Yaşlılık

Hacettepe Üniversitesi Geriatrik Bilimler Araştırma ve Uygulama Merkezi (GEBAM), yaşlanma süreci ile ilgili çeşitli alanlarda çalışmalar yürütmektedir. Bu çalışmalar arasında: Bilimsel araştırmalar: Yaşlanma süreci ve bağlı hastalıklar üzerine temel araştırmalar. Tanı ve tedavi: Yaşlanmaya bağlı hastalıkların tanı, takip, tedavi ve bakım planlarının yapılması. Epidemiyolojik araştırmalar: Bu hastalıkların yaygınlığını inceleyen araştırmalar. Eğitim ve bilgilendirme: Halk eğitimi ve yaşlılara yönelik danışmanlık hizmetleri. Toplumsal kabul ve hazırlık: Yaşlının toplumsal kabulünü artırmaya yönelik eğitim ve hizmetlerin planlanması. İşbirliği: Ulusal ve uluslararası kuruluşlarla bilimsel ve teknik bilgi değişimi.

Alzheimer hastalığı genellikle 65 yaş ve üzeri kişilerde başlar. Erken başlangıçlı Alzheimer olarak adlandırılan bu durum, çoğunlukla genetik yatkınlıkla ilişkilidir. Alzheimer hastalığının başlangıç yaşı, genetik faktörler, yaşam tarzı ve diğer sağlık durumları gibi çeşitli etkenlere bağlı olarak değişebilir.

Kataraktın ilerleme hızı kişiden kişiye ve iki göz arasında değişiklik gösterebilir. Yavaş ilerleme: Bazı insanlarda katarakt yıllar içinde yavaş yavaş ilerler. Hızlı ilerleme: Özellikle şeker hastalarında katarakt hızla ilerleyebilir. Kataraktın ilerleme durumunu kesin olarak belirlemek için düzenli göz muayenesi yapılması önerilir. 40 yaş ve üzeri kişilerin 2-4 yılda bir, 55 yaş sonrası 1-3 yılda bir, 65 yaş sonrası ise 1-2 yılda bir uzman bir hekime muayene olmaları tavsiye edilir.

Yaşlılık masajının kaç seans yapılması gerektiği, bireyin sağlık durumuna ve ihtiyaçlarına bağlı olarak değişir. Genel sağlık ve zindelik için: Ayda bir veya iki seans önerilir. Kronik ağrılar için: Haftada bir seans uygulanabilir. Akut sorunlar için: Haftada 2-3 seans, toplam 3-5 seans yapılması uygun olabilir. Masaj seanslarının sıklığı zamanla artırılarak vücudun adaptasyonu sağlanabilir. En uygun masaj programının belirlenmesi için bir uzmana danışılması önerilir.

Yaşlı ve şişman kişilere yönelik kullanılan bazı terimler şunlardır: Obez: Tıbbi anlamda aşırı şişmanlığı ifade eder. Kilolu: Aşırı şişmanlık için kullanılan, daha yumuşak ve nötr bir ifade olabilir. Şişman: Halk arasında yaygın olarak kullanılan bir terimdir, ancak olumsuz bir anlam taşıyabilir. Ağır Kilo Almış: Daha nötr bir alternatif olarak kullanılabilir. Görünüşü Büyük Olan: Daha sempatik ve az yargılayıcı bir dil olarak tercih edilebilir. Bu terimler, toplumsal normlar ve kültürel yaklaşımlara göre değişiklik gösterebilir.

Yaşlılık döneminde çocuk sahibi olmak mümkündür, ancak bu durum bazı zorlukları da beraberinde getirebilir. Yaşla birlikte çocuk sahibi olmayı zorlaştıran faktörler: Yumurta ve sperm kalitesinde azalma. Sağlık problemleri riskinin artması. Çocuk sahibi olmayı kolaylaştıran yöntemler: Yumurta dondurma. Kısırlık tedavileri. Çocuk sahibi olma kararı, kişisel tercihler ve sağlık durumu gibi faktörlere bağlıdır. Bu nedenle, bir uzmana danışılması önerilir.

Yaşlıya yönelik tutumlar ve etkileyen etmenlerin incelenmesi, bireylerin yaşlılara karşı olan yaklaşımlarını ve bu tutumları şekillendiren faktörleri araştırmayı amaçlar. Bu konuda yapılan bir çalışma olan "Yaşlıya Yönelik Tutumlar ve Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi" başlıklı makale şu bulguları ortaya koymuştur: Yaşlıya yönelik tutumlar olumlu yöndedir. Bireylerin yaşı arttıkça yaşlıya yönelik olumsuz tutumları da artmaktadır. Gelir ve eğitim düzeyi arttıkça yaşlıya yönelik olumlu tutumlar artmaktadır. Evinde yaşlı birey bulunanların, yaşlı bir bireyle yaşamayı isteyenlerin ve huzurevi ziyareti yapmış olanların yaşlıya yönelik tutumları daha olumludur. Bu tür çalışmalar, yaşlılara yönelik inanç ve tutumların toplumsal bütünleşmeden sunulan hizmetlere kadar birçok konuyu etkilediğini ortaya koyar.

Yaşlıya "ihtiyar" denmesinin birkaç nedeni vardır: Yaşlılık ve deneyim: İhtiyar, genellikle yaşça ileri ve hayat tecrübesi kazanan insanlar için kullanılır. Saygı ve olgunluk: Bu kelime, bazen yaşlılık durumunu ifade etmek için de kullanılır ve genellikle daha saygılı ve olgun bir tavrı simgeler. Seçkin insan: İhtiyar, seçkin bir insan anlamına da gelebilir. Ayrıca, Anadolu'da "çoluk çocuk sahibi olanlara adam veya kadın, torun sahibi olanlara ihtiyar" dendiği de belirtilmiştir.

İngilizce'de "yaşlı" anlamına gelen bazı kelimeler: Old; Elderly; Senior (kısaltması "SNR"). Ayrıca, argo veya deyimsel ifadeler olarak şu kelimeler de kullanılabilir: Grey; Antiquated; Passé.

Evet, 99 yaş yaşlı kabul edilir. Yaşlılık, genellikle 65 yaş ve üzeri dönemi kapsar.

Yaşlı teyze grubunun kaç kişiden oluştuğu bilgisine ulaşılamadı. Ancak, Türkiye'de 2024 yılı itibarıyla 9 milyon 112 bin 298 yaşlı (65 yaş ve üzeri) kişi olduğu bilinmektedir. Ayrıca, TikTok gibi platformlarda "yaşlı teyze grubu" etiketiyle paylaşılan videolar bulunmaktadır.

Alzheimer riski en çok şu kişilerde görülür: 65 yaş ve üzeri bireyler. Kadınlar. Birinci derece akrabasında Alzheimer öyküsü olanlar. Kafa travması geçirenler. Düşük eğitim seviyesine sahip kişiler. Sigara ve alkol tüketenler. Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve diyabet gibi kardiyovasküler risk faktörlerine sahip olanlar. Obezite hastaları. Alzheimer hastalığının kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, yaş ve yaşam tarzı faktörlerinin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir.

Evet, yaşlı köpeklerin cinsel isteği olabilir. Köpeklerin cinsel olgunluğa ulaşma yaşı cinsiyete ve ırka göre değişiklik gösterir. Dişiler: Küçük ırklarda 6-10 ay, büyük ırklarda ise 18-24 ay arasında cinsel olgunluğa ulaşırlar. Erkekler: Ortalama olarak 12-15 ay arasında tam cinsel olgunluğa ulaşırlar. Sağlıklı damızlık köpekler, cinsel olarak aktif ve yaşlılığa kadar verimli kalabilir. Köpeklerin çiftleşmesi için doğru zamanın belirlenmesi, hem fiziksel hem de ruhsal sağlıkları açısından önemlidir.

Sezai Karakoç'un hastalığı hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, 16 Kasım 2021 tarihinde yaşlılığa bağlı hastalıklar nedeniyle 88 yaşında hayatını kaybettiği bilinmektedir.

Hayır, 100 yaşında yeni dişler çıkmaz. Yaşlılarda diş üretiminin görülmesinin nedeni, kalıcı dişlerin geç çıkması veya hiç çıkmaması değil, deri ve diş etlerinin yumuşamasından dolayı henüz çıkmamış dişlerin görünmesidir. Normalde yetişkinlerin kalıcı diş seti 6-18 yaş arasında tamamen çıkar; bazı bireylerde bu dişlerin 25 yaşına kadar çıktığı görülür.

"Yaşlı" kelimesi, genellikle 65 yaş ve üzeri kişiler için kullanılır. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre yaşlılık dönemi kendi içinde şu şekilde sınıflandırılır: 65-74 yaş arası: Genç yaşlılık; 75-84 yaş arası: İleri yaşlılık; 85 yaş ve üzeri: Çok ileri yaşlılık.

Yaşlı kadın, yaşlılık dönemine giren ve birçok deneyime sahip olan kadınları tanımlayan bir ifadedir. Ayrıca, "yaşlı kadın" ifadesi, argo olarak "kocakarı" veya "çirkin yaşlı kadın" anlamlarında da kullanılabilir. "Tı" kelimesi ile ilgili bir bilgi bulunamamıştır.

Evet, irritabl bağırsak sendromu (IBS) 50 yaş üstü bireylerde de görülebilir. IBS, genellikle 50 yaş altı bireylerde daha sık görülse de, 50 yaş üstü bireylerde de teşhis edilebilir. IBS belirtileri gösteren 50 yaş üstü bireylerin, kalıcı değişiklik olup olmadığını kontrol etmek için bir doktora başvurmaları önerilir.

Yaşlı kedilerin sağlığını ve yaşam kalitesini artırmak için şu yöntemler uygulanabilir: Düzenli veteriner kontrolleri: Yaşlı kedilerde sağlık sorunlarının erken teşhisi için altı ayda bir veteriner hekime başvurulmalıdır. Uygun beslenme: Yaşlı kediler için özel formüle edilmiş, düşük kalorili ve yüksek lif içeren mamalar tercih edilmelidir. Hidratasyon: Yeterli su tüketimini sağlamak için yaş mamalar tercih edilebilir ve su kapları düzenli olarak temizlenip taze su konulmalıdır. Diş sağlığı: Diş temizliği ve düzenli fırçalama, diş eti hastalıklarını ve diş kaybını önleyebilir. Egzersiz ve hareket: Düşük etkili oyunlar ve yavaş tempolu aktiviteler, kedinin eklem sağlığını destekler. Çevresel düzenlemeler: Daha alçak kenarlı kum kabı ve kolay erişilebilir mama ve su kapları kullanılabilir. Zihinsel uyarım: Oyuncaklar ve bulmacalar ile kedinin zihinsel olarak aktif kalması sağlanabilir. Rahat yataklar ve ısıtmalı alanlar: Yaşlı kediler için yumuşak ve sıcak yataklar sağlanmalıdır. Stres yönetimi: Rutinlerin korunması ve stres belirtilerine zamanında müdahale edilmesi önemlidir.

40 yaşından sonra kan değerlerine en az yılda bir kez baktırılması önerilir. Düzenli olarak baktırılması önerilen kan testleri şunlardır: tam kan sayımı (hemogram); kolesterol, trigliserit, HDL ve LDL kolesterol; kan şekeri (açlık ve tokluk); üre, kreatinin, karaciğer fonksiyon testleri (AST, ALT, ALP, GGT); tiroid fonksiyon testleri (TSH, FT4); idrar tahlili. Herhangi bir sağlık sorunu veya kronik hastalık durumunda, doktorun önerdiği sıklıkta kan tahlili yaptırılmalıdır.