• Buradasın

    Panoptikon ve omniptikon arasındaki fark nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Panoptikon ve omniptikon arasındaki temel farklar şunlardır:
    • Gözetimin Yapısı:
      • Panoptikon: Azınlık (gözetleyenler) çoğunluğu (gözetlenenleri) izler 24. Gözetim, merkezi bir otorite tarafından dışarıdan gelen baskı ve zorlamaya dayalı olarak yapılır 23.
      • Omniptikon: Herkes birbirini izler; karşılıklı gözetim söz konusudur 25. Gözetim, bireylerin gönüllü rızasıyla ve haz, eğlence odaklı olarak gerçekleşir 235.
    • Denetsel İşlev:
      • Panoptikon: İktidarın denetsel işlevi gizlenmez; "sıkıcı denetim" olarak tanımlanır 23.
      • Omniptikon: Denetsel işlev gizlenir; "haz veren ve eğlenceli" bir nitelik taşır 23.
    • Örnekler:
      • Panoptikon: Hapishane planlaması; mahkumlar her hareketleriyle görünürdür ve birbirleriyle temas edemezler 4.
      • Omniptikon: Sosyal medya platformları; bireyler kişisel profillerinden elde edilen verilerle birbirini izler 35.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

      Yanıtı değerlendir

      5 kaynak

      1. avesis.ogu.edu.tr
        1
      2. yenisafak.com
        2
      3. researchgate.net
        3
      4. sssjournal.com
        4
      5. 1library.org
        5

    Konuyla ilgili materyaller

    Panoptikon sinoptikon ve omniptikon nedir?

    Panoptikon, sinoptikon ve omniptikon — gözetim ve denetim kavramlarının farklı aşamalarını ifade eden terimlerdir. Panoptikon — Jeremy Bentham'ın hapishane ve gözetleme modelini ifade eder. Sinoptikon — kitle iletişim araçlarının ve özellikle televizyonun oluşturduğu gözetim mekanizmasını ifade eder. Omniptikon — sosyal medyada kişilerin birbirlerini karşılıklı olarak gözetlemesini ifade eder.
    5 kaynak

    Panopticon etkisi nedir?

    Panoptikon etkisi, bireylerin sürekli izleniyor oldukları hissine kapılıp, davranışlarını buna göre şekillendirmeleri durumudur. Bu kavram, İngiliz filozof Jeremy Bentham'ın 1785 yılında tasarladığı hapishane modelinden esinlenilerek geliştirilmiştir. Panoptikon modelinde, merkezi bir kuleden çevredeki hücrelere doğru bir ışık süzülür. Michel Foucault'ya göre, bu durum toplumda tek tiplik yaratır ve bireylerin yaratıcılıklarını kısıtlar. Günümüzde, sosyal medya ve internet kullanımı gibi faktörler, bireylerin gönüllü olarak kendilerini gözetim altında tutmalarına ve bu durumun yaygınlaşmasına katkıda bulunmaktadır.
    5 kaynak

    Foucault panoptikonu neden eleştirdi?

    Michel Foucault, panoptikonu bireylerin özgürlüğünü kısıtladığı ve onları görünmez normlar hapishanesinde yaşamaya zorladığı için eleştirmiştir. Foucault'ya göre panoptikon, bireylerin davranışlarını içselleştirilmiş gözetimle sürekli denetim altında tutmayı hedefler. Foucault, panoptikonun sadece bireyleri baskı altına almakla kalmadığını, aynı zamanda onların düşüncelerini, davranışlarını ve kimliklerini biçimlendirdiğini savunur. Ayrıca, panoptikonda bireylerin yaşam biçimlerinin belirli normlar çerçevesinde olması gerektiği ve bu normlara uymayanların "uyumsuz", "anormal" ve "öteki" olarak damglandığı eleştirisi de yapılmıştır. Foucault'nun panoptikon eleştirisinin temelinde, bireylerin öznel deneyimlerini yaşayamadıkları ve kimliklerinin dayattığı sınırları aşamadıkları görüşü de yer alır.
    5 kaynak

    Omniptikon ne demek?

    Omniptikon, herkesin herkesi, mekân ve zaman sınırı olmaksızın gözetlediği bir durumu ifade eden bir kavramdır. Bu kavram, ilk olarak 2004 yılında yayımlanan Çıplak Kalabalık adlı kitabında Jeffrey Rosen tarafından ortaya atılmıştır. Omniptikon, "her yerde bulunan" anlamına gelen "omni" eki ile "gözetlemek" anlamına gelen "opticon" kelimesinin birleşiminden oluşur. Omniptikon, panoptikon ve sinoptikonun da yardımıyla herkesin herkes tarafından kontrol edildiği bir sistemdir. Özellikle akıllı telefonların ortaya çıkmasıyla birlikte internet kullanımının ve çevrim içi olma sürelerinin artmasıyla omniptik gözetim yaşanmaktadır. Sosyal medya platformlarında kazanılan beğeni ve arkadaş/takipçi sayısı üzerinden elde edilen toplumsal kimlik ve kişisel tatmin, omniptikonun en çok bilinen formu olarak görülmektedir.
    5 kaynak

    Panoptikon ne demek?

    Panoptikon, İngiliz filozof ve toplum kuramcısı Jeremy Bentham'ın 1785 yılında tasarlamış olduğu hapishane inşa modelidir. Panoptikon kelimesi, "pan-" (her şeyi, tamamen) ve "optikon" (görmekle ilgili) kelimelerinin birleşiminden oluşur ve bir yeri tamamen gözetlemek anlamına gelir. Bu modelin amacı, tüm mahkumları denetlemek ve onları her an kontrol altında tutmaktır. Michel Foucault, panoptikon fikrini, iktidarın görünmezliğini simgeleyen bir mekanizma olarak tanımlamıştır. Günümüzde, panoptikon modeli, gözetim ve denetim gerektiren diğer kurumlar için de bir model olarak kullanılmaktadır.
    5 kaynak

    Panoiptik gözetim nedir?

    Panoptik gözetim, İngiliz filozof Jeremy Bentham'ın 1785 yılında tasarladığı hapishane modeline dayanan bir disiplin ve kontrol mekanizmasıdır. Bu modelde, merkezi bir gözetleme kulesi etrafında dairesel bir yapı bulunur. Günümüzde, teknolojinin gelişmesiyle birlikte, panoptik gözetimin geleneksel modeli değişmiş ve "perspektifsiz panoptikon" olarak adlandırılan bir yapıya dönüşmüştür.
    5 kaynak