polio aşısı (IPV) ve oral polio aşısı (OPV)'dır. IPV, enjeksiyon yoluyla uygulanır ve inaktive edilmiş (ölü) virüs içerir. OPV, ağız yoluyla uygulanır ve zayıflatılmış (canlı) virüs içerir. Her iki aşı da dünya genelinde yaygın olarak kullanılmakta ve çocuk felcinin kontrol altına alınmasında büyük rol oynamaktadır.

Evet, rubella aşısı sonrası anti-rubella IGG antikorları yükselir.

Kızamık aşısına MMR denmesinin nedeni, bu aşının kızamık (M), kabakulak (M) ve kızamıkçık (R) hastalıklarına karşı koruma sağlamasıdır. Bu hastalıkların baş harflerinin bir araya gelmesiyle "Measles, Mumps, and Rubella" ifadesinin kısaltması olan MMR oluşmuştur.

Kanser hastaları, enfeksiyonlara karşı korunmak amacıyla aşağıdaki aşıları yaptırmalıdır: 1. Grip (İnfluenza) Aşısı: Her yıl düzenli olarak yapılmalıdır. 2. Pnömokok Aşısı: Zatürreeeye karşı koruma sağlar, özellikle bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler için önerilir. 3. COVID-19 Aşısı: Ciddi COVID-19 sonuçlarını önlemek için hayati öneme sahiptir. 4. Hepatit B ve HPV Aşıları: Bu aşılar, kansere neden olabilecek virüslere karşı koruma sağlar. Canlı zayıflatılmış aşılar (kızamık, kabakulak, kızamıkçık, suçiçeği gibi) ise kanser hastalarında kontrendike olup, yapılmamalıdır. Aşıların zamanlaması ve türü, hastanın genel sağlık durumu ve kanser tedavisinin türüne göre değişebilir. Bu nedenle, en doğru bilgiyi almak için bir doktora danışmak önemlidir.

2 yaş aşısı kapsamında genellikle MMR (kızamık, kabakulak, kızamıkçık) ve PCV (pnömokok konjugat) aşıları yapılır. Bu aşılar, kas içi enjeksiyon şeklinde uygulanır.

Konjuge aşılar, genellikle bebeklerin belirli aylarda rutin aşı takviminde yer alır. Bazı konjuge aşıların uygulama zamanları: - BCG (Verem) aşısı: 2. ayda uygulanır. - 5'li karma aşısı: 2., 4., 6. ve 18. aylarda yapılır. - Konjuge pnömokok aşısı: 2., 4. ve 12. aylarda uygulanır. - MMR (Kızamık, Kabakulak, Kızamıkçık) aşısı: 1. yaşta ve 4. yaşta iki doz halinde yapılır. Aşı takvimi, ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir, bu nedenle kesin bilgi için yerel sağlık otoritelerine danışmak önemlidir.

9 ay aşısı, bebeklerin 9. ayında yapılır.

Aşı takviminin değişmesinin birkaç nedeni vardır: 1. Toplumsal Sağlık İçin: Aşılamanın sadece bireysel değil, toplumsal sağlık için de kritik öneme sahip olması. 2. Yeni Aşıların Eklenmesi: 2025 yılı itibarıyla Türkiye'de çocukluk dönemi aşı takvimine 6 bileşenli karma aşının eklenmesi. 3. Uygulama Kolaylığı: Aşıların aile hekimliklerinde yapılmasının, aşıların daha kolay ve doğru bir şekilde uygulanmasını sağlaması.

Enfeksiyon kontrolünün beş temel ilkesi şunlardır: 1. Hijyen Kurallarına Uymak: Ellerin sık sık yıkanması, hijyenik koşullarda yiyecek ve içecek tüketilmesi enfeksiyonlardan korunmada önemlidir. 2. Aşı Olmak: Düzenli aşılar, bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalıklara karşı direnç sağlar. 3. Koruyucu Ekipman Kullanımı: Maske, eldiven gibi koruyucu ekipmanların kullanılması enfeksiyonların yayılmasını engeller. 4. Enfeksiyonların Tanısı ve Tedavisi: Enfeksiyonların erken teşhisi ve uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması, hastalığın ilerlemesini önler. 5. Çevre Temizliği ve Dezenfeksiyon: Sağlık ortamındaki ekipman ve yüzeylerin düzenli olarak temizlenmesi, enfeksiyon riskini azaltır.

Domuz gribine karşı en dayanıklı olanlar, genellikle aşılanmış kişiler ve bağışıklık sistemi güçlü olan bireylerdir. Ayrıca, risk gruplarında yer almayan sağlıklı yetişkinler (5 yaş altı çocuklar ve 65 yaş üstü yetişkinler dışında) da domuz gribine karşı daha dayanıklıdır. Domuz gribinden korunmak için diğer önlemler arasında el hijyeni, maske kullanımı, sosyal mesafe ve kapalı alanların düzenli havalandırılması yer alır.

Oral Polio Aşısı (OPA), üç doz uygulandıktan sonra yaşam boyu koruma sağlar.