Ahilik

Ahilerin Türkiye Selçuklu Devleti'ndeki rolleri şunlardır: 1. Siyasî ve askerî faaliyetler: Ahiler, siyasî ve askerî olaylarda meşru iktidarın yanında yer almış, devlet törenlerine katılmış ve devletin görev ve sorumluluklarını üstlenmişlerdir. 2. Yerleşik hayata geçiş: Göçebe Türk topluluklarının (Oğuz boyları/Türkmenler) yerleşik hayata geçmelerinde önemli rol oynamışlardır. 3. Meslekî ve dinî eğitim: Ahilik, mesleki ve dinî eğitim veren bir teşkilat olarak, Anadolu'daki meslekî eğitimin, sanat eserlerinin ve kültürel hayatın gelişmesine katkıda bulunmuştur. 4. Sosyal düzen ve iç barış: Ahiler, sosyal düzenin, iç barışın, huzurun korunması ve devamında etkin olmuş, yardımlaşma ve dayanışma kültürünü yaymışlardır. 5. Geleneklerin korunması: Türk millî kültürünün üstün değerlerini yaşatmış, geleneklerin, ahlâkî ilkelerin ve millî kültür değerlerinin korunmasında önemli rol oynamışlardır.

Devşirme ve Ahilik sistemleri, Türk tarihinde farklı dönemlerde önemli rol oynamış iki farklı teşkilattır. Devşirme Sistemi, Osmanlı Devleti'nin Hristiyan ailelerin çocuklarını eğiterek devlete sadık askerler ve yöneticiler yetiştirme sistemidir. Ahilik Sistemi ise, 13. yüzyılda Anadolu Selçuklu Devleti döneminde kurulan bir esnaf ve zanaatkar örgütlenmesidir.

Ahilik ilkelerine uymayanlar, ahiliğin yasakladığı davranışları sergileyen kişilerdir. Bu davranışlar arasında: Dürüstlük ve güvenirlik ihlali: Doğru olmayan bilgi vermek veya ticari işlemlerde şeffaf olmamak. Yardımlaşma ve dayanışma ihlali: Zor durumda olan esnaf veya müşterilerle ilgilenmemek. Adalet ve eşitlik ihlali: Ayrımcılık yapmak. Çalışkanlık ve disiplin ihlali: İş saatlerine uymamak veya mesleki görevleri yerine getirmemek. Hoşgörü ve saygı ihlali: Müşterilerle veya diğer esnaflarla kaba davranmak. Ayrıca, ahiliğe kabul edildikten sonra yalan söyleyen, emanete hıyanetlik eden, cimrilik yapan, zina eden, içki içen, adam öldüren kişiler de ahilikten çıkarılırdı.

Ahilikte verilen eğitimin temel amaçları şunlardır: 1. Meslek Edindirme: İnsanlara bir meslek öğretirken aynı zamanda ahlaki nitelikler kazandırmak. 2. Dürüst Üretici ve Satıcı Yetiştirme: Toplumu, dürüst ve güvenilir esnaflarla donatmak. 3. Usta-Çırak Sistemi: Ustaların hem meslek hem de ahlak kurallarını öğretmesi, çırakların ise kalfalığa ve ustalığa geçişini sağlamak. 4. Sosyal ve Kültürel Eğitim: Bireyleri sosyal, kültürel ve dini bilgilerle donatmak, onları toplumun bir parçası olarak yetiştirmek.

"Kral Bacım" ifadesi, tarihsel bağlamda iki farklı kadın teşkilatını ifade edebilir: 1. Bacıyan-ı Rum: 13. yüzyılda Anadolu'da Ahi Evran'ın eşi Fatma Bacı tarafından kurulan, kadınların ekonomik, sosyal ve kültürel olarak örgütlenmesini sağlayan bir kadın teşkilatıdır. 2. Şerife Bacı: Kurtuluş Savaşı döneminde, kucağında 9 aylık bebeğiyle İnebolu'dan aldığı cephaneyi Kastamonu'ya taşırken donarak şehit düşen bir Türk kadınıdır. O, Türk kadınının kahramanlık ve fedakarlık timsali olarak anılmaktadır.

Ahî Evran, 13. yüzyılda yaşamış ve Ahilik teşkilatının kurucusu olarak bilinen bir filozof, şair ve pîrdir. Başlıca işleri ve faaliyetleri: Debbağların (dericilerin) pîri: 32 çeşit esnaf ve sanatkârın lideriydi. Fütüvvet teşkilâtı: Bağdat'ta tanıştığı Evhaddü'd Din Kirmanî'nin tavsiyesiyle Abbasi halifesi Nasır Lidinillah'ın kurmuş olduğu Fütüvvet Teşkilâtına katılmış ve bu teşkilatın önde gelen şeyhleriyle çalışmıştır. Ahilik müessesesi: Anadolu'da Ahilik adlı esnaf teşkilâtını kurarak teşkilatlanmasını sağlamıştır. Eğitim ve nasihat: Esnafı, dünya ve ahiret işlerini düzenli hâle getirmeleri için eğitmiş ve nasihatlerde bulunmuştur.

Lonca sistemi Türk tarihinde ilk olarak Anadolu Selçukluları döneminde görülmüştür.

Esnaflar, dükkanlarına özlü sözler yazmanın birkaç nedeni vardır: 1. Ahilik Kültürünün Yansıtılması: Bu sözler, Ahilik kurumunun temel prensiplerini ve toplumun düzenini sağlamak için insanlığın sahip olması gereken hasletleri yaygınlaştırmak amacıyla yazılır. 2. Müşteriye Mesaj Verme: Özlü sözler, müşterinin esnaftan beklentilerini ve ticaret ahlakını hatırlatır. 3. Dükkanın Anlamlandırılması: Hat sanatı ile yazılan bu beyit ve dörtlükler, dükkanın sadece bir ticaret mekanı olmaktan öte, bir kültür ve değer merkezi olduğunu gösterir.

Ahilik temalı kısa film yarışmalarının tarihleri: 1. "Ahilik Anlayışında Sanat ve Estetik" konulu yarışma: 15 Mart 2024 tarihine kadar başvurular kabul edilmektedir. 2. "Ahilik Anlayışında Meslek ve Ahlak" konulu yarışma: Son başvuru tarihi 27 Şubat 2025'tir.

Ahiliğin temel ilkeleri şunlardır: 1. Dürüstlük ve Adalet: Ahiler, ticaretlerinde dürüst ve adil olmayı ilke edinirler. 2. Yardımlaşma ve Dayanışma: Toplumsal yardımlaşma ve dayanışmayı teşvik ederler, ihtiyaç sahiplerine yardım ederler. 3. Çalışkanlık ve Üretkenlik: Çalışkan olmayı ve üretmeyi kutsal bir görev olarak görürler. 4. Eğitim ve Öğrenme: Mesleki eğitime büyük önem verirler, çıraklık, kalfalık ve ustalık gibi aşamalardan geçerek meslekte yetkinlik kazanırlar. 5. Ahlaki Değerler: İslam ahlakını temel alır ve doğruluk, sadakat, sabır ve tevazu gibi erdemleri önemserler.

Ahilik kültürü, her yıl Eylül ayının üçüncü haftasında kutlanır.

Ahilik teşkilatının kural ve esaslarını anlatan yapıtlara "fütüvvetname" denir.

2019 yılında Ahilik Haftası 16-22 Eylül tarihleri arasında kutlanmıştır.

Ahiliğin piyasa düzenine katkıları şunlardır: 1. Mesleki Disiplin ve Etik Anlayışı: Ahilik, esnaf ve zanaatkarlar arasında mesleki disiplin ve etik kuralları getirmiştir. 2. Dayanışma ve Yardımlaşma: Ahilik, esnaflar arasında dayanışma kültürünü teşvik etmiş, haksız rekabetin önüne geçmeyi hedeflemiştir. 3. Tüketici Hakları: Ahilik teşkilatı, fiyat istikrarını gözetmiş, kalite kontrolü yapmış ve tüketici haklarını korumuştur. 4. Eğitim ve Beceri Geliştirme: Ahilik, esnafa sadece meslek eğitimi değil, aynı zamanda ahlaki ve manevi eğitim de vermiştir.

Ahiler, 13. yüzyılda Anadolu'da ortaya çıkmıştır.

Ahiliğe uygun olmayan davranışlar şunlardır: 1. Dürüstlük ve güvenirlik ihlali: Doğru olmayan bilgi verme veya ticari işlemlerde şeffaf olmama. 2. Yardımlaşma ve dayanışma ihlali: Zor durumda olan esnaf veya müşterilerle ilgilenmeme. 3. Adalet ve eşitlik ihlali: Ayrımcılık yapma. 4. Çalışkanlık ve disiplin ihlali: İş saatlerine uymama veya mesleki görevleri yerine getirmeme. 5. Hoşgörü ve saygı ihlali: Müşterilerle veya diğer esnaflarla kaba davranışlar sergileme. 6. Gıybet (dedikodu): İnsanların mahrem hayatlarını ifşa etme. 7. Ön yargılı davranma: Kesin bilgiye dayanmaksızın ön yargılı kararlar alma.

Ahiliğin tarihçesi şu şekilde özetlenebilir: 1. Kökenleri ve Kuruluşu: Ahilik, 13. yüzyılda Anadolu'da, özellikle Selçuklu döneminde, Ahi Evran önderliğinde kurulmuştur. 2. Gelişme Dönemi: Moğol istilaları ve sosyal çalkantılar döneminde, Anadolu'da sosyal düzeni ve ekonomik istikrarı sağlamak amacıyla ortaya çıkmıştır. 3. Osmanlı Dönemi: Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluş dönemlerinde de ahilik kurumları etkili olmuş, Osmanlı esnaf ve sanatkar örgütlenmelerinin temelini oluşturmuştur. 4. Günümüze Yansımaları: Günümüzde ahilik prensipleri, Türkiye ve birçok İslam ülkesinde kültürel bir miras ve sosyal bir model olarak anılmaktadır.

Ahilik Kültürü ve Girişimcilik 1. dönem 2. yazılı konuları şunlardır: 1. Ahilik Sistemi ve İş Ahlakı: Ahilik kavramının açıklanması, fütüvvetin önemi, ahiliğin genel ilkeleri ve iş ahlakı ilkelerine örnekler. 2. Ahilik Teşkilatının Kuruluşu ve Gelişimi: Ahiliğin Anadolu’da kuruluş süreci, Ahi Evran’ın ahilikteki öncülüğü ve teşkilatın gelişim süreci. 3. Meslek Eğitimi ve Model İnsan: Ahilikte model insan yetiştirmenin önemi, iş eğitimi ve ahilik teşkilatında model insanın özellikleri. 4. Girişimcilik ve İş Kurma: Girişimci fikirler geliştirme, iş kurma modelleri, pazarlama planı hazırlama ve fikrî ve sınai mülkiyet hakları.

3. Uluslararası Ahilik ve Ahi Evran Yarışmaları başlamıştır. Yarışmalar, 15 Temmuz 2024 tarihine kadar eser kabul etmektedir.

Ahi Evran'ın hayatından üç örnek: 1. Ahilik Teşkilatının Kurucusu: Ahi Evran, 13. yüzyılda Ahilik teşkilatının kurucularındandır ve debbağların (dericilerin) piri olarak kabul edilir. 2. Moğollara Karşı Mücadele: Moğol istilası sırasında Ahi Evran, Kayseri'yi Moğollara karşı savunan Ahileri teşkilatlandırmıştır. 3. Eğitim ve Eserler: Ahi Evran, tefsir, hadis, fıkıh, kelam ve tıp alanlarında derin bir alim olmuş, birçok eser kaleme almıştır.