AdliKontrol

Adli kontrole itiraz edilmezse, adli kontrol kararı kesinleşir ve uygulanmaya devam eder. Ayrıca, adli kontrol yükümlülüklerini isteyerek yerine getirmeyen şüpheli veya sanık hakkında, hükmedilebilecek hapis cezasının süresi ne olursa olsun, yetkili yargı mercii hemen tutuklama kararı verebilir.

GBT'de tedbir kararı, kişinin hakkında adli kontrol tedbirleri uygulandığını gösterir.

Adli kontrol, hem katalog suçlar hem de katalog dışı suçlar bakımından uygulanabilir. Katalog suçlar arasında şunlar yer alır: - soykırım ve insanlığa karşı suçlar; - göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti; - kasten öldürme; - silahla işlenmiş kasten yaralama ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış kasten yaralama; - işkence; - cinsel saldırı; - çocukların cinsel istismarı; - hırsızlık ve yağma; - uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti; - suç işlemek amacıyla örgüt kurma. Ayrıca, kanunda tutuklama yasağı öngörülen hallerde de adli kontrole ilişkin hükümler uygulanabilir.

Adli kontrol altında olan biri suç işlerse, bu durum adli kontrol tedbirinin ihlal edilmesi olarak değerlendirilir ve yetkili yargı mercii tarafından tutuklama kararı verilebilir. Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 112. maddesine göre, adli kontrol yükümlülüklerini isteyerek yerine getirmeyen kişi hakkında tutuklama kararı, hükmedilebilecek hapis cezasının süresi ne olursa olsun, hemen uygulanabilir.

Adli kontrol imza atma yükümlülüğü, adli kontrol kararının kesinleşmesi ve Denetimli Serbestlik Müdürlüğü tarafından şüpheli veya sanığa tebliği ile başlar.

Nitelikli hırsızlık suçunda adli kontrol süresi, sıvı veya gaz halindeki enerji hakkında işlenen suçlar için en fazla 3 yıldır.

Ev hapsi ve yurt dışı çıkış yasağı, ceza muhakemesi sürecinde uygulanan adli kontrol tedbirleridir. Ev hapsi, şüphelinin veya sanığın konutunda denetim altında tutulması anlamına gelir. Yurt dışı çıkış yasağı ise, şüphelinin veya sanığın ülke dışına çıkmasını engeller.

Adli kontrol imza ihlali durumunda, bir yıl içerisinde keyfi olarak 3 defa imza yükümlülüğünün ihlal edilmesi halinde tutuklama kararı verilebilir.

Serdar Ortaç'ın "ev hapsi" şeklindeki adli kontrol tedbiri, avukatının itirazı üzerine kaldırıldı.

Adli kontrole sevk edilen kişi doğrudan ceza almaz, ancak adli kontrol tedbirlerine uymadığı takdirde tutuklama kararı ile karşı karşıya kalabilir. Adli kontrol, tutuklama sebeplerinin varlığına rağmen şüpheli veya sanığın denetim altına alınarak uygulanan bir ceza muhakemesi tedbiridir.

Elektronik kelepçe, çeşitli durumlarda takılabilir: 1. Adli Kontrol Tedbirleri: 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 109. maddesi uyarınca, konutu terk etmemek, belirli yerleşim bölgesini terk etmemek ve belirlenen yer veya bölgelere gitmemek gibi adli kontrol tedbirlerinde kullanılabilir. 2. Kısa Süreli Hapis Cezaları: Türk Ceza Kanunu'nun 50. maddesi gereğince, kısa süreli hapis cezalarının seçenek yaptırımlara dönüştürülmesinde elektronik kelepçe uygulanabilir. 3. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB): Sanık hakkında HAGB kararı verildiğinde, denetimli serbestlik tedbirleri kapsamında elektronik kelepçeden yararlanılabilir. 4. Hapis Cezasının Konutta İnfazı: 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'un 110. maddesinde düzenlenen şartların varlığı halinde, mahkûmun cezasını konutta çekmesi durumunda elektronik kelepçe takılır. 5. 6284 Sayılı Kanun Kapsamında: Kadına yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla, şiddet uygulayan şahıslara teknik cihazlarla izleme yapılarak elektronik kelepçe takılabilir.

Adli kontroldeki bir kişinin tutuklanması için hapis cezasının üst sınırının 2 yıl veya daha fazla olması gerekmektedir. Ağır Ceza Mahkemesinin görevine giren işlerde ise adli kontrol süresi en fazla 3 yıldır ve bu süre zorunlu hallerde uzatılabilir.

TÜSİAD Başkanı Orhan Turan ve Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Mehmet Ömer Arif Aras, 20 Şubat 2025 tarihinde adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.

Adli kontrol kararının kaldırılması talebi, kararın ilgililerince öğrenilmesinden itibaren iki hafta içinde yapılabilir. Bu talebi, şüpheli veya sanık, yasal temsilcisi, vasisi, velisi, eşi ve avukatı gibi ilgililer sunabilir.

Yurtdışına çıkış yasağı olan bir kişi, yasak kalkana kadar yurtdışına çıkamaz. Yurtdışına çıkış yasağı, ceza mahkemeleri veya bazı idari makamlar tarafından uygulanan bir adli kontrol tedbiridir.

Adli kontrol yükümlü bilgilendirme formu, adli kontrol tedbirine tabi tutulan şüpheli veya sanığa, denetimli serbestlik müdürlüğü tarafından tebliğ edilen ve yükümlülükleri ile uyması gereken kuralları içeren bir formdur. Bu form, denetim planı yerine geçer ve adli kontrol tedbirlerinin yerine getirilmesinde önemli bir belgedir.

Denetimde imza görüşmesi, iki farklı bağlamda değerlendirilebilir: 1. Adli Kontrol İmza Yükümlülüğü: Ceza Muhakemesi Kanunu'na göre, şüpheli veya sanığın sulh ceza hakimi veya mahkemenin belirlediği yerlere (polis ya da jandarma karakolu, mahkeme kalemi vb.) belirli aralıklar içerisinde düzenli olarak gidip imza atmasını içeren bir adli kontrol tedbiridir. 2. İmza İncelemesi: Hukuk yargılamasında, imzaya itiraz edilmesi durumunda, imzanın itiraz eden kişinin elinin ürünü olup olmadığını belirlemek için yapılan bir incelemedir.

Adli kontrolle serbest kalanların teslim olma süresi, adli kontrol kararının içeriğine ve uygulanan yükümlülüklere bağlı olarak değişir. Genel olarak, adli kontrol süresi ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen işlerde en fazla 2 yıl, görevine giren işlerde ise en fazla 3 yıldır.

Adli kontrol imza ihlaline itiraz etmek için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Süresi İçinde Başvuru: İtiraz, kararın tebliğinden itibaren yedi gün içinde yapılmalıdır. 2. Başvurulacak Yer: Soruşturma aşamasında sulh ceza hakimliğine, kovuşturma aşamasında ise davaya bakan mahkemeye başvurulmalıdır. 3. Dilekçe Hazırlığı: Detaylı bir dilekçe yazılmalıdır. Dilekçede itiraza dayanak olan nedenler, hukuki gerekçeler ve talep açıkça belirtilmelidir. İtiraz Dilekçesi Örneği: > "ANKARA …SULH CEZA HÂKİMLİĞİNE GÖNDERİLMEK ÜZERE > ….ASLİYE CEZA MAHKEMESİNE > DOSYA NO : [2025/… Sorgu] > İTİRAZ EDEN (ŞÜPHELİ) : [Adı Soyadı, T.C. Kimlik No, Adres] > KONU : [Tarih] tarihli adli kontrol kararına itirazlarımızın sunulmasıdır. > AÇIKLAMALAR: > Hakkımda yürütülmekte olan [soruşturma/kovuşturma] kapsamında, [kararı veren sulh ceza hâkimliği veya mahkeme] tarafından adli kontrol kararı verilmiştir. Bu karar uyarınca belirli günlerde karakola imza verme ve yurt dışına çıkış yasağı gibi yükümlülükler getirilmiştir. > ... (İtiraz nedenleri ve hukuki gerekçeler burada yer almalıdır.) > HUKUKİ NEDENLER : CMK m.109, 111 ve ilgili sair mevzuat. > DELİLLER : Soruşturma/Kovuşturma Dosyası, nüfus ve ikametgâh kayıtları, sosyal ve ekonomik durum belgeleri, tanık beyanları ve her türlü yasal delil. > SONUÇ VE TALEP : Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle, itiraz eden müvekkilim hakkında verilen adli kontrol kararının kaldırılmasına veya yükümlülüklerinin hafifletilmesine karar verilmesini arz ve talep ederim.".

Adli kontrol şartı ile serbest bırakılanlar sicile işlemez. Adli kontrol tedbiri, bir ceza mahkumiyeti kararı veya kesinleşmiş bir mahkeme hükmü değildir.