Abbasiler

Abbâsîler'in ikinci dönemi, 846-945 yılları arasında gerçekleşmiştir. İkinci Abbâsîler dönemi, aşağıdaki halifeleri kapsar: Vasık (227-232); Mütevekkil (232-247); Muntasır (247-248); Mustain (248-252); Mu’tezz (252-255); Muhtedi (255-256); Mutemed (256-279).

İbn Râik ve Beckem, 10. yüzyılda yaşamış Abbâsî devlet görevlileridir. İbn Râik. Beckem. İbn Râik ve Beckem arasındaki iktidar mücadelesi, Abbâsî Devleti’nde Türk iktidar savaşlarına yol açmıştır.

İmam-ı Azam Ebu Hanife, ikinci Abbasi halifesi Ebu Cafer Mansur'un kadılık teklifini kabul etmediği için öldürülmüştür. Ebu Hanife, Mansur tarafından hapsedilmiş, işkence görmüş ve sonunda zehirlenerek şehit edilmiştir.

Abbasiler'in en geniş sınırlarında yüzölçümü yaklaşık 11.1 milyon kilometrekaredir. Abbasiler, 750 yılında kurulmuş ve özellikle Harun Reşid döneminde en geniş sınırlarına ulaşmıştır.

Avasım, Arapça kökenli bir kelime olup "korunmuş, sınırları çizilmiş ve müstahkem hale getirilmiş şehirler" anlamına gelir. Avasım şehirleri, Abbasiler Devleti tarafından, özellikle Bizans Devleti sınırında kurulmuştur. Avasım şehirlerinin kurulma amaçları arasında, Bizans'ı devirmek ve İstanbul'u ele geçirmek de bulunmaktadır. Avasım şehirlerinin kurulduğu bölgeler arasında Adana, Antakya, Tarsus, Maraş ve Malatya gibi yerler yer almaktadır.

Hasan Gazi Şehitliği'nde, çeşitli savaşlarda şehit olan Darendeli askerler anılmaktadır: I. Dünya Savaşı; İstiklal Savaşı; Osmanlı-Rus Savaşı; Kore Savaşı; iç isyanlar; Trablusgarb Savaşı; terörle mücadele. Şehitlik, Malatya'nın Darende ilçesinde, Şehitlik Tepesi olarak anılan yerde bulunmaktadır.

Tolunoğulları Devleti, Abbasiler'e bağlı bir Türk komutan olan Muhammed bin Süleyman tarafından 905 yılında yıkılmıştır.

Bagratuni Krallığı, Bizans İmparatorluğu ve Abbasiler gibi bölgedeki iki çağdaş güce bağlıydı.

751 Talas Savaşı'nda Türkler, Müslüman Araplara yardım etmiştir. Bu savaşta, Karluk, Yağma ve Çiğil boyları Müslüman Arapları desteklemiştir.

Abbasiler döneminde bilimsel çalışmalar üç evreye ayrılır: 1. Bilgiyi elde etme süreci. 2. Bilgiyi sistemleştirme süreci. 3. Bilgiyi özgün biçimde üretme süreci.

Toprakkale Kalesi'nin inşası, Urartu Kralı I. Rusa dönemine dayanmaktadır. Abbasi Halifesi Harun Reşit zamanında (8. yüzyıl) kale siyah taşlarla yeniden yapılandırılmıştır.

İskit bayrağının siyah olmasının nedeni, bu rengin Abbasiler'in sancaklarında kullandığı geleneksel bir renk olmasıdır.

Abbâsîler'in en önemli kişileri ve görevleri şunlardır: Halife: Abbâsîler'de en üst yetkili kişi halifeydi. Vezir: Halifeden sonra gelen en önemli icra organıydı. İki tür vezirlik vardı: Vezir-i tefviz: Halifenin tüm yetkilerine sahipti. Vezir-i tenfiz: Sadece halifenin verdiği görevleri yerine getirirdi. Nakib'ül Eşraf: İslam peygamberi Muhammed'in soyundan gelenlere (seyyidler) ilişkin sorunlara bakardı. Nazır-ul Ceyş: Ordunun başındaki kumandandı. Muhtesip: Belediye başkanıydı. Abbâsîler'in en önemli kişilerinden bazıları: Ebu’l Abbas Seffâh: Abbâsîler'in ilk halifesidir. Harun Reşid: Abbâsîler'in en geniş sınırlara ulaştığı dönem olan 786-809 yılları arasında hüküm sürmüştür. Mutasım: Türklerden özel bir askerî güç kurmuş ve Türkleri yönetimde önemli görevlere getirmiştir. İmam-ı Azam İmam-ı Yusuf: Bu dönemde başkadı olarak görev yapmıştır. Yahya bin Halid el-Bermeki: Harun Reşid döneminde tam yetkiyle vezirlik yapmış, devleti bir hükümdar gibi yönetmiştir.

Abbâsîler, Çin ve Emevîler ile savaşmıştır. Çin ile savaş: 751 yılında gerçekleşen Talas Savaşı'nda Abbâsîler, Çinlilere karşı zafer kazanmıştır. Emevîler ile savaş: Emevîler döneminde Türkler arasında İslamlaşma oranı düşüktü, ancak Abbâsîler döneminde Türklere karşı daha ılımlı politikalar izlenmiş ve bu durum, Türkler arasında İslamlaşmanın hızlanmasına yol açmıştır. Ayrıca, Abbâsîler döneminde Türkler, Bizans sınırlarında Avasım bölgesine yerleştirilmiştir.

Şuubiye hareketinin ortaya çıkmasının bazı nedenleri: Emevi döneminde ayrımcılık: Emeviler döneminde Arap olmayan Müslümanlar (mevali) Araplarla eşit sayılmıyordu. Yönetimin adaletsiz uygulamaları: Arap valilerin adaletsizlikleri, özellikle cizye vergisinin devam ettirilmesi ve mevalinin şehirlere göçünün yasaklanması, mevalinin isyan etmesine yol açtı. Kavmiyetçilik şuuru: Arap olmayan Müslüman toplumlarda kavmiyetçilik şuurunun uyanması, kendi ananelerinin, tarihlerinin ve dinlerinin yeniden canlanmasına sebep oldu. Eski ihtişama geri dönüş: İranlılar gibi bazı milletler, eski ihtişamlı günlerine geri dönmek istedi. Şuubiye, başlangıçta Arap olmayan milletlerin Araplarla eşitliği fikrini savunsa da, zamanla Arapların diğer milletlerden daha aşağı olduğunu iddia eden bir akım haline geldi.

Abbasiler ve Türkler kitabı, Doç. Dr. Bilal Gök tarafından yazılmıştır. Kitap, İslam tarihi ders kitabı niteliğinde olup, Abbasiler ve Türk tarihini ele almaktadır.

Abbasiler, 1517 yılından itibaren Osmanlı İmparatorluğu çatısı altında yer almıştır.

El-Râşid lakaplı padişah, Abbâsî halifesi Ebû Ca‘fer er-Râşid-Billâh el-Mansûr'dur.

Avasım şehirlerinden bazıları şunlardır: Adana-Misis (Massisa); Antakya; Diyarbakır (Amid); Erzurum (Kalikalâ); Malatya; Maraş; Tarsus. Avasım şehirlerinin, Abbasiler Devleti tarafından, özellikle Bizans Devleti sınırında kurulduğu bilinmektedir.

Abbasi Devleti, İlhanlı Devleti'nin hükümdarı Hülâgû Han tarafından yıkılmıştır. 1258 yılında, Hülâgû Han'ın komutasındaki Moğol ordusu Bağdat'ı ele geçirmiş, Abbasi Devleti'nin hükümdarlık dönemine son vermiş ve buradaki kültür miraslarını yok etmiştir.