• Buradasın

    Resen karar verme yetkisi nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Resen karar verme yetkisi, mahkemelerin veya idari makamların, herhangi bir talep olmadan, yasanın verdiği yetkiye dayanarak kendiliğinden bir işlem yapması veya karar almasıdır 12.
    Türk Hukuk Sistemi'nde resen karar verme yetkisi şu alanlarda görülür:
    • Hakimlerin resen karar verme yetkisi 13. Hakim, bir davada delilleri kendiliğinden inceleyebilir ve ek delil isteyebilir 2.
    • Savcılığın resen soruşturma açma yetkisi 12. Savcılık, ihbar veya şikayet olmadan bir suç unsuruna ulaştığında, soruşturma başlatabilir 2.
    • İdarenin resen işlem yapması 12. Vergi daireleri, vatandaşın bildirim yapmasına gerek olmadan vergi tahakkuku, ceza veya inceleme işlemi başlatabilir 2.
    Resen işlemler, yetkili makamların kendiliğinden yaptığı yasal işlemlerdir ve hukuki süreçlerin daha hızlı, etkin ve pratik bir şekilde yürütülmesine katkı sağlar 4.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Resen araştırma ilkesi ne anlama gelir?

    Resen araştırma ilkesi, dava malzemesinin toplanmasına ilişkin olup, davaya konu olayların ve ispata yarayan delillerin yargılamaya dahil edilmesi sürecini konu eder. Bu ilkeye göre: Hakim, tarafların ileri sürmedikleri vakıaları ve delilleri re’sen dikkate alır. Kamu düzenini ilgilendiren davalarda, hakim, tarafların getirmelerine bağlı kalmaksızın, kendiliğinden araştırma yapabilir. İddiayı ve savunmayı genişletme ve değiştirme yasağı uygulanmaz. Resen araştırma ilkesi, vergi yargısı, idari yargılama ve boşanma davaları gibi belirli alanlarda uygulanır. Bu ilke, HMK'da açıkça düzenlenmemiş olup, 385. maddede "resen araştırma ilkesi" olarak belirtilmiştir.

    İdari işlemin yetki unsuru nedir?

    İdari işlemin yetki unsuru, idari işlemin yapıcısı bakımından hukuka uygunluk şartıdır. Yetki unsurunun temel özellikleri: Kişi yönünden yetki: İşlemi gerçekleştiren kişinin medeni hukuk bakımından ehliyetli olması gerekir. Konu yönünden yetki: Yetkili kişinin, kanundan aldığı yetkilerin sınırını aşmaması gerekir. Yer yönünden yetki: Yetkilendirilen kişinin hangi coğrafi alanda yetkili olduğunu açıklar. Zaman yönünden yetki: Yetkinin kullanılabileceği zaman aralığını belirtir. Yetki unsurundaki sakatlıklar: Fonksiyon gaspı: İdarenin, kendi görev alanına girmeyen konularda işlem yapmasıdır. Yetki gaspı: İdare adına irade açıklamaya yetkilendirilmemiş kişinin, idare adına irade açıklamasıdır. Yetki tecavüzü: İdare adına irade açıklamaya yetkili makamın, başka bir idari makamın yetkilendirildiği konuda işlem yapmasıdır. Ağır ve bariz yetki tecavüzü: İdari il bölümü esaslarına açıkça aykırı olarak yapılan işlemlerdir.

    Görevsizlik ve yetkisizlik kararı arasındaki fark nedir?

    Görevsizlik ve yetkisizlik kararları arasındaki temel fark, mahkemenin görevli ya da yetkili olup olmamasıyla ilgilidir. Görevsizlik kararı, mahkemenin davanın konusu itibarıyla görevli olmadığını belirtir. Yetkisizlik kararı ise mahkemenin, davanın açıldığı yer bakımından yetkili olmadığını gösterir. Ayrıca, görevsizlik kararı ceza davalarında re'sen (kendiliğinden) işlerken, hukuk davalarında tarafların başvurusu gereklidir.

    Yetki kullanmak ne demek?

    Yetki kullanmak, kendisine verilen yetkinin gereğini yapmak anlamına gelir. Yetki, bir görevi, bir işi yasaların verdiği imkânlara göre, belli şartlarla yürütmeyi sağlayan hak, salahiyet, mezuniyet olarak tanımlanır. Yetki kullanmak aynı zamanda güç kullanmak anlamına gelir. Örnek cümle: "Türkiye Büyük Millet Meclisi, soru, Meclis araştırması... yollarıyla denetleme yetkisini kullanır."

    HMK yetki kuralları nelerdir?

    6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) uyarınca yetki kuralları şunlardır: 1. Yetki Sözleşmesi: Tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. 2. Kesin Yetki: Kanunlarda mahkemenin kesin yetkili olarak belirlendiği hallerde, davalar sadece kanunda belirtilen yer veya yerlerle sınırlı olarak açılabilir. 3. Genel Yetkili Mahkeme: Davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir. 4. Diğer Özel Yetki Halleri: Taşınmazın aynından doğan davalar, şubeler ve tüzel kişilerle ilgili davalar gibi durumlarda da özel yetki kuralları geçerlidir.

    Yetki anlaşmasının resen dikkate alınması ne demek?

    Yetki anlaşmasının resen dikkate alınması, mahkemenin yetki sözleşmesini kendiliğinden göz önünde bulundurması anlamına gelir. Ancak, yetki sözleşmesi her durumda mahkeme tarafından resen dikkate alınmaz. Kesin yetki hallerinde yetki sözleşmesi yapılamaz ve mahkeme resen yetkisizlik kararı verir. Kamu düzenine ilişkin davalarda yetki sözleşmesi yapılamaz ve yetkili mahkeme kanunla belirlenir. Yetki sözleşmesinin geçerli sayılabilmesi için yazılı yapılması, tarafların tacir veya kamu tüzel kişisi olması, üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri bir konu olması ve uyuşmazlığın kaynaklandığı hukuki ilişkinin belirli veya belirlenebilir olması gibi şartların sağlanması gereklidir.

    Resen ve re'sen arasındaki fark nedir?

    Resen ve re'sen arasındaki fark, yazım şeklidir. Resen kelimesi, TDK'ya göre doğru yazım şeklidir ve "kendiliğinden" anlamına gelir. Özetle: - Resen: Yanlış yazım şekli - Re'sen: Doğru yazım şekli, "kendiliğinden" anlamına gelir.