• Buradasın

    A priori ve sentetik yargı nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    A priori yargı, deneyime dayanmaksızın zorunlu ve kesin bilgiyi ifade eder 2. Sentetik yargı ise doğruluğunun içerdiği kavramların tanımlarına dayanamaması bakımından ek bilgi veren niteliğe sahip yargıdır 2.
    A priori ve sentetik yargıların birleşimi olan sentetik a priori yargılar, hem bilgimizi genişletir hem de duyu deneyimine ihtiyaç göstermeksizin doğru olabilir 3.
    Sentetik a priori yargılara örnek olarak Kant, matematiğin, geometrinin ve metafiziğin önermelerini göstermiştir 24.
    Sentetik yargıların diğer örnekleri:
    • "Bazı ülkeler az gelişmiştir" 1.
    • "Gül kırmızıdır" 5.
    Analitik yargılar, içlerinde yüklemin özne ile bağlantısının özdeşlik yoluyla düşünüldüğü yargılardır 4. Analitik yargılara örnek olarak "Tüm cisimler uzamlıdır" yargısı verilebilir 3.

    Konuyla ilgili materyaller

    A priorinin karşıtı nedir?

    A priorinin karşıtı, "a posteriori"dir. A priori, deneyimden bağımsız bilgi anlamına gelir. A posteriori ise deneysel kanıta dayalı bilgi demektir.

    A Priori ve A Posteriori hangi filozof?

    A priori ve a posteriori kavramları, özellikle Immanuel Kant tarafından popüler hale getirilmiştir. A priori bilgi, deneyimden bağımsız olan bilgiyi ifade eder ve Kant, bu tür bilgilerin zorunlu ve evrensel olduğunu savunmuştur. A posteriori bilgi ise deneysel kanıta dayalı olan bilgiyi ifade eder ve Kant, bu tür bilgilerin deneyimden edinildiğini belirtmiştir. Bu kavramlar, ilk olarak Platon'un "Meno" diyaloğunda a priori bilgiye benzer bir kavram olarak ortaya atılmış, ancak felsefi anlamda detaylı bir şekilde G.W. Leibniz ve John Sergeant tarafından geliştirilmiştir.

    A Priori bilgi örnekleri nelerdir?

    A priori bilgi örneklerine bazı örnekler şunlardır: Matematik ve geometri önerileri. Metafiziksel kabuller. Apaçık doğrular. İlk ilkeler. A priori bilgi, deneysel veri ve delillerden bağımsız olduğu için bu bilginin doğruluğu deneyim aracılığıyla çürütülemez.

    Apriori ne demek?

    A priori, kelime anlamı olarak "önsel" demektir. A priori bilgi, deneysel veri ve delillerden bağımsızdır; bu nedenle doğruluğu deneyimle çürütülemez. A priori argüman ya da akıl yürütme ise, öncüllerinden her biri a priori olarak kabul edilen, tümdengelimsel olarak geçerli bir argümandır. Antik Yunan felsefesinde, hiçbir deneye dayanmayan bilgiyi tanımlamak için kullanılan a priori kavramı, Skolastiklerce geliştirilmiş ve Alman düşünür Immanuel Kant'ın sisteminde önem kazanmıştır.

    Önerme ve yargı aynı şey mi?

    Önerme ve yargı aynı şey değildir, ancak her yargı bir önerme olabilir. Yargı, bir kavramı başka bir kavram altında sınıflandırmak veya bir özelliğe yüklemek anlamına gelir. Örnekler: "İnsan akıllı bir canlıdır." ifadesi bir yargıdır. "İnsanlar ölümlüdür." veya "Kar beyazdır." ifadeleri ise önerme örnekleridir. Dilek, soru, emir veya ünlem cümleleri ise yargı bildirmedikleri ve "doğru" ya da "yanlış" olarak değerlendirilemedikleri için önerme kabul edilmez.

    A priori ve a posteriori nedir?

    A priori ve a posteriori, felsefede bilgi, gerekçelendirme veya argüman türlerini ampirik kanıt veya deneyime güvenerek ayırt etmek için kullanılan Latince ifadelerdir. A priori bilgi, deneyimden bağımsız olan bilgidir. A posteriori bilgi, deneysel kanıta dayalı olan bilgidir. Bu terimler, ilk olarak Aristoteles'in "Organon" adlı eserlerinde yer almış ve popüler hale getirilmesi Immanuel Kant'ın "Saf Aklın Eleştirisi" adlı eseriyle olmuştur.

    Kant neden a prioriyi zorunlu görüyor?

    Immanuel Kant, a priori bilgiyi zorunlu görüyor çünkü bu tür bilgiler zorunlu, geçerli ve evrenseldir. Kant'a göre, nedensellik ilkesi gibi anlama yetisinin kategorileri, nesneler dünyasını düzene koymada kullanılan a priori ilkelerdir ve hiçbir deneyim bilgisinden elde edilmeyecek zorunlu bir niteliği ifade ederler. Ayrıca, Kant metafiziğin doğru bir zemine oturabilmesi için hem bilgimizi genişleten hem de ampirik tecrübeden bağımsız olan sentetik a priori yargıların gerekliliğini savunur.