Anevrizma

Anevrizma, özellikle yırtılma (rüptür) riski taşıdığında hayati tehlike oluşturabilir. Anevrizmanın tehlikeli olmasının bazı nedenleri: Beyin anevrizması: Yırtılması beyin kanamasına ve felce yol açabilir. Aort anevrizması: Yırtılma, ani ve şiddetli iç kanamaya neden olabilir. Kalp anevrizması: Pıhtı oluşumu, inme veya diğer organlara emboli gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Anevrizma belirtileri arasında ani ve şiddetli baş veya göğüs ağrısı, bilinç kaybı, bulantı, kusma ve görme problemleri bulunur. Erken teşhis ve tedavi hayati önem taşır.

Anevrizmanın belirtileri, yerleştiği damara ve büyüklüğüne göre değişebilir. Bazı anevrizma türleri için belirtiler: Beyin anevrizması: Ani ve şiddetli baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, boyun tutulması, bulanık veya çift görme, ışığa duyarlılık, göz kapaklarının sarkması, bilinç kaybı. Aort anevrizması: Göğüs, sırt veya karın bölgesinde derin ve sürekli ağrı, nabız gibi atan karın kütlesi hissi, nefes darlığı, yutma güçlüğü, ses kısıklığı, bayılma veya baş dönmesi, hızlı kalp atışı, düşük tansiyon, mide bulantısı veya kusma, bacaklarda uyuşma veya felç. Anevrizma henüz patlamamışsa belirtiler çok net olmayabilir. Anevrizma belirtileri fark edildiğinde zaman kaybetmeden bir doktora başvurulmalıdır.

Aort hastalıkları, özellikle aort anevrizması ve aort diseksiyonu, hayati tehlike oluşturan ciddi durumlardır. Aort anevrizması, aortun duvarındaki zayıflık nedeniyle belirli bir bölgesinin anormal şekilde genişlemesi veya balonlaşmasıdır. Aort diseksiyonu, aort duvarının katmanlarının birbirinden ayrılmasıdır ve bu durum, organlara giden kan akışının engellenmesine neden olabilir. Bu hastalıkların belirtileri genellikle belirsizdir ve erken aşamalarda fark edilmez. Risk faktörlerini azaltmak için sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri, düzenli kontroller ve doktor önerilerine uymak önemlidir.

Meyra'nın hastalığı, dalağına giden damarda anevrizma olarak belirlenmiştir.

Aort kökü genişlemesi (anevrizma) durumunda ameliyat kararı, anevrizmanın çapına ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak verilir. Ameliyat gerektiren durumlar: Çıkan aortta 5,5 cm çapına ulaşma veya son 6 ayda 5 mm çap artışı. 5 cm çap ve inişli-çıkışlı hipertansiyon. İnen aortta 6 cm çap veya son 6 ayda 5 mm çap artışı. Herhangi bir başka organ basısı. Kanama şüphesi. Ayrıca, ailede aort yırtılması öyküsü veya bazı genetik hastalıklar gibi durumlarda daha erken müdahale gerekebilir. Aort anevrizması şüphesi veya teşhisi durumunda, vakit kaybetmeden bir kalp ve damar cerrahisi uzmanına başvurulması önemlidir.

Aort genişlemesi (anevrizma) tehlikeli olabilir ve hayati risk taşıyabilir. Tehlike oluşturan durumlar: Yırtılma (rüptür). Diseksiyon (damar iç tabakasında ayrışma). Risk faktörleri: hipertansiyon; ateroskleroz (damar sertliği); sigara kullanımı; şeker hastalığı; yüksek kolesterol; hareketsiz yaşam; obezite. Belirtiler arasında karın ve sırt ağrısı, yutma güçlüğü, nefes darlığı ve nabız gibi atan karın hissi bulunabilir. Öneri: Aort genişlemesi riski taşıyan kişilerin, düzenli sağlık kontrollerini yaptırmaları önemlidir.

Anevrizma genişleme riski, anevrizmanın türüne, bulunduğu bölgeye ve nedenlerine bağlı olarak değişir. Başlıca risk faktörleri: İleri yaş (özellikle 65 yaş üstü). Erkek cinsiyet. Sigara kullanımı. Ailede anevrizma öyküsü. Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve ateroskleroz. Bazı genetik hastalıklar (Marfan sendromu, Loeys-Dietz sendromu, Ehlers-Danlos sendromu). Enfeksiyonlar (sifiliz gibi). Travma ve vaskülit (damar iltihabı). Anevrizma genişleme belirtileri genellikle belirsizdir ve uzun süre fark edilemeyebilir. Anevrizma yırtılması, kontrol edilemeyen şiddetli iç kanamaya yol açar ve acil tıbbi müdahale gerektirir.

Charcot-Bouchard anevrizması, beynin küçük (çapı 300 mikrometreden az) arterlerinde oluşan nadir bir mikroanevrizmadır. Bu anevrizmalar en sık orta serebral arterin lentikülostriat dallarında, bazal gangliyonlar, talamus, pons ve serebelluma kan sağlayan bölgelerde görülür. Nedenleri genellikle kronik hipertansiyon (yüksek kan basıncı) olup, bu durum kan damarı duvarlarında strese yol açarak mikroanevrizmaların oluşmasına ve büyümesine neden olur. Belirtileri arasında ani ve şiddetli baş ağrısı, bulantı, kusma, bilinç kaybı ve nöbetler yer alabilir. Teşhis için klinik muayene, kan testleri ve bilgisayarlı tomografi (BT) taraması gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır. Tedavi, semptomların şiddetine bağlı olarak değişir ve yoğun bakım ünitesinde stabilizasyon, cerrahi müdahale veya ilaç tedavisi içerebilir.

Aort anevrizması topuz belirginliği, karın bölgesinde nabız gibi atan bir kitle hissi olarak tanımlanabilir. Özellikle kilo olarak zayıf bireylerde, karın bölgesine elle dokunulduğunda fark edilen bu durum, büyüyen anevrizmanın gözle görülür hale geldiğini gösterebilir. Aort anevrizması belirtileri fark edildiğinde zaman kaybetmeden bir doktora başvurmak hayati önem taşır.

Aort anevrizmaları, bulundukları bölgeye göre şu şekilde sınıflandırılır: Torasik aort anevrizması: Aortun göğüs boşluğundaki kısmında gelişir. Abdominal aort anevrizması: Aortun karın bölgesinde oluşur ve en sık görülen türüdür. Asendan aort anevrizması: Kalpten çıkan aortun ilk bölümünde oluşur. Arkus aort anevrizması: Aortun beyne giden dallarının ayrıldığı bölgede oluşur. Ayrıca, anevrizmalar şekillerine göre fuziform (iğ şeklinde) veya sakküler (kese şeklinde) olarak da ayrılabilir. Gerçek ve yalancı anevrizma olarak da bir sınıflandırma yapılabilir; gerçek anevrizma, aort damarının tüm katmanlarını içeren bir genişleme iken, yalancı anevrizmada aort damarında sınırlanmış bir yırtılma söz konusudur.

Pulsasyon abdominal aort anevrizması, aort damarının karın bölgesinde meydana gelen ve balonlaşma şeklinde genişleme ile karakterize edilen bir durumdur. Bu tür anevrizmalar, genellikle 65 yaş üstü erkeklerde daha yaygındır ve sigara içme, yüksek tansiyon gibi risk faktörleriyle ilişkilidir. Belirtileri arasında karın ağrısı, bel ağrısı, karında nabız hissi ve bazen karın şişliği yer alır. Teşhis genellikle ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ile konur. Tedavi, anevrizmanın boyutuna ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir; küçük anevrizmalar izlenirken, büyük ve yırtılma riski taşıyanlar cerrahi ile tedavi edilir.

Sol subklavian arter anevrizması, sol subklavian arterin genişlemesi ve balonlaşması durumudur. Nedenleri arasında ateroskleroz, torasik outlet sendromu ve özellikle ateşli silah yaralanması gibi travmalar yer alır. Belirtileri genellikle göğüs ve omuz ağrısıdır. Teşhis için akciğer grafisi, arteriografi, bilgisayarlı tomografi ve anjiyografi kullanılır. Tedavi cerrahi veya endovasküler stent uygulaması şeklinde olabilir.

IAS anevrizmatik ifadesi, kalbin kulakçıkları arasındaki bölmede gelişen bir genişlemeyi ifade eder. Bu durum, anevrizma olarak adlandırılır ve genellikle ciddi bir sağlık sorunu olarak kabul edilir.

Sakküler ve fusiform anevrizma, beyin damarlarının zayıflayan duvarlarının baloncuk şeklinde genişlemesi sonucu oluşan iki ana anevrizma türüdür. Sakküler anevrizma, en sık rastlanan tür olup, küçük bir keseye benzeyen ve genellikle damarların dallandığı bölgelerde meydana gelen bir oluşumdur. Fusiform anevrizma ise, damar duvarının belirli bir bölümünün genişlemesi ile ortaya çıkar ve genellikle büyük atardamarlarda görülür.

Ventriküler anevrizma terimi, tıbbi literatürde doğrudan yer almayan bir terimdir. Ancak, kalp anevrizması kavramı ile ilişkili olabilir. Kalp anevrizması, kalp kasında oluşan hasar sonucu kalp duvarının incelmesi ve balonlaşmasıdır. Belirtileri arasında nefes darlığı, sürekli yorgunluk, çarpıntı ve göğüs ağrısı yer alır.

Asendan aort anevrizması, kalpten çıkan ana atardamarın (aort) ilk bölümünde meydana gelen ciddi bir genişlemedir. Nedenleri: doğumsal aort kapak anomalileri; bağ dokusu hastalıkları (Marfan sendromu, Loeys-Dietz sendromu, Ehlers-Danlos sendromu); ailevi yatkınlık; hipertansiyon; ileri yaş ve erkek cinsiyet. Belirtileri: göğüs ağrısı veya baskı hissi; nefes darlığı; kalpte üfürüm (aort kapak yetmezliği gelişmişse); nadiren, yutma güçlüğü veya öksürük. Teşhis: ekokardiyografi; BT anjiyo; MR anjiyo. Tedavi: Takip ve izlem: Aort çapı 4,5–5 cm arasında olan ve hızlı büyüme göstermeyen vakalarda belirli aralıklarla görüntüleme ile takip yeterlidir. Açık cerrahi (greft uygulaması): Aort çapı 5,5 cm’nin üzerine çıkarsa veya büyüme hızı yılda 0,5 cm’den fazlaysa önerilir. Hibrid cerrahi yöntem: Aort kapağı ve beyne giden damarlarla ilişkili anevrizmalarda tercih edilir.

EVAR (Endovasküler Anevrizma Onarımı) yöntemi, damar içinden yapılan cerrahi müdahale ile damar anevrizmalarının onarılmasını sağlayan modern bir tedavi yöntemidir. Bu yöntemde, damar içine özel bir stent yerleştirilir ve bu stent, anevrizmanın olduğu bölgeye yerleştirilerek damarın duvarını destekler ve kan akışını yönlendirir. EVAR yöntemi, abdominal aort anevrizmalarının tedavisi için en etkili yöntemlerden biridir ve genellikle kasık bölgesindeki küçük kesilerle yapılır.

Aortun balonlaşmasının (anevrizma) başlıca nedenleri şunlardır: Yüksek tansiyon (hipertansiyon). Sigara kullanımı. Genetik yatkınlık ve aile öyküsü. Bağ dokusu hastalıkları. Enfeksiyonlar. Travmalar. Vaskülit (damar iltihabı).

Asendan aort genişlemesinin (anevrizma) bazı nedenleri: Doğumsal aort kapak anomalileri. Bağ dokusu hastalıkları. Hipertansiyon (yüksek tansiyon). İleri yaş ve erkek cinsiyet. Sigara kullanımı. Ateroskleroz (damar sertliği). Travma. Enfeksiyonlar.

Anevrizmada yeniden kanama riski, kanamanın ardından ilk günlerde en yüksektir. Anevrizma nedeniyle yeniden kanama riskini artıran bazı faktörler şunlardır: büyük anevrizma; belirli bölgelerde bulunan anevrizma; sigara kullanımı; tedavi edilmemiş yüksek tansiyon. Anevrizma şüphesi veya tanısı olan kişilerin, herhangi bir risk artışını önlemek için düzenli olarak doktor kontrollerine gitmesi önemlidir.