• Buradasın

    Akarsuların oluşturduğu taraçalar hangi dış kuvvet tarafından şekillendirilir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Akarsuların oluşturduğu taraçalar, akarsuların hem aşındırma hem de biriktirme faaliyetleri ile şekillenir 24.
    • Aşındırma, akarsuyun eğimin azaldığı yerlerde dirençli olan yerleri az, yumuşak olan yerleri ise daha çok aşındırması sonucu oluşur 14.
    • Biriktirme, akarsuyun gücünün azalması ve eğimin azalması gibi faktörlerle başlar 25.
    Bu nedenle, taraçalar hem dış kuvvetlerin aşındırma hem de biriktirme süreçlerinin birlikte etkisiyle ortaya çıkar.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Akarsu geriye aşındırmaya nerede başlar?

    Akarsu geriye aşındırmaya, yatağın kazılması en fazla su miktarının fazla olduğu ağız kısmında başlar. Geriye aşındırma, akarsuyun yukarı (kaynak) kesiminde veya akarsu boyuna profilinin dik olduğu yerlerde, örneğin nikpointlerde (knickpoints) görülür. Ayrıca, karstik arazilerdeki akarsulara katılan karstik kaynakların ağız kısımlarında da geriye doğru aşındırma meydana gelir. Bir diğer geriye aşındırma ise dikleşmiş vadi kesiminde ya da boyuna profildeki eğim kırıklığında, hızlı akan suyun erozyonun hızlanmasına yol açması ve nikpoint'in yukarı doğru göç etmesiyle oluşur.

    Dış kuvvetlerin oluşturduğu yer şekilleri hangi iklimde görülür?

    Dış kuvvetlerin oluşturduğu yer şekilleri, farklı iklim tiplerinde görülebilir: Kurak ve yarı kurak iklimler: Rüzgar aşındırması ve biriktirmesi bu iklimlerde yaygındır. Nemli ve sıcak iklimler (ekvatoral bölgeler): Kimyasal ayrışma ve akarsu aşındırması etkilidir. Nemli ve ılıman iklimler (orta kuşak): Hem fiziksel hem de kimyasal ayrışma görülür. Soğuk iklimler (kutuplar ve yüksek dağlar): Buzul aşındırması ve taşıması en etkilidir. Türkiye'de dış kuvvetlerin oluşturduğu yer şekilleri, genellikle bu iklim kuşaklarının etkisi altında şekillenir.

    Dış kuvvetler kayaları nasıl parçalar?

    Dış kuvvetler, kayaları fiziksel (mekanik) çözülme ve kimyasal çözülme olmak üzere iki ana yolla parçalar. Fiziksel çözülme, kayaların kimyasal yapıları değişmeden, yalnızca fiziki yapılarında görülen parçalanma, ufalanma ve ayrışma olayıdır. Kimyasal çözülme ise kayaları oluşturan unsurların eriyerek, kimyasal bileşimlerinin değişmesi sonucunda meydana gelir.
    A rugged Turkish mountain landscape with a fast-flowing river carving a deep V-shaped valley through layered rock formations, surrounded by scattered boulders and eroded cliffs.

    Akarsu aşındırma şekilleri nelerdir?

    Akarsuların aşındırma şekilleri şunlardır: Kimyasal aşındırma. Mekanik aşındırma. Mekanik aşındırmanın türleri: Hidrolik aşındırma. Korazyon (Abrazyon). Atrisyon. Korozyon. Bazı akarsu aşındırma şekilleri: Çentik vadi. Kanyon vadi. Dev kazanı.

    Taraça oluşumu hangi aşındırma ve biriktirme şeklidir?

    Taraça (seki) oluşumu, hem aşındırma hem de biriktirme faaliyetleriyle gerçekleşir. Aşındırma: Akarsuların yatağını alüvyonlarla doldurduktan sonra, arazinin yeniden yükselmesi (epirojenez) sonucu yatağını tekrar derinleştirmesiyle oluşur. Biriktirme: Akarsuların, yatak eğiminin ve akış hızının azaldığı yerlerde, taşıdıkları alüvyonları biriktirmesiyle meydana gelir.

    Akarsuların oluşturduğu yer şekilleri kaça ayrılır?

    Akarsuların oluşturduğu yer şekilleri iki ana gruba ayrılır: 1. Akarsu aşındırma şekilleri: vadi (çentik, boğaz, kanyon); kırgıbayır (badlans); peribacası; dev kazani (çavlan); plato; peneplen (yontukdüz). 2. Akarsu biriktirme şekilleri: birikinti konisi (birikinti yelpazesi); dağ eteği ovası; dağ içi ovası; taban (kaide) seviyesi ovası; delta ovası; ırmak (kum) adası. Ayrıca, hem aşındırma hem biriktirme yapan menderes (büklüm) ve seki (taraça) gibi şekiller de vardır.

    Akarsu birikim şekilleri nelerdir?

    Akarsuların oluşturduğu birikim şekillerinden bazıları şunlardır: Birikinti yelpazesi (konisi). Dağ eteği ovası. Dağ içi ovası. Taban seviyesi ovası. Irmak adası. Delta.