Anevrizma

Charcot-Bouchard anevrizmaları, beyin damarlarının küçük arterlerinde (çapı 300 mikrometreden az) görülür. En sık olarak bazal gangliyonların lentikülostriat damarlarında bulunur.

Koil, anevrizmaların tedavisinde kullanılan ve genellikle platinden yapılmış bir çeşit teldir. Koilin başlıca kullanım amaçları: Serebral anevrizmaların tedavisi. Kanama odaklarının tedavisi. Koil, kateter aracılığıyla anevrizmaya kadar ulaştırılır ve uygun sarmallar yaparak anevrizma içinde bırakılır.

Abdominal aort anevrizmasında en sık ölüm nedeni, anevrizmanın yırtılması (rüptürü) sonucu meydana gelen iç kanamadır. Anevrizma yırtıldığında, ani ve şiddetli karın veya sırt ağrısı, şok (kan basıncının düşmesi, hızlı nabız, solukluk gibi) ve bilinç kaybı gibi belirtiler ortaya çıkar.

Beyin anevrizmasında ölüm riski, kanama sonrası müdahale edilmediğinde %50'ye kadar çıkabilir. Kanamış bir anevrizmanın tekrar kanama riski ilk günlerde daha yüksektir ve hastaların %50’sinde 6 ay içinde tekrar kanama görülmektedir. Beyin anevrizması şüphesi veya tanısı olan kişilerin, ileri teknolojiye sahip hastanelerdeki tecrübeli ekipler tarafından takip ve tedavi edilmesi gerekmektedir. Bu yanıt, genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir; bireysel duruma göre değişiklik gösterebilir. Kesin risk oranı için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

EVAR (Endovasküler Aort Anevrizma Onarımı), abdominal aort anevrizmalarının tedavisinde kullanılan, cerrahi kesi gerektirmeyen kapalı bir yöntemdir. İşlem şu şekilde gerçekleştirilir: 1. Kasık bölgesine küçük bir kesi açılır ve kateter damar içine yerleştirilir. 2. Kateter yardımıyla stent greft, anevrizmalı damarın içine doğru ilerletilir. 3. Stent greft, anevrizmalı bölgeyi kaplayacak şekilde açılır ve sabitlenir. Avantajları: Daha az invaziv bir yaklaşım sunar. Hastanede kalış süresi daha kısadır. İyileşme süreci daha hızlıdır. Riskleri: Stent greftin yanlış konumlandırılması. Damar içinde pıhtı oluşumu. Böbrek fonksiyonlarında bozulma. EVAR, genellikle açık ameliyat riski yüksek olan yaşlı veya kronik hastalığı bulunan bireylerde tercih edilir.

Koil yöntemi, genellikle platinden yapılmış tellerin anevrizma içine yerleştirilerek kan girişinin engellenmesi işlemidir. Bu yöntem, serebral anevrizmaların tedavisinde kullanılır. Koil yönteminin aşamaları: 1. Anjiyografi: Anevrizmayı lokalize etmek ve değerlendirmek için yapılır. 2. Mikrokateter ile yerleştirme: Koil adı verilen teller, mikrokateter aracılığıyla anevrizma kesesi içine gönderilir. 3. Doldurma: Koiller, anevrizma kesesi içinde bir yumak oluşturup, anevrizma içine kan girişini engeller. İşlem, genellikle genel anestezi altında, girişimsel nöroradyolog veya beyin cerrahı tarafından gerçekleştirilir.

Anevrizma çeşitleri şu şekilde sınıflandırılabilir: Gelişim şekline göre: Sakküler (kese şeklinde). Fusiform (iğ şeklinde). Duvar yapılarına göre: Gerçek anevrizmalar. Yalancı (psödo) anevrizmalar. Görüldüğü bölgelere göre: Beyin anevrizması. Aort anevrizması. Psödoanevrizma. Anevrizmalar ayrıca, 0,3 cm ila 2,54 cm arasında değişen boyutlarına göre de sınıflandırılabilir; 2,54 cm'den büyük anevrizmalar "dev anevrizma" olarak adlandırılır.

Anevrizma, kan damarlarının duvarındaki zayıflama sonucu oluşan baloncuk veya genişlemedir. Tıpta anevrizma şu şekillerde sınıflandırılabilir: Bulundukları bölgelere göre: Beyin, aort, böbrek gibi çeşitli bölgelerde görülebilir. Biçimlerine göre: Sakküler (belirli bir noktada balonlaşma) ve fusiform (damar duvarının her yerinde zayıflama) olarak ayrılır. Duvar yapılarına göre: Gerçek anevrizmalar (normal atardamar duvarını oluşturan tüm tabakaları içerir) ve yalancı anevrizmalar (damar duvarında yırtılma sonucu oluşur) olarak ikiye ayrılır. Anevrizmalar, zayıf duvar yapıları nedeniyle patlayarak ölümcül kanamalara neden olabilir.

Aort damarı genişlemesi (anevrizma), genellikle belirti vermeden ilerler ancak büyüdükçe hayati risk taşıyabilir. Aort anevrizmasının bazı belirtileri: Göğüs ve sırt ağrısı: Batıcı tarzda, nefes darlığı ile birlikte olabilir. Yutma güçlüğü: Anevrizmanın yemek borusuna baskı yapmasından kaynaklanabilir. Karın ağrısı ve şişkinlik: Karın bölgesindeki anevrizmalarda görülebilir. Tansiyon düşüklüğü ve bilinç kaybı: Anevrizmanın yırtılması durumunda ortaya çıkabilir. Aort anevrizmasının bazı nedenleri: yüksek tansiyon; ateroskleroz (damar sertliği); sigara kullanımı; genetik yatkınlık; bazı bağ dokusu hastalıkları ve enfeksiyonlar. Aort anevrizması şüphesi durumunda, kesin tanı ve uygun tedavi için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

Sakküler anevrizma, yılda ortalama 1-2 mm civarında büyür. Anevrizmanın büyümesi, 6 ayda 7 mm'den ve 1 yılda 10 mm'den fazla olduğunda hızlı genişleme olarak değerlendirilir ve cerrahi müdahale gerekebilir. Anevrizmanın büyüme hızı, hastanın genel sağlık durumu, anevrizmanın boyutu ve diğer bireysel faktörlere bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, düzenli tıbbi kontroller önemlidir. Kesin büyüme miktarı ve cerrahi müdahale kararı için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Abdominal aort anevrizması ve torasik aort anevrizması arasındaki temel fark, konumlarıdır: Abdominal aort anevrizması, aortun karın bölgesinde (karın boşluğu) meydana gelen anevrizmalardır. Torasik aort anevrizması ise aortun göğüs boşluğunda (göğüs bölgesi) oluşan anevrizmalardır. Belirtiler ve risk faktörleri de bu iki tür arasında farklılık gösterebilir: Abdominal aort anevrizması genellikle karın veya sırtta derin, sürekli bir ağrı ve göbek çevresinde nabız gibi atan bir kitle hissi ile kendini gösterir. Torasik aort anevrizması ise göğüs ağrısı, sırt ağrısı, öksürük, ses kısıklığı veya yutma güçlüğü gibi belirtilere yol açabilir. Risk faktörleri arasında yüksek tansiyon, sigara kullanımı, yaşlanma ve genetik yatkınlık bulunur. Tedavi yöntemleri de anevrizmanın konumuna göre değişir.

Aort anevrizmasının ölüm riski, rüptür (yırtılma) durumunda %70'e kadar çıkabilir. Aort anevrizması olan hastalarda ölüm riskini kesin olarak belirlemek mümkün değildir. Risk, anevrizmanın boyutuna, hastanın genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Aort anevrizması şüphesi veya teşhisi olan kişilerin, doktorlarının önerilerine uymaları ve düzenli takip yaptırmaları önemlidir.

İnfrarenal düzeyde abdominal aortada fuziform anevrizmatik dilatasyon ifadesi, karın içindeki aort damarının böbreklerin altındaki kısmında, simetrik ve homojen bir şekilde genişlemesi anlamına gelir. Bu durum, aort duvarının zayıflaması sonucu oluşur ve anevrizma olarak adlandırılır.

Splenik arter anevrizması, çölyak arterinden beslenir.

Göy genişlemesi ifadesi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Akciğer damar genişlemesi: Pulmoner arterlerin ve venlerin anormal ölçüde genişlemesi durumunu ifade eder. 2. Aort genişlemesi (anevrizma): Kalbin sol tarafından göğüs boşluğu hizasınca aşağı doğru inen aort damarında çeşitli sebeplere bağlı olarak gerçekleşen genişlemesi durumudur.

Aort damarının genişlemesinin (anevrizma) bazı nedenleri: Hipertansiyon (yüksek tansiyon). Sigara kullanımı. Şeker hastalığı. Yüksek kolesterol. Hareketsiz yaşam. Obezite. Stresli yaşam. Sağlıksız beslenme. Ailede damar sertliği veya aort genişlemesi öyküsü. Genetik faktörler. Nadiren travma, bağ dokusu hastalıkları, bazı sistemik ve enfeksiyon hastalıkları. Aort anevrizması riskini azaltmak için bu risk faktörlerinin kontrol altına alınması önerilir.

Splenik arter anevrizması, dalağı besleyen damarda meydana gelen anormal bir balonlaşmadır. Özellikleri: - Genellikle asemptomatiktir ve tesadüfen yapılan görüntüleme çalışmaları sırasında tespit edilir. - Belirtileri arasında sol kaburga altında ağrı, hazımsızlık, bulantı ve kusma bulunabilir. - Komplikasyonları arasında rüptür (yırtılma) yer alır, bu durum ani ve şiddetli iç kanamaya yol açabilir. Tedavi seçenekleri: - Anevrizma 2 cm'den büyükse, semptomatikse veya rüptür riski taşıyorsa cerrahi müdahale veya endovasküler tedavi uygulanır. - Girişimsel yöntemler arasında stent-greft uygulaması, koil embolizasyonu ve balon veya stent yardımlı koil embolizasyonu bulunur.

Aort çapının 4,5 cm olması, aort anevrizması anlamına gelir. Aort çapı, genellikle 2,5 ila 3,7 cm arasında değişir. Anevrizmalar, genellikle belirti vermeden ilerler ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Aort cerrahisinde açık cerrahi, genellikle aşağıdaki durumlarda tercih edilir: Yüksek riskli hastalar: Açık cerrahi, göğüs kafesi açılmadığı için yoğun bakım ve hastane yatış sürelerini kısaltır. Standart tamire uygun olmayan durumlar: Aort kapak tamiri yerine, kapakçık çıkarılarak yerine sentetik malzeme veya hayvan dokusundan yapılmış bir kapakçık konması gerekebilir. Mekanik kapak gerekliliği: Genç hastalar için, mekanik kapakların ömür boyu kullanılabilmesi nedeniyle tercih edilebilir. Aort yırtılması (diseksiyonu): Yırtılan aort segmentinin yapay damar ile değiştirilmesi gerekebilir. Modern tıpta, minimal invaziv teknikler (TAVI gibi) ve kapalı aort kapak ameliyatları da yaygın olarak uygulanmaktadır ve bazı durumlarda açık cerrahiye göre daha avantajlı olabilir. Aort cerrahisi, uzmanlık gerektiren bir alandır; bu nedenle, tedavi yönteminin belirlenmesi için bir kardiyoloji uzmanına danışılması önerilir.

Ventriküler anevrizmanın cerrahi tedavisinde iki ana yöntem uygulanır: açık cerrahi ve endovasküler tedavi. Açık cerrahi yöntemde, karın veya göğüs bölgesi açılarak anevrizmanın bulunduğu damar bölgesi cerrahi olarak çıkarılır ve yerine sentetik bir greft (yapay damar) yerleştirilir. Endovasküler tedavide ise kasık bölgesinden girilerek damar içine stent-greft yerleştirilir. Cerrahi yöntemin seçimi, hastanın yaşı, genel sağlık durumu, anevrizmanın tipi ve konumuna göre multidisipliner bir ekip tarafından belirlenir.