Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bilgi felsefesinin temel tartışma problemlerinden biri olan doğru bilginin imkanı konusunda bilgi veren eğitici bir içeriktir.
- Video, doğru bilginin mümkün olup olmadığı sorusuna filozofların verdiği cevapları incelemektedir. İçerikte, doğru bilginin mümkün olmadığını savunan ilk çağ şüphecileri ve doğru bilginin mümkün olduğunu savunan farklı felsefi akımlar (rasyonalizm, empirizm, kritisizm, entüsyonizm, pozitivizm, analitik felsefe, pragmatizm ve fenomenoloji) detaylı olarak ele alınmaktadır. Her akım için temsilcileri ve temel görüşleri açıklanmaktadır.
- 00:01Doğru Bilginin İmkanı Problemi
- Bilginin imkanı problemi epistemolojinin en temel başlıklarından biridir ve doğru bilginin mümkün olup olmadığı sorusuna filozofların verdikleri cevaplar tartışılmaktadır.
- Filozoflar bu konuda ikiye ayrılmıştır: bir grup doğru bilginin mümkün olduğunu, diğer grup ise mümkün olmadığını söylemiştir.
- Doğru bilginin mümkün olamayacağını söyleyenler ilk çağ şüpheciler, özellikle sofistler olmuştur.
- 00:51Doğru Bilgiye Ulaşılabileceğini Savunan Akımlar
- Doğru bilgiye ulaşılabileceğini savunanlar kendi aralarında doğru bilginin hangi yolla ulaşılacağı ya da ölçütlerinin neler olduğu konusunda ayrılmışlardır.
- Rasyonalistler (Sokrates, Platon, Aristoteles, Hegel, Descartes, Farabi) doğru bilgiye akıl yoluyla ulaşılabileceğini savunmuştur.
- Empirizm (John Locke, David Hume) doğru bilgiye duyu organları, duyularla, deneyimlerle ulaşılabileceğini savunmuştur.
- 01:24Diğer Doğru Bilgiye Ulaşılabileceğini Savunan Akımlar
- Kritisizm, kendinden önceki rasyonalist ve empiristleri eleştirir ve doğru bilgiye ne tek başına akıl yoluyla ne de tek başına deneyim yoluyla ulaşılabileceğini, ikisinin birleşmesi ile ulaşılabileceğini savunur (Kant).
- Entüsyonizm (Batı'daki temsilcisi Berkson, İslam dünyasındaki temsilcisi Gazali) doğru bilgiye sezgi yoluyla ulaşılabileceğini savunur.
- Pozitivizm (Auguste Comte) doğru bilginin pozitif olana ait olduğunu, olgusal olmayan metafizik konularda doğruya ait bir bilgiye ulaşmanın mümkün olmadığını savunur.
- 02:13Diğer Doğru Bilgiye Ulaşılabileceğini Savunan Akımlar
- Analitik felsefe, doğrunun bilgisini ancak mantıksal analiz yoluyla ulaşılabileceğini savunur.
- Pragmatizm (John Dewey, William James) doğru bilginin ancak fayda sağlayan bilgi olduğunu savunur.
- Fenomenoloji, doğrunun bilgisinin fenomenin içinde saklı olduğunu, ancak din, bilim, tarih, kültür gibi unsurların doğru algılanmasını engellediğini savunur.
- 03:07Sonuç
- Doğru bilginin mümkün olmadığını savunan görüşler sofistler ve tetiklerdir.
- Doğru bilginin mümkün olduğunu savunan akımlar ise rasyonalizm, emprizm, kritisizm, entüsyonizm, pozitivizm, analitik felsefe, pragmatizm ve fenomenolojidir.