YoğunBakım

Reanimasyon yoğun bakım ünitesinde kimler yatar sorusuna yanıt olarak, bu ünitede hayatı tehdit eden ciddi sağlık sorunları nedeniyle yoğun tıbbi bakım ve sürekli izlemeye ihtiyaç duyan hastalar yatar. Bu hastalar arasında: - Kalp krizi geçirenler; - Ağır travma veya kaza sonucu yaralananlar; - Ciddi solunum yetmezliği yaşayanlar; - Karmaşık cerrahi operasyonlar sonrası yoğun bakım gerektirenler; - Septik şok, çoklu organ yetmezliği veya ani gelişen ciddi komplikasyonlarla mücadele edenler bulunur.

Ekstrakorporeal Membran Oksijenasyonu (ECMO), aşağıdaki durumlarda uygulanır: 1. Kardiyak arrest: Kalp durması ve tedaviye yanıt vermeyen durumlarda. 2. Kardiyojenik şok: Özellikle miyokard enfarktüsüne bağlı olarak gelişen. 3. Solunum yetmezliği: ARDS (Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu), pnömoni, akciğer nakli gibi durumlarda. 4. Dirençli hipotansiyon: Kan basıncının düşmediği ciddi durumlarda. 5. Pulmoner emboli ve sepsis gibi durumlarda da kullanılabilir. ECMO, konvansiyonel tedavilere yanıt vermeyen, yoğun bakım desteği gerektiren kritik hastalarda tercih edilir. Uygulama, deneyimli sağlık ekipleri ve özel donanımlı merkezlerde yapılmalıdır.

Beyin kanaması geçiren bir hastanın yoğun bakımda kalma süresi, klinik durumuna ve yaşına bağlı olarak değişir. Hafif kanamalar geçiren ve bilinci açık hastalar birkaç gün içinde yoğun bakımdan çıkarılabilirken, ciddi beyin hasarı olan veya bilinç kaybı yaşayan hastalar haftalarca yoğun bakımda kalabilir. GKS skoru düşük olan, akciğer enfeksiyonu veya diğer sistemik komplikasyonlar geliştiren hastaların yoğun bakım süresi uzar. Bu süreçte hastanın durumu, sağlık profesyonelleri tarafından yakından takip edilir ve gerekli tedavi yöntemleri uygulanır.

Yaşlı hastalar, kritik sağlık sorunları ve yüksek yaşam riski nedeniyle yoğun bakıma alınır. Bu hastalar genellikle: Çoklu organ yetmezliği veya solunum yetmezliği gibi ciddi rahatsızlıklar yaşar. Ağır travma veya büyük cerrahi operasyonlar sonrası riskli bir dönemde bulunur. Sepsis gibi yaşamı tehdit eden enfeksiyonlara yakalanır. Yoğun bakım, teknolojik cihazlar ve uzman sağlık ekibi ile hastaların yaşamsal fonksiyonlarını desteklemek ve iyileşme süreçlerini hızlandırmak için gereklidir.

Anestezide iki ana bölüm bulunmaktadır: 1. Anesteziyoloji ve Reanimasyon: Bu bölüm, cerrahi işlemler sırasında hastaların ağrı ve rahatsızlıklarını kontrol etmek ve yönetmek için anestezi yöntemlerini öğretir. 2. Yoğun Bakım: Kritik hastaların tedavisi ve takibi konusunda görev alır.

Yoğun bakımdan servise geçişte refakatçi kalması, hastanenin kurallarına bağlı olarak değişir. Genel olarak, yoğun bakım ünitelerinde refakatçi uygulaması yoktur.

Yoğun bakım ünitelerinin yatak kapasitesi, hastanenin büyüklüğüne ve hizmet verdiği bölgeye göre değişiklik gösterebilir: - Yatak sayısı elli ve daha az olan hastanelerde: En az iki yataklı bir yoğun bakım servisi kurulması zorunludur. - Yatak sayısı ellinin üstünde olan hastanelerde: Her otuz yatak için birer yoğun bakım yatağı ilave edilir.

Yoğun bakımda zayıflamanın birkaç nedeni vardır: 1. Hareketsizlik: Uzun süre yatak istirahati ve immobilizasyon, kasların zayıflamasına ve kas kütlesinin azalmasına yol açar. 2. Beslenme sorunları: Yoğun bakım hastaları, malnütrisyon (yetersiz beslenme) riski altındadır. Bu durum, enerji depolarının hızla tükenmesine ve kilo kaybına neden olabilir. 3. Solunum kaslarının zayıflaması: Mekanik ventilasyon ve solunum kaslarının zayıflaması, solunum problemlerine ve nefes kapasitesinde azalmaya yol açar. 4. Stres ve metabolik değişiklikler: Travma sonrası metabolik değişiklikler, vücudun enerji tüketimini artırır ve büyüme, üreme ve bağışıklık gibi süreçlere daha az öncelik verilmesine neden olur.

Yeni doğan bebeklerin yoğun bakımdan çıkma süresi, bebeğin durumuna ve ihtiyaçlarına bağlı olarak değişir. Genellikle 24. – 37. hafta aralığında doğan prematüre bebekler, gelişimlerine bağlı olarak yoğun bakım ünitelerinde tedavi gördükten sonra taburcu edilirler. Ayrıca, zamanında doğan bebeklerin bazıları da solunum problemleri, sistem bozuklukları veya enfeksiyonlar nedeniyle bir süre yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde kalabilirler.

Spontan subaraknoid kanama (SAK) yoğun bakım sonuçları genellikle ciddi ve yaşamı tehdit edici olabilir. İşte bazı olası sonuçlar: 1. Ölüm: SAK, tedavi edilmezse ilk 6 ay içinde kümülatif olarak %50'ye varan yeniden kanama riski ile ölüme yol açabilir. 2. Komplikasyonlar: SAK sonrası serebral vazospazm, hidrosefali, nöbetler ve artmış intrakranyal basınç gibi komplikasyonlar gelişebilir. 3. Nörolojik Hasar: Kanamanın büyüklüğüne ve yerine bağlı olarak parezi ve pleji gibi nörolojik defisitler oluşabilir. 4. Uzun Dönem Etkiler: Hayatta kalan hastalarda bile uzun dönem nöropsikolojik etkiler ve yaşam kalitesinde azalma görülebilir. Bu nedenle, SAK geçiren hastaların yoğun bakımda sıkı bir tıbbi gözetim ve tedavi altında olmaları hayati önem taşır.

Yoğun bakım ve reanimasyon kavramları birbirine yakın olsa da aynı şeyler değildir. Reanimasyon, anestezi sonrası ya da hayati tehlikesi bulunan hastaların yeniden hayata döndürülmesi için gerekli ekipmanların ve sağlık personelinin bulunduğu alanı ifade eder. Yoğun bakım ünitesi ise, kritik hastaların 24 saat kesintisiz izlenmesi ve tedavisinin sağlandığı donanımlı bölümlerdir.

Noninvaziv ventilasyon (NIV) aşağıdaki durumlarda kullanılır: 1. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) alevlenmeleri. 2. Akut kalp yetmezliğine bağlı pulmoner ödem. 3. İmmün sistemi baskılanmış hastalarda gelişen solunum yetmezliği. 4. Obezite hipoventilasyon sendromu. 5. COVID-19 gibi viral enfeksiyonlara bağlı hipoksemik solunum yetmezliği. NIV ayrıca, entübasyon ihtiyacını azaltmak ve iyileşme sürecini desteklemek için yoğun bakım dışında da uygulanabilir. Kontrendikasyonlar arasında bilinç kaybı, aşırı sekresyon, yüz travması, solunum durması veya hemodinamik instabilite bulunur ve bu durumlarda invaziv ventilasyon düşünülmelidir. Tedavi kararı, hastanın genel durumu ve altta yatan hastalığa göre doktor tarafından verilmelidir.

"Olgularla Yoğun Bakım Protokolleri" 2. baskısı 2024 yılında yayımlanmıştır.

2. basamak yoğun bakım mesai dışı ifadesi, yoğun bakım ünitesinde 2. basamak bakım gerektiren hastaların, hastane mesai saatleri dışında takip edilmesi anlamına gelir.

SAPS II (Simplified Acute Physiology Score) skoru, yoğun bakım ünitesine (YBÜ) kabul edilen hastaların hastalık şiddetini ölçmek için hesaplanır. SAPS II skoru şu şekilde hesaplanır: 1. İlk 24 saatte 12 rutin fizyolojik ölçüm alınır: yaş, kalp hızı, sistolik kan basıncı, vücut sıcaklığı, Glasgow Koma Skoru, mekanik ventilasyon veya CPAP kullanımı, PaO2/FiO2 oranı, idrar çıkışı, kan üre azotu, sodyum, potasyum ve bikarbonat değerleri. 2. Önceki sağlık durumu ve kronik hastalıklar hakkında bilgi toplanır. 3. Her bir parametreye belirli bir ağırlık verilir ve bu değerlerin en kötüleri kullanılır. 4. Ağırlıklandırılmış değerlerin toplamı SAPS II skorunu verir. Hesaplama, kağıt şemalar için optimize edilmiştir ve bireysel hastanın hayatta kalma şansını belirtmez; daha çok bir grup hastanın ortalamasını almak için kullanılır.

Evet, ikiz bebeklerde yoğun bakım riski vardır. İkiz bebeklerin, özellikle erken doğanlar, yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde tedavi altına alınma olasılıkları daha yüksektir. Ayrıca, ikiz bebeklerin birlikte yatmaları da bazı riskler taşır; ani bebek ölüm sendromu, vücut ısılarının artması veya birbirlerinin uykusunu etkileme gibi.

Yoğun bakım çalışanları, stres yönetimi amacıyla dans ederler. Ayrıca, hastalara ve kendilerine moral vermek için de dans ettikleri örnekler de bulunmaktadır.

Çocuk Acil Tıp ve Yoğun Bakım Derneği (ÇAYD), çocuk acil tıp ve çocuk yoğun bakım bilim dallarının kurulması ve geliştirilmesi amacıyla faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşudur. Derneğin başlıca görevleri şunlardır: Kamu yararına çalışmalar yapmak: Koruyucu sağlık hizmetleri, çocuk acil ve yoğun bakım hizmetlerinin iyileştirilmesi gibi konularda çalışmalar yürütmek. Eğitim programları düzenlemek: Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanlarının bu alanlardaki bilgilerini desteklemek için kurslar ve eğitimler organize etmek. Bilimsel araştırmalar teşvik etmek: Çocuk acil tıp ve yoğun bakım alanında bilimsel çalışmaları desteklemek ve bu konularda kılavuzlar oluşturmak. Uluslararası işbirliği yapmak: Ulusal ve uluslararası kişi ve kuruluşlarla işbirliği içinde çalışarak bilgi paylaşımını artırmak.

Yoğun bakım ünitesinin özellikleri şunlardır: 1. Özel Donanım: Yoğun bakım üniteleri, solunum ekipmanları, monitörler, ventilatörler ve enteral beslenme sistemleri gibi özel tıbbi cihazlara sahiptir. 2. 24 Saat Hizmet: Hasta takibi ve tedavisi, haftanın yedi günü, günün yirmi dört saati kesintisiz olarak sürdürülür. 3. Uzman Ekip: Ünitede, doktorlar, hemşireler, solunum terapistleri, diyetisyenler ve diğer sağlık profesyonellerinden oluşan uzmanlaşmış bir ekip görev alır. 4. Hasta Güvenliği: Enfeksiyon riskini azaltmak için temizlik ve hijyen kurallarına sıkı sıkıya uyulur. 5. Multidisipliner Yaklaşım: Hastaların tedavisi, farklı uzmanlık alanlarından hekimlerin katılımıyla koordine edilir. 6. Kritik Hasta Takibi: Hayati fonksiyonları tehdit altında olan ve organ sistemlerinde ciddi bozukluklar bulunan hastalar yoğun bakıma alınır.

Yoğun bakımda infüzyon pompası kullanılır.