• Buradasın

    Ünlü daralması nedir örnek?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Ünlü daralması, Türkçede geniş ünlülerin (a, e) dar ünlülere (ı, i, u, ü) dönüşmesi şeklinde gerçekleşen bir ses olayıdır 124.
    Örnekler:
    • sakla + yor > saklıyor 14;
    • dile + yor > diliyor 14;
    • kutla + yor > kutluyor 14;
    • gözle + yor > gözlüyor 14;
    • yazma + yor > yazmıyor 14;
    • gelme + yor > gelmiyor 14;
    • koşma + yor > koşmuyor 14;
    • öpme + yor > öpmüyor 14.
    Ayrıca, "de-" ve "ye-" fiil köklerine gelecek zaman, istek kipi, sıfat-fiil ve zarf-fiil eki getirildiğinde veya başka bir ek getirilip de araya "-y-" kaynaştırma harfi girdiğinde, bu seslerin (a, e) daralarak ı, i, u, ü olduğu görülür 4:
    • de-yor > diyor 4;
    • ye-en > yiyen 4;
    • de-e-lim > diyelim 4;
    • ne-ye > niye 4.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Dar ünlüler hangileri?

    Dar ünlüler, Türkçede "ı", "i", "u" ve "ü" harfleriyle temsil edilir.

    Değil neden ünlü daralması?

    "Değil" kelimesi, ünlü daralmasına uğramaz çünkü bu tür bir daralma, sadece "a" ve "e" harfleriyle biten kelimelerde, -yor eki geldiğinde gerçekleşir.

    Ünlü daralmasında hangi eklere bakılır?

    Ünlü daralmasında dikkat edilen ekler şunlardır: -yor şimdiki zaman eki; -ma/-me olumsuzluk ekleri; -ecek/-acak gelecek zaman ekleri (konuşma dilinde daralsa bile yazılışta daralma olmaz). Örnekler: sakla + yor > saklıyor; dile + yor > diliyor; koşma + yor > koşmuyor. Tek heceli olan "demek" ve "yemek" fiillerinde ise "y" kaynaştırma ünsüzü geldiğinde "e" harfi hem okunuşta hem de yazılışta "i"ye dönüşür. de + y + ecek > diyecek; ye + y + en > yiyen.

    Ünlü daralması ve ünlü düşmesi aynı şey mi?

    Ünlü daralması ve ünlü düşmesi farklı ses olaylarıdır. Ünlü daralması, Türkçede "a" ve "e" geniş ünlüleri ile biten fiillere "-yor" eki getirildiğinde, bu ünlülerin daralarak "ı", "i", "u" veya "ü" dar ünlülerine dönüşmesi durumudur. Ünlü düşmesi ise, son hecesinde dar ünlü bulunan (ı, i, u, ü) bir kelime ünlüyle başlayan bir ek aldığında, son hecedeki dar ünlünün düşmesidir.

    Ünlü ile ünsüz arasındaki fark nedir?

    Ünlü (sesli) harfler ve ünsüz (sessiz) harfler arasındaki temel fark, seslerin ağızdan çıkarken bir engele uğrayıp uğramamasıdır. Ünlü harfler, ağızdan çıkarken herhangi bir ses engeline takılmadan çıkarlar. Ünsüz harfler, tek başına söylenemeyen, ancak bir ünlü harf yardımıyla sese dönüşebilen harflerdir.

    Ünlü daralmasında hangi ünlüler daralır?

    Ünlü daralmasında daralan ünlüler şunlardır: a ünlüsü ı, u olur; e ünlüsü i, ü olur. Örneğin: sakla + yor > saklıyor; dile + yor > diliyor; başla + yor > başlıyor.

    Ünlü daralmasına neden olan ekler?

    Ünlü daralmasına neden olan ekler şunlardır: -yor şimdiki zaman eki; -ma/-me olumsuzluk ekleri. Ayrıca, "de-" ve "ye-" fiil köklerine gelecek zaman, istek kipi, sıfat-fiil ve zarf-fiil eki getirildiğinde veya başka bir ek getirilip de araya "-y-" kaynaştırma harfi girdiğinde, bu seslerde (a, e) daralma olur. Örnekler: sakla + yor > saklıyor; dile + yor > diliyor; koşma + yor > koşmuyor.